Summary
samenvatting cultuur en levensbeschouwing
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van cultuur en levenbeschouwing
[Show more]
Seller
Follow
celeste2
Content preview
Cultuur en levensbeschouwing.Deel 1: geloof versus cultuur.
Mark Elchardus is een grote Vlaamse denker, een prof aan de vub. Heeft
verschillende onderzoeken gedaan naar de situatie van jongeren (25-35j),
onderzoekt verschillende aspecten uit hun leven waaronder het religieuze aspect.
Nu 41% niet-religieus, slechts 37% is religieus, 22% twijfelen (ietsisme). Van de
religieuze is 59% katholiek, 24% moslim, 7% protestants en 10% een andere
religie. Moslims zien voor zichzelf een rooskleurige toekomst.
De 5 opdrachten in tijden van angst:
Informatie
Vandaag de dag ontzettend veel fake nieuws, veel gebrek aan juiste correcte
informatie. Mensen spreken vaak vanuit eigen ervaringen, maar je mag nooit
vanuit eigen ervaringen veralgemenen. Vb. mensen voelen zich niet goed in de
lagere school, alle lagere scholen zijn broeihaarden voor pestgedrag. Informatie
moeten we op de juiste manier kunnen terugvinden. Beste manier om de juiste
informatie door te geven is via het onderwijs.
Principiële consistentie
Heel weinig westerse mensen bezitten dit. In principe of vanuit het principe
consistent zijn, altijd voor iedereen hetzelfde opleggen ongeacht wat hun
achtergrond is.
Verbeelding
Niet in staat zijn om alles te kennen, verschil zien tussen orthopraxie en
orthodoxie. Orthopraxie is alles wat je ziet aan de buitenkant, is waarneembaar.
Orthodoxie waarom anderen bepaalde rituelen of handelingen doen, kunnen we
kort theoretisch kaderen maar kunnen nooit kennen waarom ze dit doen.
Hiervoor moeten we onze verbeelding gebruiken.
Teamwork
We moeten met elkaar kunnen samenwerken om de tijden van angst te kunnen
ombuigen in een rechtvaardige samenleving. Hiervoor zijn de bovenstaande
opdrachten nodig.
Hoop
We moeten hoop kunnen hebben dat alles terug verbeterd en moet ook
maatschappelijk gedragen kunnen worden.
De as van goed en kwaad
De goede (helden) worden van alle negatieve punten ontdaan en de slechte
(schurken) worden van alle positieve punten ontdaan. De problemen van de
goede word opgelost met wraak op of de dood van de slechte. = Hokjes denken
draagt altijd bij tot maatschappelijke rust, maar werken vooroordelen in de hand.
En gaan dus niet helpen om een genuanceerd eerlijk juist beeld te krijgen over de
realiteit. Is ook zwart wit denken.
Onwetendheid wordt hierbij veroorzaakt als de foute informatie wordt
doorgegeven.
Kunst heeft altijd het doel gehad om bepaalde mens-, gods- en wereldbeelden
over te brengen. Mensen konden vroeger niet lezen, daarom werden er
schilderijen gemaakt om de boodschap duidelijk te maken via de kunst.
Bijvoorbeeld over de annunciatie (= de boodschap die Maria krijgt van de engel
Gabriel dat ze in verwachting is van Jezus).
Sinds er films zijn worden vele boodschappen ook doorgegeven aan kinderen via
animatie films. Voorbeeld Disney The lion king: scar duwt mufasa naar beneden
,en sterft. Het sterfmoment wordt niet getoond, maar wel dat hij dood is.
Boodschap: je kan zelfs je eigen familie niet vertrouwen.
Disneyficatie pejoratieve aanduiding een versimpelde, toegankelijke, hapklare
manier om feiten voor te stellen. Voorbeeld: Dood wordt weggemoffeld, maar de
manier van doodgaan is een stuk geweldadiger (lion king, bambi,..). Een arme
lelijke persoon zal nooit een relatie kunnen krijgen met een knappe rijke vrouw,
als je een relatie krijgt zal dat zijn met iemand uit de laagste kaste van de
maatschappij (klokkenluider van de notre damme).
Cultuur er wordt gezegd dat het ten opzichte staat van natuur. Is iets wat
gemaakt is door de mens. Cultuur is een systeem en aangeleerd gedrag van een
groep (hoge intelligentie), als traditie van deze gemeenschap, overgedragen van
generatie op generatie (vermogen tot communicatie en imitatie). Het is een
systeem waar het ene element invloed heeft op het andere. Het is een wereld
van betekenis door verschil (met andere culturen) en binnen de culturen zijn er
verschillen.
6 aspecten van oudenhoven: individuele verschillen, cultuur moet niet door
iedereen in een gemeenschap in gelijke maten gedeeld worden. Wederzijdse
beïnvloeding, individuen hebben een invloed op de cultuur. Niet statisch,
cultuur kan veranderen door elementen die buiten de mensen liggen
(ecologische en economische omstandigheden). Enculturatie en socialisering,
enculturatie is het leren van cultuurelementen in de ruimste zin ( = spontaan
opnemen) en socialisering is een gerichte normatieve vorm van enculturatie
(=bewust willen aanleren van iets). Niet hetzelfde als ras, ras verwijst naar
fysieke kenmerken, pas vanaf er rituelen, taal, etc gedeeld worden binnen een
bepaalde groep is het cultuur. Niet hetzelfde als nationaliteit, vaak is
nationaliteit vaak gevormd op basis van een gemeenschappelijke cultuur
(gemeenschappelijke taal of godsdienst is het belangrijkst).
Levensbeschouwing adhv schema
Levensvraag 4 eigenschappen:
1. hier is geen vast/juist antwoord op, iedereen geeft hier zijn eigen invulling aan
2. het antwoord kan altijd veranderen (hangt af van leeftijd, geslacht, etc)
3. Heeft altijd betrekking op mensen, mensen moeten altijd betrokken zijn
4. Elk mens moet er een antwoord op kunnen geven
Levensbeschouwingen bestaan uit mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld
en deze bestaan uit de antwoorden op de levensvragen. (de meeste
levensbeschouwingen geven hun antwoorden mee aan hun volgers)
Mensbeeld: mag de mens dit of dat
Wereldbeeld: hoe gaan we om met de wereld
Godsbeeld: de mens overstijgende kracht (geloof ik hierin of niet)
Religie
Hier wordt een cruciale stap gezet in het godsbeeld. Als de vraag van het
godsbeeld positief beantwoord wordt, wordt een levensbeschouwing een religie.
Je gelooft in een mens overstijgende kracht.
Godsdienst
Definitie van Theissen en Hijszeler: godsdienst is een systeem van culturele
tekens (die een invloed hebben op elkaar), dat levenswinst (meerwaarde voor je
leven) beloofd door beantwoording aan een laatste werkelijkheid (iets waar je
naartoe werkt).
De culturele tekens wordt ook wel semiotiek genoemd en bestaat uit 3 delen:
, Creed: zijn de mythen, verhalen en geloofswaarheden, ze bieden in
verhalende vorm het basismateriaal aan, die de geloofsinhoud mee helpen
uitdrukken (bijbel, koran,…)
Cult: de rituelen die uitgevoerd worden om te laten zien in wat ze geloven,
gebeurd vaak op plekken die een religieuze betekenis hebben (vb ramadan)
Code: handelingen die je in het dagdagelijks leven gaat uitvoeren, die het
resultaat zijn van de visie in de creed en gevierd worden in de cult (houden
aan de regels die bij de ramadan horen)
Deze systemen zouden een levenswinst moeten beloven door de gerichtheid op
de laatste werkelijkheid. Deze verwijst naar het doel van de religie.
Alleen in de definitie is de laatste werkelijkheid niet goed genoeg omlijnt, volgens
Neckebrouck. Het is te breed, waardoor je zelfs het nazisme een religie kan
noemen. De laatste werkelijkheid mag niet empirisch waarneembaar zijn, dus de
definitie wordt hierdoor: godsdienst is een systeem van culturele tekens (die
een invloed hebben op elkaar), dat levenswinst (meerwaarde voor je leven)
beloofd door beantwoording aan een laatste werkelijkheid (iets waar je naartoe
werkt) die niet empirisch waarneembaar is.
Verhouding tussen cultuur, levensbeschouwing, religie en godsdienst.
Iedereen heeft een levensbeschouwing vanaf je zelfstandig ademt en kan
nadenken. Als iemand hierbij zegt ik geloof in een mens overstijgende kracht dan
wordt de levensbeschouwing een religie. Alle religies zijn levensbeschouwingen
maar niet andersom. Als je de mens overstijgende kracht kan benoemen en
ernaar gaat handelen, dan wordt het een godsdienst. Als je niet gelooft in een
mens overstijgende kracht blijft het een levensbeschouwing.
Voorbeelden van Levensbeschouwing Nazisme, Atheïst, Humanist,… Religie
Animisme,… en Godsdienst Christendom, Jodendom,…
2 manieren hoe een godsdienst kan ontstaan:
Beneden Durkheim
Godsdiensten zijn van oorsprong psychisch en sociaal. Mensen hebben
vergelijkbare levensvragen en gaan samen opzoek naar antwoord. Komt van
beneden het begint met de ervaring van Mozes, Jezus, Mohammed,… hun
ervaringen worden doorgegeven en verwoord in verhalen en op schrift gesteld en
bij de verhalen komen verschillende rituelen. Zo wordt de godsdienst omlijnt. =
immanent, het zit in de mens.
Boven Egyptische mythe
Godsdienst is niet ontstaan door de mensen, maar is opgelegd op de mensen. De
goden sturen hun boodschappen naar de aarde, de mensen geven hier niets aan
mee. = transcendent, het overstijgt de mens.
Fundamentalisme is terugkeren naar de oorspronkelijke waarden en normen
van de levensbeschouwing.
Extremisme gaat hand in hand met fundamentalisme, maar hier hoort het niet
willen inzien van andere visies of levensbeschouwingen en zeggen dat alleen
jouw levensbeschouwing de juiste is. (vb een terrorist)
Religieus fanatisme is de graad van de toewijding tot de religie van een
individu of groep.
Ethiek is de zoektocht van mensen naar zinvolheid, naar het goede leven en
geluk.
3 fases van ethiek:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celeste2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now