Summary
Samenvatting filosofie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Filosofie eerste jaar interieurarchitectuur Van Gustaaf Cornelis
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
noadekeyser33
Reviews received
Content preview
Inleiding FilosofieVERKENNING
Filosofie beschouwt alledaagse dingen (verschijnselen, gedrag, kennis, …) adhv
bijzondere technieken : filosoof / wijsheer / wijsbeheerte
- Nadenken
Wat zijn de verschijnselen? Waarom doe je wat je doet? Van waar komt je kennis? Hoe
komt je kennis tot stand?...
- Kernvragen
Wat is werkelijk?
Hoe moeten we leven?
Welke kennis is betrouwbaar?
Wanneer is een redenering correct?
Wanneer is iets mooi?
- Filosofische disciplines
Wat is werkelijk? = ontologie / metafysica / zijnsleer
Hoe moeten we leven? = ethiek / moraalfilosofie
Welke kennis is betrouwbaar? = epistemologie / kennisleer / wetenschapsfilosofie
Wanneer is een redenering correct? = logica / argumentatie
Wanneer is iets mooi? = esthetica
Filosofische werktuigen :
Aforisme, analogie, dilemma, antilogie, reductie, …. " zoals hamer en scheermes
" bedoeling om deze dus ook in alledaagse leven te gebruiken
1. OUDHEID
THALES, REDUCTIE (rond 600 v.C.) (Milete)
,Reductie = de herleiding van een veelheid naar een eenheid, hij was op zoek naar een
archè (oorsprong
die altijd en onveranderlijk in alles aanwezig is) dus iets dat overal en altijd
bestaat in dingen.
Archè = oorsprong van het leven, kan niet verder onderverdeeld worden
Voor Thales is zijn archè ‘water’ : hij zit in Egypte de Nijl (wordt smaller en breder) en
bepaalt het leven in Egypte, de rest is woestijn (dood) en dus is water de oorsprong van
het leven. (de mens bestaat ook uit water en het water breekt bij de vrouw tijdens de
geboorte)
Demokritos : alles komt voort uit atomen, de onverdeelbare deeltjes (atomen waren er
nog niet bij Thales) (A-tomos = niet-deelbaar)
Thales en Demokritos zijn natuurfilosofen (natuurlijke verklaring zoeken) later
Natuurkunde
Opkomend probleem :
Radicaal / fysicalisme
= alles is herleidbaar tot fysica (= fysicalisme) en dat leidt tot demystificatie (bv.:
verliefdheid met verwijde
pupillen, maar wil je dit wel horen?) dus het ontluisteren van de wereld en het
misterie wordt niet
behouden.
Geen originele teksten meer van Thales, alle info komt van Aristoteles : anekdotes over
Thales :
1. Thales heeft eerste zonsverduistering voorspelt
Hij toont regelmaat in de natuur aan
2. Verhaal olijfpersen
Koopt olijfpersen, maar persoon wilt die later terug (aan 3-dubbele van prijs) want hij
is filosoof en heeft er op voorhand over nagedacht
3. Verhaal over de put
Een filosoof wordt soms wereldvreemd
Eerste natuurfilosoof : hij wil de natuur verklaren op samenhangende wijze zonder te
verwijzen naar goden of magische krachten
Stelling van Thales : de wereld reduceren tot de wiskunde Pythagoras (5de eeuw
v.C.) gaat hierop verder om relatie tussen wiskunde, natuurkunde en werkelijkheid te
verduidelijken (rechthoekige driehoek : a2 + b2 = c2, maar schuine zijde is geen
verhouding van rechthoekszijden) + ontdekking irrationele getallen (niet in een breuk
weer te geven) Bij muziek klinkt deze alleen goed als de lengte van de snaren goed zijn
(= verband tussen verhoudingen)
Argumentatief : er is een diepere aanleiding en doet ons aanzetten tot verder en dieper
te denken
Onderzoekend : en doet ons aanzetten tot verder en dieper te denken
Ontwerpend : een element herleiden tot iets dat verder niet op te delen valt en vanuit
dat element
vertrekken tijdens het ontwerpen (bv.: kleur, vorm, … archè van het
ontwerp)
,ANAXIMANDER, PRINCIPE VAN VOLDOENDE REDEN (rond 600 v.C.) (Milete)
Redenering : De aarde is ligt in het centrum van het universum en als iets beweegt is daar een
reden voor (maar de
aarde heeft geen doel of reden om in een bepaalde richting te bewegen omdat hij in
het centrum ligt
en daardoor alle richtingen gelijk zijn)
DUS : er gebeurt alleen iets als het een (voldoende) reden heeft (ook bij ons
bestaan)
Redenering verder uitgewerkt :
Christian Wolff (1679-1754) : “Niets is zonder reden waarom het veeleer bestaat dan
waarom het niet bestaat.” : alles heeft een reden, ook het bestaan van dingen
Wilhelm Von Leibniz (1646-1716) : “… alhoewel deze redenen ons meestal niet bekend
zullen zijn.” : voor alles is er een voldoende reden, maar de meeste zullen we niet kennen (dus
we weten soms ook niet dat er een reden is)
DUS : als je een veronderstelling maakt dat er een reden is, dat je de reden nooit zal weten
(er zijn grenzen aan de menselijke kennis)
Archè Anaximander = apeiron (het onbegrensde / onbepaalde) is iets dat er is en onderliggend
is aan alles, maar je
kan dit onderliggende niet benoemen / bepalen (het kan alle vormen
aannemen)
ALLES HEEFT EEN OORZAAK, MAAR DIE OORZAAK IS ONKENBAAR
Reden is geen oorzaak :
- principe reden wil niet zeggen dat er een oorzaak is
bv.: oorzaak van geboorte = seks, reden van geboorte = …? OF reden kado = bday, oorzaak
cadeau = …?
- Schopenhauer : er is noodzakelijk een reden, maar geen oorzaak
Kritiek Hume :
- Hoe sterk het principe van voldoende reden ook kan zijn, het valt niet te bewijzen (verschil
tussen principe en wet:
principe neem je aan en kan je niet bewijzen, want dan wordt het een wet)
- Je kan niet aantonen dat er een verband is tussen een reden en een oorzakelijkheid
Bv.: reden geboorte = liefde ouders, oorzaak geboorte = bevruchte eicel, maar ook big bang,
…
- Je kan niet bewijzen dat er een reden is voor de samenhang van de wereld
, Argumentatief : je leert niet bij als je denkt dat er geen reden is voor dingen
Onderzoekend : alles moet een verklaring hebben, dus het zet ons aan tot zoektocht
naar kennis
Ontwerpend : op jury’s vraagt men altijd “WAAROM?”, je moet een evidentie vinden voor
je ontwerp
Probleem doet zich herhaaldelijk voor : wat is de reden hiervoor? Kan
toeval zijn, maar als de
andere omstandigheden hetzelfde blijven niet = ceteris paribus
ANAXIMENES, ANALOGIE (rond 600 v.C.) (Milete)
Redenering : met een analogiëe redenering geef je aan dat iets gelijkt op iets anders, maar als
je er langer
bij stilstaat weet je dat het kort door de bocht is (een vergelijking waarin je iets dat
moeilijk
begrijpbaar is linken aan iets bekend) (sterke vs. zwakke analogie)
Voorbeelden :
- Zoals onze ziel, die lucht is, ons in stand houdt, zo omringen adem en lucht de gehele
wereld.
- De sterren draaien rond de aarde zoals een tulband ons hoofd omringt
- Het universum draait als een molensteen
- De sterren zitten vast aan de kristallijne sferen zoals met spijkers
- De zon is zo plat als een blad
Archè Anaximenes = LUCHT
GEBRUIK ANALOGIE OOK BIJ ANDERE FILOSOFEN TERUG TE VINDEN :
1. Empedokles (5de eeuw v.C.)
“De wisselwerking tussen de dingen houdt nooit op, dan komen ze samen door
Liefde, dan worden ze uit elkaar gedreven door haat en strijd.”
Er zijn 4 elementen/dingen : aarde, water, lucht en vuur (= archè) die dienen als
basiselementen en hij heeft dus 4 archè’s i.p.v. eentje (en deze hebben een
wisselwerking met elkaar en zo de werkelijkheid voortbrengen)
Analogie = wisselwerking tussen elementen werkt zoals liefde en haat, hij bedenkt
mechanismes van
aantrekking en afstoting (bv.: water en aarde = aantrekking slijk)
2. Xenophanes (5de eeuw v.C.)
“Als ossen en paarden handen hadden en kunstwerken konden scheppen dan zouden
de paarden de goden afbeelden als paarden en de ossen als ossen en hun lichamen
overeenkomstig maken met hun eigen aard.” wij stellen onze goden voor als hoe
we er zelf uitzien, dan is het evident dat wij naar
het beeld van God geschapen zijn terwijl wij eigenlijk God geschapen
hebben
“Er is geen mens (en er zal ook nooit één zijn) die de volledige waarheid kent over de
Goden. En zelfs al zou iemand het geluk hebben de volledige waarheid te vinden, dan
zou hij nog het zelf niet weten. Het enige wat we kunnen doen is gissen.” we
kunnen nooit zekerheid hebben over de Goden omdat ze
buiten het zintuiglijke staan dus zelfs als we
de waarheid
kennen, zouden we het niet weten dat we
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noadekeyser33. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83637 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now