Summary
Samenvatting Nederland- En Vlaanderenkunde
- Course
- Institution
Samenvatting Nederland- en Vlaanderenkunde, gegeven door Hanne Kloots in BA2. Bevat beide delen van de cursus en extra informatie vanop Blackboard
[Show more]
Seller
Follow
MarjoleinVanmaercke
Reviews received
Content preview
NEDERLAND- ENVLAANDERENKUNDE
DEEL 1: (TAAL)GESCHIEDENIS VAN DE LAGE LANDEN
MIDDELEEUWEN (500-1500)
FRANKISCHE TIJD (5 D E – 9 D E EEUW)
Franken = verzamelnaam voor verschillende onderling verwante Germaanse stammen
oorspronkelijk woongebied: tussen Rijn en Weser
Clovis of Chlodowech (466-511)
= Frankische koning die behoorde tot dynastie van Merovingers
breidde rijk van Franken uit tot aan de Loire, met als hoofdstad Parijs
Ontstaan van Belgische taalgrens:
Gebied Bevolking
Noordelijke deel van België + huidige Nederland Germaanse origine, gefrankiseerd, Frankisch als voertaal
Zuidelijke deel van België + Noord-Frankrijk Gallo-romeinse bevolking: vulgair Latijn/Volkslatijn
Frankische heersers: Frankisch + vulgair Latijn (2de taal)
Karel De Grote
= behoorde tot geslacht van Karolingers, met als hoofdstad Aken
KERSTENING
Het Zuiden van de Lage Landen (= het gebied ten zuiden van de Rijn): 2 keer gekerstend.
- Beginpunt van de kerstening van de Franken = bekering van koning Clovis
- 700: alle Franken zijn christenen
- Belangrijkste missionarissen: Amandus, Eligius (Elooi) en Bavo
Het Noorden van de Lage Landen (= het gebied ten noorden van de Rijn): gekerstend in 8 ste- 9ste E
- Belangrijkste missionarissen: Angelsaksische monniken Willibrord en Bonifatius
o Bonifatius: ook actief in Friesland & daar vermoord (bij Dokkum)
Oorzaak: omhakken van heilige eiken en vernielig afgodsbeelden (valse goden)
VAN OUDNEDERFRANKISCH NAAR OUDNEDERLANDS
Oudnederfrankisch taalvariëteiten < Frankische Germanen + Germanen van aan de kust
(=Ingveonen of Kustgermanen)
Oudnederlands 8ste E: onderscheiden van Nederlands en voorlopers andere West-Germaanse talen
typerende volle vocalen (klinkers) in onbeklemtoonde syllaben
‘hebban olla vogala nestas hagunnan’ -> je verwacht een sjwa ipv ‘a’
VERDRAG VAN VERDUN (843): VERDELING VAN RIJK VAN KAREL DE GROTE
1
,Lodewijk de Vrome (zoon van Karel) nam rijk over
Na Verdrag van Verdun: rijk valt uiteen in 3 delen:
1. West-Frankische rijk (= Frankrijk)
2. Middenfrankische rijk (in het midden)
3. Oost-Frankische rijk (= het Duitse rijk)
VIKINGEN (NOORMANNEN)
= Scandinavische Germanen: plundertochten in Europa (verwoesting van oa Antwerpen)
Taal = Oudnoors (vergelijkbaar met Ijslands)
DE ‘IJZEREN’ EEUW (10 D E EEUW)
Periode van neergang: uiteengevallen Karolingische rijk & Vikinggeweld in Lage Landen
ijzeren eeuw: periode van oorlog en geweld
925: de Lage Landen (exclusief Vlaanderen) behoorden tot het Oost-Frankische rijk (= ‘Duitse’ rijk)
OPKOMST VAN DE STEDEN (11 D E – 14 D E EEUW)
STEDEN EN DE ROL VAN DE VOLKSTAAL
11de E: opleving van handel °grote middeleeuwse steden
Stedelingen: streven naar vrijheid & zelfstandigheid
Burgers mengen zich met bestuur van de stad -> burgerlijke cultuur
Burgerlijke samenleving: gevolgen voor taal
- Overeenkomsten & regels: schriftelijk vastgelegd in volkstaal ipv Latijn
- Germaanse dialecten = Middelnederlands
HET GRAAFSCHAP VLAANDEREN
= middeleeuwse regio: graven lieten opnieuw wegen & kanalen aanleggen
Brugge = belangrijkste handelscentrum van Vlaanderen door zeehaven
Graven moesten gehoorzamen aan Franse koning (hun leenheer)
Opstand door Graaf van Dampierre: 1302 Guldensporenslag, verslaan van Franse leger
= verzet Nederlandstaligen tegen Fransen?
<-> Vlaamse adel sprak Frans, maar jonge België wou onafhankelijk zijn
HANZE
= een vereniging van meer dan 70 steden uit het huidige Noord-Duitsland, Oost-Nederland en Vlaanderen
beheerde handel op de Noord en Oostzee: met Engeland, Scandinavië en Oost-Europa
Taal
Nederduits (verwijst naar de dialecten uit het noorden van Duitsland)
Duits Nederduits Nederlands
2
, Apfel, Zeit, suchen Appel, Tiet, sööken appel, tijd, zoeken
BOURGONDISCHE TIJD (15 D E EEUW)
Hertog van Bourgondië regeerde de Lage Landen
Belangrijkste steden: Brugge en Gent, economische en culturele centrum: Brabant
Hertogdom Brabant bestond uit:
o Huidige provincie Noord-Brabant (NL)
o Huidige provincie Antwerpen, Vlaams-Brabant en Waals-Brabant
Taal
Bourgondische rijk was tweetalig: adel = Frans, gewone volk = eigen dialect (met variaties) (kerkelijk = Latijn)
CULTUUR: VERNIEUWING IN 15 D E EEUW
Architectuur Antwerpse kathedraal: Brabantse gotiek
Schilderkunst Vlaamse Primitieven (Jan Van Eyck, Rogier van der Weyden & Hans Memling)
Muziek Polyfonie: meerstemmige muziek
Toneel Rederijkers: landjuweel
NIEUWE TIJD (1500-1789)
HABSBURGSE TIJD (16 D E EEUW)
DE VORSTEN: KEIZER KAREL V EN FILIPS II
Keizer Karel V
stamde af van Bourgondiërs en had verschillende functies:
o Koning van Spanje, Sicilië en Napels
o Keizer van het Heilig Roomse Rijk (huidig Duitsland)
o Vorst van de ‘Bourgondische Kreits’ = de ‘Zeventien Provinciën’ (huidige België en Nederland)
Bewering: hij sprak tegen mannen Frans, tegen vrouwen Italiaans, tegen God Spaans en tegen paarden Duits
o Duits: soms ook ‘Diets’ genoemd, verwees naar de volkstaal, het ging om Germaanse dialecten
Zoon Filips II: wou de Lage Landen verspaansen maar dit mislukte: Frans was al ingeburgerd
RENAISSANCE EN HUMANISME (16 E EEUW = BLOEITIJD)
Fascinatie voor klassieke oudheid & klassieke talen (Latijn & Grieks)
deze talen = ‘volmaakter’ dan volkstaal: verbetering van volkstaal (vb onderscheid hen & hun)
belangrijke namen uit humanisme:
Kiliaan Corrector, lexicograaf, talenknobbel, vertaalde Spaanse documenten
Dodoens Oorspronkelijk arts, plantkundige, boek: het Cruyde Boeck
Vesalius Arts, menselijke anatomie
Goropius Becanus Arts, stelling: Nederlands is de oudste taal ter wereld
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarjoleinVanmaercke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.64. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83662 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now