Hoofdstuk 1: De basis en werking van de vermogensboekhouding
Principe van de vermogensboekhouding
De balans
-Om het vermogen financieel voor te stellen werd oorspronkelijk in de ondernemingssfeer het begrip van
de balans ontwikkeld
-De balans geeft op een bepaald ogenblik weer:
*Enerzijds hoe het vermogen is aangewend (= activa)
*Anderzijds wat de bronnen zijn van dat vermogen (= passiva)
(= cash + bankrekening)
= Aanwendingen van het… = Bronnen van het…
-Balansevenwicht: totaal activa = totaal passiva
*Activa – vreemde schulden = eigen vermogen
-De balans is een momentopname van het vermogen, bv. balans per 31/12/20N0
*’Per’ = ‘geldend op’
*’N0’ = ‘middernacht
-Tijdens het boekjaar zal de balans én de resultatenrekening wijzigen ten gevolge van de financieel-
economische verrichtingen van de onderneming
*Aankopen, investeringen (bv. onderneming koopt grondstoffen/vrachtwagen)
*Verkopen (bv. onderneming verkoopt handelsgoederen)
*Ontvangsten (bv. onderneming ontvang de betaling van haar vordering/ontvangt geleende som van
bank
*Uitgaven (bv. onderneming betaalt factuur/belastingen)
*Loonadministratie (bv. onderneming berekent wedde personeelslid en stuurt weddestaat door)
*Diverse posten (bv. onderneming berekent haar afschrijvingen)
-Tijdens het boekjaar komt ook een resultatenrekening tot stand die de wijzigingen van het eigen
vermogen registreert
*Activa = vreemd vermogen + eigen vermogen
+ opbrengsten
- kosten
-Beginbalans → verrichtingen → eindbalans
1
, Non-profit accounting
De resultatenrekening
-Resultatenrekening rapporteert hoe het eigen vermogen in de afgelopen periode (boekjaar) is
toegenomen (= winst) of gedaald (= verlies)
Bv. ‘interesten’ die iemand
anders aan jou betaalt
Bv. kosten die je oploopt
omdat je geld leent/schuld
hebt (interesten,
wisselkoers)
-Vroeger een apart onderdeel met de ‘uitzonderlijke opbrengsten’ en de ‘uitzonderlijke kosten’
*Zijn nu ondergebracht bij de bedrijfsresultaten, hetzij de financiële resultaten en heten nu
°Niet-recurrente bedrijfsopbrengsten/bedrijfskosten
°Niet-recurrente financiële opbrengsten/financiële kosten
*Voor ziekenhuizen geldt apart onderdeel nog steeds
*Net zoals vroeger betreffen ze: weinig voorkomend, onverwacht en ongepland
Voorbeeld
2
, Non-profit accounting
Besluit: een methode waarbij na elke verrichting aangepaste balans wordt opgemaakt is in de praktijk te
omslachtig. Ze toont wel zeer goed de intrinsieke kenmerken van de boekhouding, nl. steeds behouden van
fundamenteel evenwicht en geeft info over de impact van de transacties
Praktische werkwijze vermogensboekhouding
De rekening
-Niet na elke transactie is er informatie over de jaarrekening nodig, daarom overstappen op een
boekhoudsysteem met rekeningen:
-Jaarrekening wordt opgesplitst in rekeningen (= tweezijdige staat) die elk een bepaald onderdeel van
balans of resultatenrekening vertegenwoordigen
*4 soorten
°Actiefrekeningen
°Passiefrekeningen
°Kostenrekeningen
°Opbrengstenrekeningen
*Elke rekening wordt op dezelfde wijze ingedeeld met een debet- en een creditzijde (= T-rekening)
Werking van de rekening
3
, Non-profit accounting
Waarom bij activa- en passivarekening
ook ‘ontstaan’ en bij opbrengsten- en
kostenrekening niet?
Beginsaldi balans = eindsaldi balans
vorig jaar MAAR bij resultatenrekening
begint men vanaf 0, dus geen ‘ontstaan’
bij opbrengsten- en kostenrekening
-Gelet op het duale karakter van het dubbel boekhouden, geldt:
*Totaal debeteringen = totaal creditering
-Elke financieel-economische verrichting (bv. verkoop, inkoop, betaling etc.) in de onderneming geeft
aanleiding tot een boeking op de rekeningen
Grootboek - journaal
-Elke financieel-economische verrichting (bv. verkoop, inkoop, betaling etc.) wordt chronologisch
geregistreerd in een wettelijk verplicht dagboek (= journaal)
*Waarom chronologisch?
°Rekeningen tonen saldi maar geen timing
°Betrouwbaarheid verhogen (wettelijke verplichting)
-In dit journaal worden de te debiteren rekeningen en de te crediteren rekeningen geregistreerd
(= journaalposten)
-Het bestand met alle rekeningen noemen we het grootboek dat per journaalpost wordt bijgewerkt
Voorbeeld
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller STROKE. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.29. You're not tied to anything after your purchase.