Leerdoelen van het thema Waarneming
Je kunt aan de hand van voorbeelden aangeven waarom perceptie een
constructief proces is.
Perceptie is het proces van het verwerven, interpreteren, selecteren en
organiseren van zintuiglijke informatie. Het is een constructief proces. Dat wil
zeggen dat perceptie niet alleen een passief kopiëren van indrukken v/d zintuigen
is, maar ook het actief interpreteren van de buitenwereld. Een voorbeeld hiervan
zijn de ambigue figuren – figuren die op twee manieren kunnen worden gezien,
zoals de Vaas van Rubin (afwisselend 2 gezichten of een vaas herkend).
Op basis van een plaatje kun je aangeven welke factoren een rol spelen bij
het tot stand komen van het percept daarvan.
Factoren die een rol spelen bij het tot stand komen van een percept zijn:
Texture segmentation: opdeling v/e afbeelding in gebieden van
overeenkomende structuur eigenschappen. Sterk gerelateerd aan Gestalt
Grouperingsprincipes. 2 v/d sterkste principes:
1. Similarity: delen v/d afbeelding die gelijk aan elkaar zijn, zullen eerder bij
elkaar horen.
2. Proximity: Items die dichtbij elkaar zitten, zullen eerder bij elkaar horen.
2 ietwat zwakkere principes zijn:
1. Parallelism: stelt dat parallelle contouren waarschijnlijk bij elkaar horen
in dezelfde figuur.
2. Symmetry: stelt dat symmetrische gebieden waarschijnlijk als figuur
gezien worden.
Andere grouperingsprincipes die toegevoegd zijn aan de klassieke lijst zijn:
1. Principe van common region: als 2 eigenschappen bij hetzelfde deel v/h
grotere gebied
blijken te horen, dan zullen zij grouperen.
2. Connectedness: als 2 items verbonden zijn, dan zullen zij waarschijnlijk
bij elkaar horen.
3. Synchrony: als items in een set veranderen op hetzelfde moment, dan
zullen zij
waarschijnlijk bij elkaar horen.
- Common fate: visuele elementen neigen bij elkaar te horen als ze
zelfde ding doen.
Figure-Ground assignment is het vermogen om figuren te onderscheiden v/d
achtergrond.’T is een proces geregeld door een collectie principes die samen
handelen. Principes die werken hierin zijn:
1. Surroundedness: als gebied geheel omgeven is door een ander, is het
waarschijnlijk dat het
omgeven gebied de figuur is.
2. Size: Het kleinste gebied is waarschijnlijk de figuur.
3. Symmetry: een symmetrisch gebied is meer waarschijnlijk de figuur te
zijn.
4. Parallelism: gebieden met parallelle contouren zijn meer waarschijnlijk
de figuur.
5. Oriëntatie: horizontale/verticale gebied als figuur vanwege gevoeligheid
voor symmetrie
schuine gebied als achtergrond.
6. Contrast: hoger contrast gebied gezien als figuur en lager als
achtergrond.
7. Datgene wat onderaan staat zien we vaak als figuur >objecten staan op
de grond.
, 8. Meaningfulness: kennis speelt een rol. Meest betekenisvolle gebied
wordt als figuur gezien
9. Occlusion/afdekking: datgene wat afdekt, dat staat dichter bij jou en is
dus de figuur.
Je kunt uitleggen, gebruik makend van kennis van recente theorieën, hoe
mensen objecten kunnen herkennen.
Viewpoint Dependency Theorieën: (naive) template theory veronderstelt dat
het visuele systeem objecten herkent door het matchen van neurale
representaties v/h beeld met een opgeslagen representatie van dezelfde vorm in
het brein. Kritiek: je hebt teveel templates nodig.
Viewpoint Independency Theorieën: een oplossing voor het teveel nodig
hebben aan templates is het gebruik van structurele beschrijvingen, d.w.z. een
beschrijving v/e object in termen v/d aard van zijn bestanddelen en zijn relaties
hiertussen. Biederman stelde met zijn recognition by components theory hiervoor
een set geons op, d.w.z. geometrische ionen van waaruit perceptuele objecten
zijn opgebouwd; het zijn collecties van nonaccidental features. Er is dus sprake
van een aantal basiseenheden (geons) waarmee we alle objecten kunnen
herkennen, die we kunnen waarnemen. Deze worden herkend door nonaccidental
features, d.w.z. aspecten van de beeldstructuur die niet afhangen v/d viewpoint
toevalligheid. Non accidental features zijn: 1) kromming van de as; 2) cross-
sectionele kromming; 3)grootte variatie; 4) symmetrie. Dus theorie stelt dat
objecten herkend worden door de identiteit en relaties van hun samengestelde
delen. Kritiek: Lastig herkenning details rotatie effecten.
Global precedence: neiging om eerst grove contouren waar te nemen en daarna
pas de details.
Multiple Recognition Committees: Er is sprake van een snellere herkenning bij
een prototypisch exemplaar. Je kunt objecten herkennen op meerdere manieren,
soms ook wel gelijktijdig. Er is sprake van een entry-level category, d.w.z. het
eerste woord dat in mind komt wanneer gevraagd wordt het te benoemen. Ander
onderscheid is:subordinate level , d.w.z. een meer specifiek niveau onder het
totale niveau (bv. mus) en een superordinate niveau – een breder niveau boven
het totale niveau (bv. dier). Elk van deze herkenningshandelingen steunt op
verschillende opgeslagen representaties en verschillende analyses v/d visuele
stimulus. Je herkent prototypische objecten op basis van basic niveau, welke hier
overeenkomt met entry level niveau (dus koolmeestje bv. als vogel).
Aprototypische objecten herken je daarentegen niet op basic niveau, maar alleen
op entry niveau (dus bv. struisvogel classificeer je als struisvogel en niet als
gewoon vogel).
Leerdoelen van het thema Aandacht
Je kunt aan de hand van voorbeelden uitleggen wat vroege en late selectie
betekent in het aandachtsproces.
Aandacht is het mechanisme dat irrelevante informatie filtert om overload te
vermijden. Aandacht selecteert informatie voor verdere verwerking. Deze selectie
kan al vroeg plaatsvinden, of juist laat, in het aandachtsproces. Dat wil zeggen
dat aandacht irrelevante informatie filtert alvorens het verwerkt wordt (vroege
selectie) of dat deze informatie deels wel verwerkt wordt en dus daarna pas
gefilterd (late selectie: vind meer plaats op betekenis). Problemen voor de vroege
selectie zijn echter: betekenis van materiaal waar geen aandacht aan wordt
besteed, wordt misschien toch verwerkt. Voorbeeld is wanneer je in gesprek bent
met iemand, maar toch je naam hoort zeggen ergens anders in de ruimte. Ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lieke8. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
