Hoofdstuk 11: Leven in een massasamenleving
11.1 Een moderne wereld
3 ontwikkelingen voor een nieuwe eeuw (>1800)
1. Meer mensen à dit kwam door nieuwe inzichten en bestrijding van ziektes. Vaker
stromend water, een riool voor afvalwater en artsen gingen steriel opereren.
2. Sneller transport à nieuwe vervoermiddelen als auto, tram en later ook vliegtuig. Er
werd ook veel geïnvesteerd in spoorwegen en de aanleg van het Panamakanaal tussen
1903 en 1914
3. Nieuwe communicatiemiddelen à cultuur, kennis en informatie kon sneller verspreid
worden. Radio en bioscoop kwam. Later ook de telefoon.
Door deze ontwikkelingen veranderde de samenleving in West -Europa en de Verenigde
staten ingrijpend, er was sprake van een moderne samenleving ook wel een
massasamenleving
Omdat de technologische ontwikkeling in zo’n snel tempo op kwam was er ook wel sprake van
een tweede industriële revolutie.
Voordelen:
- Deze revolutie onderscheidde zich van de eerste door het gebruik van elektriciteit,
staal en verbrandingsmotoren op diesel of benzine
- Er ontstonden geheel nieuwe industrieën, zoals de chemische en elektrotechnische
industrie.
- Door de nieuwe fase in de industrialisatie was het mogelijk sneller en goedkoper te
produceren. De lopende band heeft hier een grote rol in gespeeld.
Nadelen:
- Cultuurpessimisme kwam op; mensen vreesden dat de verfijnde westerse cultuur ten
onder zou gaan in de barbarij van de massa.
- Maar een kleine groep mensen profiteerde van de nieuwe mogelijkheden, een groot
deel van de bevolking leegde in armoede en onder slechte omstandigheden
- De overheid moest een rol spelen om de omstandigheden te verbeteren, dat deden ze
door middel van 3 ingrepen.
1. Woningbouw, er moeste nieuwe woonwijken aangelegd worden die ook nog aan de
eisen van de overheid moesten voldoen door de snelle bevolkingsgroei.
2. Volksgezondheid, er werden instanties opgericht om toezicht te houden en
regeringen te adviseren over de volksgezondheid
3. Onderwijs, ze wilden het onderwijs voor een grote groep toegankelijk maken.
Leerplichtleeftijd werd verhoogd naar 14 jaar
Nieuwe technieken speelden ook een rol in de rivaliteit tussen landen, bijvoorbeeld het
produceren van nieuwe wapens. Het begon bij Groot-Brittannië die de meeste kolonies had en
daarom het belangrijkste land ter wereld was. Duitsland wilde niet achter blijven en deed er
alles aan om de macht te vergroten.
Later bleek ook dat de radio en bioscoop een keerzijde hadden, politieke partijen en
regeringen bleken de communicatiemiddelen te misbruiken voor het ophitsen van de massa,
voor misleiding en voor ander vormen van propaganda.
, 11.2 De Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog was een nieuw soort oorlog op basis van 3 kenmerken
1. Nieuwe wapens à de inzet van enorme hoeveelheden moderne wapens
2. Burgers massaal getroffen
3. Oorlog op wereldschaal à niet alleen uit Europa kwamen soldaten maar ook uit de
koloniën.
11 november 1918 einde Eerste Wereldoorlog
3 oorzaken voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog
1. Proberen de meeste koloniën te bemachtigen à GB was bang dat Duitsland te machtig
zou worden, deze spanning had dus te maken met de veranderende
machtsverhoudingen als gevolg van de industrialisatie en het modern imperialisme
2. Sterke vijandbeelden van eerdere spanningen à Frankrijk wilde nog steeds wraak op
Duitsland voor de Frans-Duitse oorlog die ze hadden verloren. Oorlog voeren in die tijd
was ook een vorm van buitenlandse politiek. Nationalisme en militarisme kan je ook
zien als belangrijke oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog.
3. Concurrentie tussen de Europese landen zorgden voor vorming van bondgenoten à de
triple Alliantie (o.l.v. Duitsland) en de triple Entente (o.l.v. Frankrijk) ontstonden
Aanleiding: moord op Frans Ferdinand in 1914. Dit was een politieke moord.
Nederland was neutraal, maar kreeg alleen te maken met Belgische vluchtelingen toen de
Duitsers België binnenvielen.
In 1917 begon de VS in te grijpen en drong ene groot deel van het Duitse leger terug. De
Duitse legerleiding zag in dat dit niet meer te winnen was, ze stelde een burgerregering
samen om vredesonderhandelingen met de Amerikaanse president Wilson samen te stellen.
Dit ging niet door vanwege de opstanden die in Duitsland uitbraken. Op 11 november 1918
sloot een nieuwe Duitse regering een wapenstilstand. Einde van de oorlog
Op 28 juni 1919 werd met Duitsland het verdrag van Versailles gesloten.
- Duitsland moest voor de aangerichte verwoestingen een schadevergoeding betalen,
ontwapenen en een gebied afstaan.
Later zorgde deze afhandeling van de oorlog voor nieuwe spanningen in Europa.
Men probeerde te voorkomen dat er ooit weer zo’n oorlog zou uitbreken, Wilson (president
VS) had daarom de ‘Veertien Punten’ opgesteld. Democratie en zelfbeschikking waren hier
de twee belangrijkste van. Hij dacht dat als iedereen zich aan deze regels zou houden er nooit
meer een oorlog zou kunnen ontstaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelvisser3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.