Samenvatting recht en criminologie: module 2 historisch perspectief VUB
36 views 0 purchase
Course
Recht en Criminologie
Institution
Recht En Criminologie
De cursus van criminologie en recht aan de VUB bestaat uit vier modules. Module 1: basisbeginselen strafprocesrecht., module 2: Historisch perspectief, module 3: EVRM en tot slot module 4: Belgisch grondwettelijk perspectief. Dit is een samenvatting van module 2 historisch perspectief
,MODULE 2: HISTORISCH PERSPECTIEF
LESDOELEN
Lesdoelen
• Je weet en begrijpt hoe en waarom het strafrecht geëvolueerd is van privaat naar publiek (overheids)
recht
• Je kent de belangrijkste evoluties op strafrechtelijk vlak doorheen de tijd en kan deze uitleggen
binnen hun maatschappelijke context en tijdskader (oudheid, vroege/late middeleeuwen/, moderne
tijd)
• Je weet dat strafrecht niet altijd (democratisch) wettenrecht was zoals omschreven in het
hedendaagse legaliteitsbeginsel en dat in het verleden andere legitimaties gebruikt werden om te
straffen (God, gewoonte, Koning/Keizer)
• Je kan het ontstaan van de grondwet(en de grondwettelijke verankering van het strafrecht) in
algemene lijnen uitleggen vanaf de middeleeuwen met de opkomst van het leencontract, het
constitutionalisme, het parlementairsme & later de Verlichting
12de en de 18de eeuw worden vaak examenvragen over gesteld
Bronnenmateriaal module 2
• Martyn & Opsommer, Geschiedenis van het publiek recht en de politiek, Brugge, Die Keure, laatste
versie.
• Van den Wyngaert (zie reader) : hoofdstuk 2 (historisch overzicht) en hoofdstuk 3 (theorieën van het
strafrecht)
2. HET ROMEINSE (STRAF)RECHT: RATIONALISERING & VERWETENSCHAPPELIJKING ................................................6
HET ROMEINSE STRAFRECHT..........................................................................................................................................6
A) LEX SALICA: DADER-SLO-VERZOENING..........................................................................................................................7
B) OUDGERMAANS STRAFPROCES: BETEUGELING VAN ‘KWADE FEITEN’, MET GODS HULP.............................................................7
LICHTPUNT IN DE ME… : HET FEODALE LEEN-CONTRACT.......................................................................................................8
4.LATE MIDDELEEUWEN 12DE EEUW BELANGRIJK.....................................................................................................8
OPKOMST STEDEN EN UNIVERSITEITEN..............................................................................................................................8
C) INQUISITIE: OP ZOEK NAAR DE ‘WAARHEID’ ( GODS WIL)..................................................................................................9
“WET”BOEKEN EN ORDONNANTIES................................................................................................................................10
ALVA’S BLOEDRAAD (16DE EEUW).........................................................................................................................................10
FOLTEREN EN BEKENNEN: IN DE FASE VAN HET ONDERZOEK OF DE INQUISITIO..........................................................................10
OPENBARE, ONGELIJKE, WREDE & VERNEDERENDE LIJFSTRAFFEN...........................................................................................11
LICHTPUNTEN: DE OPKOMST VAN HET CONSTITUTIONALISME & HET PARLEMENTARISME............................................................13
CONSTITUTIONALISME................................................................................................................................................13
MAGNA CARTA LIBERTATUM, 1215: (THE GREAT CHARTER OF THE LIBERTIES, ENGELAND)..............................................................14
BLIJDE INTREDE, 1356: HERTOGEN VAN BRABANT...................................................................................................................14
BILL OF RIGHTS (ENGLAND) 1689.........................................................................................................................................15
PARLIAMENT, KINGDOM OF ENGLAND: CA. 13-14DE EEUW................................................................................................15
PARLEMENTARISME “VERTEGENWOORDIGINGSREGIME”.....................................................................................................15
CASUS HERSTELRECHT OPLOSSEN............................................................................................................................15
5. VAN ABSOLUTISME NAAR VERLICHTING: HET ONTSTAAN VAN HET KLASSIEKE STRAFRECHT (17-18 DE EEUW).....16
“L’ETAT, C’EST MOI!”: LOUIS IVX.................................................................................................................................16
VORSTELIJK ABSOLUTISME...........................................................................................................................................16
“WET”BOEKEN & ORDONNANTIES.................................................................................................................................16
“STRAFFEN” IN TIJDEN VAN ABSOLUTISME.......................................................................................................................17
LETTRES DE CACHET............................................................................................................................................................17
VANAF 16DE-17DE E: NATUURRECHT............................................................................................................................17
3
, MODULE 2: HISTORISCH PERSPECTIEF
DE VERLICHTING EN HET ONTSTAAN VAN DE GRONDWET (18DE EEUW)..................................................................17
JOSEPH II (OOSTENRIJK): VERLICHT DESPOTISM................................................................................................................18
CESARE BECCARIA (1764): HUMANISEER HET STRAFRECHT.................................................................................................18
IMMANUEL KANT: HET RECHT REGEERT..........................................................................................................................18
CHARLES DE MONTESQUIEU : SCHEIDING DER MACHTEN.....................................................................................................19
MONTESQUIEU…EN DE GEZAGSTYPES VAN ARISTOTELES.....................................................................................................19
JEAN JACQUES ROUSSEAU: SOCIAAL CONTRACT................................................................................................................19
JOHN LOCKE: SOCIAAL CONTRACT..................................................................................................................................20
US CONSTITUTION (1787): DE EERSTE “MODERNE” GRONDWET.........................................................................................20
WE THE PEOPLE.................................................................................................................................................................21
ARTICLES.......................................................................................................................................................................... 21
CHECKS & BALANCES..........................................................................................................................................................22
AMENDMENTS................................................................................................................................................................... 22
QUID SLAVERNIJ?....................................................................................................................................................24
7. TOTALITARISME: CRISIS VAN HET STRAFRECHT...................................................................................................29
DE EERSTE CRIMINOLOGEN & HET “SOCIALE VRAAGSTUK”...................................................................................................29
OPKOMST SOCIAAL VERWEER (EIND 19DE E TOT WOII, 2DE STRAFRECHTSTHEORIE) ..............................................29
HET “JOODSE VRAAGSTUK”.........................................................................................................................................30
HOE DE GW & GRONDRECHTEN OMZEILEN?....................................................................................................................31
TOTALITARISME.........................................................................................................................................................31
8. REACTIES OP DE TWEEDE WERELDOORLOG.........................................................................................................31
1. INTERNATIONALISERING VAN HET RECHT......................................................................................................................32
2. NÜREMBERG & LEGALITEIT.......................................................................................................................................32
ART. 7 EVRM................................................................................................................................................................... 32
NIEUW SOCIAAL VERWEER (NA WO2, 3DE STRAFRECHTSTHEORIE).........................................................................33
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tillyspringael. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.61. You're not tied to anything after your purchase.
