Levenslooppyschologie
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1. Definitie
Deelgebied binnen de psychologie
Bestudeert de normale levensloop van de mens met al zijn typische ontwikkelingsaspecten
vanaf de conceptie tot aan de dood
2. Ontwikkeling
Wordt op verschillende manieren gehanteerd
Positief: verandering, evolutie, groei, toename, verbetering
-> wordt meestal gebruikt
Negatief: achteruitgang, afbraak of regressie (terugkeren)
Menselijke ontwikkeling kent niet altijd een gunstig verloop
Geheel met een kenmerkend verloop
Heeft eigen, specifieke mogelijkheid
Kent eigen, specifieke risico’s of moeilijkheden
Levensfase:
Gemiddelde vaardigheden en kennis wordt besproken
-> elke mens ontwikkelt via zijn eigen ritme
Niet van ‘0’ naar einddoel (volwassen ontwikkelen nog)
Fase als norm bekijken is gevaarlijk (iedereen heeft eigen tempo)
Overgang:
Niet altijd even gemakkelijk
Brengen onrust: zekerheden durven loslaten, nieuwe ervaringen durven aangaan, nieuwe
kansen creëren, …
-> ontwikkelingspsychologen spreken van ontwikkelingscrisis of knooppunt
De foetus/ prenatale fase -9 tot 0 maand
De baby/ zuigeling 0 tot 1 jaar
De peuter 1 tot 3 jaar
De kleuter 3 tot 6 jaar
Het lagere schoolkind 6 tot 12 jaar
De jongeren 12 tot 18 jaar
De volwassene 18 à 20 tot 60 à 65 jaar
Jong volwassenheid 20 tot 30 jaar
Midden volwassenheid 30 tot 40 à 45 jaar
Laat volwassenheid 40 à 45 tot 60 jaar
De oudere 60 à 65 jaar tot de dood
Vroege ouderdom 60 tot 70 à 75 jaar
Late ouderdom 70 à 75 tot …
1
,Levenslooppyschologie
3.2 Ontwikkelingsdomeinen
Ontwikkeling
= verloop, proces, veranderen in bepaalde richting.
Een kind ontwikkelt zich als eenheid
-> alle aspecten van zijn ontwikkeling hangen samen en
beïnvloeden elkaar
3.2.1 Lichamelijk 3.2.2 Cognitief 3.2.3 Sociaal-emotioneel
- lichamelijke groei - het denken - hechting
- sensorische ontwikkeling - taalontwikkeling - geweten
- motorische ontwikkeling - seksuele ontwikkeling
- identiteitsontwikkeling
Groei van de foetus Fantasiedenken Gehechtheid
Zien van kleuren Evolutie van het Ik-besef
Kruipen tot lopen denken (concreet Ontwikkeling van de
Ontwikkeling naar abstract) wil
geslachtskenmerken Geheugensteuntje bij Midlifecrisis
Lichamelijke ouderen
verouderingsverschijnselen
3.3 Ontwikkelingskenmerken
Eigen ontwikkelingstempo
Vaste volgorde
Gevoelige periode:
Aanleren van aantal vaardigheden
-> Bv. taal: 0-6 jaar (daarna moeilijk om aan te leren)
Voorwaarde: rijp/ klaar zijn om vaardigheden te leren
Onmogelijk:
Baby van 5 maand: leren stappen, lichamelijk nog niet aan toe is
Kleuter: aanleren hoe je de diameter van een cirkel moet berekenen, cognitief niet genoeg
ontwikkeld is
Zindelijkheidstraining: pas wanneer de sluitspieren volgroeid zijn
Kinderen onderling verschillen in tempo
Verschillend tempo in 1 kind: kind van 4, goeie woordenschat maar nog sociaal als peuter
Omgangregel:
Elk kind moet de nodig tijd en ruimte krijgen om op eigen tempo te ontwikkelen.
Alert zijn voor alarmsignalen die mogelijk op ontwikkelingsstoornissen kunnen wijzen
2
,Levenslooppyschologie
4. Ontwikkelingsproblemen
Hoe sneller ze een ontwikkelingsstoornis kunnen opsporen, hoe vlugger ze kunnen starten met
aangepaste begeleiding.
4.1 Retardatie (= vertraging) 4.2 Fixatie 4.3 Regressie
Betekenisvolle vertraagde Ontwikkeling komt in één of Terugval naar een vroegere
ontwikkeling meerdere gebieden tot ontwikkelingsfase (tijdelijk of
stilstand permanent)
1 jarig kind kan Lichamelijke loopt Bedplassen
zelfstandig zitten maar verder terwijl de Duimzuigen
nog niet steunen op emotionele blijft Oorzaken:
zijn benen hangen Nieuwe school
3 jarig kind gebruikt Weinig besef van eigen Verhuizen
brabbeltaal kunnen en grenzen Echtscheiding ouders
6 jarig kind kan maar Rigide vasthouden aan -> gezonde reactie op
tot 5 tellen kinderlijke crisissituatie
gedragspatronen
Onrealistische angsten
Zegt voorlopig nog niet Na een aanvankelijk gunstig Wanneer regressie niet in
voldoende over de verloop op alle vlakken, meer in oversteenstemming is
mogelijkheden of beperkingen meestal gaat het over met de dreiging, kan het een
op termijn psychische ontwikkelings- permanente vorm aannemen:
factoren (niet verwarren met Dementerende
verstandelijke beperking) ouderen, verworven
vaardigheden verliezen
NAH-patiënten
3
, Levenslooppyschologie
5. Ontwikkelingsbeïnvloeding
5.1 Ontwikkelingsfactoren
Veranderingen door rijping Andere veranderingen door bewust proces
-> zonder inspanning -> leren en oefenen
Zintuigen groeien Lezen
Spieren Fietsen
Seksuele rijping Samenspelen
(menstruatie of zaadlozing) Zwemmen
Leren van een andere taal
Nature (biologische theorieën) Nurture (milieu theorieën)
Verzameling van aangeboren en erfelijke (Over)accentueerde de invloed van de
eigenschappen, deugden en vaardigheden zijn omgeving (milieu) op ontwikkeling
bij de geboorte reeds aanwezig
- Groei & rijping vanuit genetische aanleg - Milieu is cruciaal
- Geërfde eigenschappen (fauna en flora) - Focus op sociaal leren
- Identiteit = intern vastgelegd - Iedereen kan worden wat hij wil
- Ontwikkeling = rijping v/h aanwezige - Tabula rasa (onbeschreven blad*) bij de
Eindpunt: jongvolwassenheid geboorte
- Ontwikkelingsbevorderende omgeving
Eindpunt: jongvolwassenheid
Ouders en opvoeders hebben geen Opvoeders hebben een zeer grote
invloed op de ontwikkeling v/h kind verantwoordelijkheid
Je legt druk op mensen
*: zonder kennis, zonder vaardigheden word je geboren en door lichamelijk, cognitief en sociaal leren
in contact met de omgeving (milieu) ontwikkelt de baby tot een volwaardige persoon
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller martevanmieghem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.