OLOD gerontologie Hogeschool Gent - deel Annouk De Neels
- valpreventie
- seksualiteit en intimiteit bij ouderen
- vrijheidsbeperking bij ouderen
zowel hoorcolleges als praktijklessen
Gerontologie – Deel Annouk De Neels
Valpreventie
Vallen
- Een onbedoelde verandering van lichaamspositie die resulteert in het
neerkomen op de grond of een ander lager niveau
- Een onverwachte gebeurtenis waarbij de oudere persoon op de grond,
vloer of lagergelegen niveau terecht komt
Prevalentie – mate van voorkomen
- Thuissituatie
o 65+ 28 – 35% valt minimaal één keer per jaar
o Ouderen met dementie 60%
o 75+ 32 – 42% valt minimaal één keer per jaar
o 15 – 30% van de ouderen die vallen, vallen twee of meer keer per
jaar
- WZC
o 30 – 70% valt minimaal één keer per jaar
o 60 – 70% valt opnieuw het volgende jaar
o 15 – 40% valt twee of meer keer per jaar
WZC is verzamelplaats voor mensen die een zeer hoge zorgnood
hebben
Onderliggende pathologie (zoals dementie en depressie)
Vreemde omgeving
Periodes van maximale activiteit
- Ziekenhuis
o 1,4 tot 17,9 valincidenten per 1000 ligdagen
o 2 tot 17% van de geriatrische patiënten valt minimaal één keer per
opname
o 8 – 44% valt meerdere keren per opname
Cijfers liggen zeer hoog dubbele vergrijzing + risico om te vallen stijgt
naarmate de leeftijd van de ouderen stijgt
ijsberg principe
- Er wordt geen melding gemaakt van bijna valincidenten
- Er wordt geen melding gemaakt bij uitblijven lichamelijke klachten
Uit angst voor definitieve opname, confrontatie functional decline en men ziet
het als ‘normale gebeurtenis’
Populatie bepaling
- Chronische zorg
o Dementie, cardiovasculaire problemen, aandoeningen
bewegingsstelsel, diabetes type 2, CVA
o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid
- Thuiszorg
o Cardiovasculaire problemen, aandoeningen bewegingsstelsel,
aandoeningen respiratoire stelsel, aandoeningen gehoor/visus
, o Belangrijke mate van ADL afhankelijkheid thuisverpleegkundige
of poetsvrouw
Valincidentie – aantal nieuwe gevallen
- Cijfers liggen hoger bij vrouwen dan bij mannen
o Er zijn meer vrouwen – leven langer
o Mannen die op latere leeftijd ziek worden overlijden sneller dan
vrouwen
Gevolgen
Lichamelijke gevolgen (40 – 60%)
- Kleine letsels (verstuiking, snijwonde, hematomen, weefselbeschadiging)
(30 – 50%)
- Ernstig letsel (10 – 15%)
o Fracturen heup (1 – 2%), pols en of schouder (3 – 5%) vooral door
reflex van tegenhouden van de val – botten zijn broos en fragiel
o Letsel van de weke delen (lever, milt) en hoofdtrauma (5%)
- Secundaire gevolgen door niet recht te geraken
o Rhabdomyolyse = op enkele uren tijd spierweefsel verliezen door op
de grond te blijven liggen
o Pneumonie, decubitus
- Geen herstel tot oud functioneel niveau – elke val zorgt voor stukje
functioneel verlies
- Overlijden (25 – 33% binnen het jaar) door secundaire gevolgen
Psychosociale gevolgen
- Valangst
o 32 – 63% heeft angst om opnieuw te vallen
o Kan verlammend werken
o Kan gezonde bekommernis zijn
- Sociale isolatie en depressie
o Eenzaamheid
o Suïcide
Financiële/economische gevolgen
- Ziekenhuiskosten nemen toe vanaf 65 jaar
- Opname in residentiële voorziening
- Heupfractuur kost gemiddeld €11.500
- Hoge medicatiekost
- Kost van professionelen
- Financieel verlies voor mantelzorgers; minder verdienen omdat ze maar
halftijds kunnen gaan werken om mantelzorger te kunnen zijn
Blijvende functionele moeilijkheden
- Op- en aflopen van de trap
- Zich wassen (douche en bad)
- Schoonmaken
- Daling van activiteit 1 op 5 wandelt, fietst, winkelt en tuiniert minder
, Oorzaken valincidentie
Nooit één uitsluitende reden waarom ouderen vallen, vaak samenkomst van
verschillende redenen
Posturale controle = feit dat we rechtop blijven staan
- Posturale controle en invloed op somatosensorische functies
o Visusstoornissen cataract, glaucoom (aantasting oogzenuw)
o Vestibulaire stoornissen ziekte van menière
o Dysfunctie van cervicale mechanoreceptoren artrose
o Perifere polyneuropathie diabetes type 2, langdurige
alcoholverslaving
- Posturale controle en invloed op motorische functies
o Myelopathie Zien we bij hernia, zal invloed hebben op posturale
controle
o Musculaire atrofie sarcopenie
- Posturale controle en invloed op coördinerende functies
o Ziekte van Parkinson
o Dementieel syndroom (aantasting executieve functies)
o Depressie
Uitvoeren duale taken lukt niet meer bij ouderen (vb: wandelen en praten)
stoppen met stappen en praten dan of omgekeerd
Valrisico bij ouderen
- Intrinsieke factoren
- Extrinsieke factoren
Cognitieve functies
- Agitatie - Impulsiviteit
- Angst - Onvermogen om instructies op te volgen
- Cognitieve stoornis - Dementie
Fysieke functies
- Vermoeidheid (wordt vaak vergeten – hoe vermoeider, hoe minder
aandachtig valrisico)
- Spierzwakte
- Gangstoornissen
- Verminderd fysiek vermogen
- acute aandoeningen (acute bloedarmoede, hersenbloeding, trombose…)
- Visuele stoornissen (cataract, glaucoom)
- Blaasstoornissen/incontinentie
o Urgentie-incontinentie Vaak naar de wc moeten gaan (kleine
hoeveelheid)
o Stressincontinentie heeft te maken met druk (niezen, lachen,
hoesten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller heleenvandervelden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
