Samenvatting Zintuigen 2 MKA obv lessen + slides
Gedoceerd door prof. Willaert
Academiejaar
1e semester, 2e master Geneeskunde, KU Leuven
Deel 2: H5 tot en met H10
H5: LETSELS VAN DE MONDMUCOSA
H6: CARCINOOM VD MONDHOLTE
H7: GOEDAARDIGE, MAAR MUTILERENDE PATHOLOGIE
H8: ORALE ZORG BIJ MED...
• Ulcus = door weefselverval ontstaan oppervlaktedefect van huid of mucosa met geringe neiging tot genezing
o Erosie = boven basale membraan → vlotte genezing zonder littekenweefsel
o Ulcus = doorheen basale membraan → tot in subdermale regio: pijnlijker, langer aanwezig, littekenvorming
Erosie Ulcus
• Anamnese en KOZ (80% van diagnostiek)
o Aandachtspunten bij anamnese orale ulcera
- Leeftijd - Hoe lang al
- Algemene toestand - Plots begonnen of geleidelijk
- Evolutie lichaamsgewicht - Evolutie
- Extra-orale letsels - Recurrent? Recidiverend
(vnl ogen, urogenitaal en huid) - Medicatiegebruik
- Klieren (bv. overgevoeligheidsreactie)
(→ infectieuze pathologie of maligniteit) - Op zelfde plaats?
- Begonnen als blaasjes? - Ettervorming
- Trauma - Littekenvorming?
- GI-klachten - Pijnlijk?
(elk letsel in mond kan secundair
infecteren door mondflora)
o PIJNLOZE orale ulcera
▪ Carcinoom
▪ Necrotiserende sialometaplasie palatum
➢ Fulminant beeld: rood letsel op verhemelte pt
➢ Ziet er kwaadaardig uit, echt zo van ‘oei oei oei’
➢ Is ischemische necrose vd kleine speekselklieren in verhemelte
▪ Tuberculose
▪ Syfilis
▪ Bifosfonaatnecrose (ook denosumab, angiogeneseremmers…)
▪ Osteoradionecrose
▪ Medicatie-geïnduceerde necrose
o PIJNLIJKE orale ulcera MET VERLITTEKENING
▪ Orale afte-deprivatie
▪ Epidermolysis bullosa
▪ Behçet
▪ Diepe chemische verbranding (traumatisch)
▪ Diepe radiotherapeutische verbranding (traumatisch)
▪ Secundaire infectie van elk ulcus
• TOZ (20% vd diagnose)
o Bloedname
o Serologie
Meestal niet nodig
o Microbiologie
o Medische beeldvorming
▪ bij vermoeden van kwaadaardigheid: lokaal letsel + locoregionale uitbreiding visualiseren
▪ beeldvorming VOOR biopsie! (anders verstoring vh beeld)
o Biopsie:
▪ Diagnose bevestigen
▪ Wanneer biopsie?
➢ Enkelvoudige ulceratie > 3 weken aanwezig
➢ Traumatische ulceratie > 3w na opheffen van trauma
➢ Ulceratie van induratie van omliggende weefsels
➢ Ulceratie + huidletsels of andere mucosale letsels (bv. papels op handen…)
➢ Ulceratie + systemische klachten (bv. GI: diarree…)
➢ CAVE: indien immunofluorescentie testen nodig zijn → vers staal noodzakelijk!
▪ Bioptisch onderzoek bulla/ulceratieve letsels
➢ Kleine laesie: excisie biopt
➢ Grote laesie: incisie biopt + biopt gave mucosa op beperkte afstand vd laesie
➢ Surinfectie beïnvloedt immunofluorescentie onderzoek!
➢ Vers specimen!! (+ lab tijdig verwittigen dat er een vers specimen komt)
• Vaak voorkomende ziektebeelden
o Traumatisch ulcus
▪ Bv. morsicatio (tongbeet) of scherpe tandrand
▪ Oorzaak weg → letsel verdwijnt
▪ Oorzaken
➢ Bijtletsel (bv. waarschuwen bij lokale anesthesie)
➢ Trauma
(bv. pseudo-pericoronitis: tand teveel doorgebroken → ° letsels op de wang)
➢ Prothese: denture sore; drukulcus (in begin past gebit goed, maar kaak verandert van vorm →
prothese past minder goed: beschadigd tandvlees)
➢ Irritatie-ulcus
2
, (prothese drukplaats)
(pseudo-pericoronitis door inbijten bovenwijsheidstand)
o Iatrogeen ulcus
▪ Bestraling (radiatie-gerelateerde mucositis en necrose)
▪ Bisfosfonaat gerelateerde mucositis & necrose
➢ Botversterkende medicatie, maar kaakbeen sterft erdoor af!
➢ Ulcera door kaaknecrose
o Infectieuze oorzaken
▪ Syfilis (T. pallidum)
➢ Primaire syfilis (sjanker)
❖ Lip, tong, palatum, amandelloge
❖ Incubatie: 3-4 weken
❖ Laesie mm-cm
❖ Pijnloze regionale lymfadenopathie
❖ Pijnloze, scherp begrensde ulcus, geïndureerd
❖ Besmettelijk!
➢ Tertiaire syfilis (gumma)
❖ Begin: rubberachtig infiltraat (DD: cocaïne)
❖ Kan evolueren tot fistel naar neus
❖ Ulceratie + necrose door bot
❖ Perforatie palatum naar neusholte
▪ CMV
➢ Scherp afgelijnd ulcus laterale tongrand
➢ Vnl. opportunistische infectie bij AIDS
3
, ▪ TBC
▪ HIV
▪ Coxsackie A – HSV
o Recidiverende ulceraties (hier zitten ook infectieuze ulcera tussen, maar recidiverend karakter)
▪ Afteuze stomatitis (R.O.U = recurrente orale ulceratie)
➢ 20% bevolking
➢ Primair: 20-30 jaar
➢ Wisselende frequentie: # keer per jaar
➢ Soms permanent, soms multiple: stomatitis
➢ Etiologie
❖ Streptococcus
❖ Immuunfluorescentie IgM IgG binding: AS op cellen van orale mucosa
❖ Normale spiegel ANF en complement (lokale immunologische afwijking)
❖ Verhoogde titer AS tegen streptococcen
➢ Geen biopsie nodig, anamnestische diagnose + KO
➢ Bevorderende factoren
❖ Trauma
❖ Psychisch: stress, vermoeidheid…
❖ Hormonale invloed: ZS, pil
❖ Premenstrueel toename
❖ Familiaal, allergie, astma, hooikoorts
➢ Symptomen
❖ Pijnlijke erosie 3 mm
❖ Rode halo, scherp omgrensd
❖ Geelgrijs beslag
❖ Pijnlijk
❖ Solitair of multiple
❖ Geneest na 1 week
❖ Geen litteken
➢ Behandeling: geen ideaal product
❖ Caustische agentia: trichloorazijnzuur
❖ CS: lokaal, regionaal (in ernstige gevallen)
❖ Mondspoeling (bv. chloorhexidine) met tetracyclines
(listerine vermijden = straf mondspoelmiddel → irriterend voor mucosa!)
❖ Vit B complex
➢ DD: Sutton aften, Behçet, Hand-Foot-Mouth-Disease (HFMD)
▪ Periadenitis mucosa necrotica recurrens = Sutton’s afte
➢ Grote aft (1cm), diep
➢ > 6w voor genezing + littekenvorming
➢ Zeer pijnlijk
➢ Geen aparte entiteit, wel ernstige vorm orale afte
➢ Recidiverend, chronisch karakter
➢ DD: TBC, oncologisch, syfilis (deze zijn meestal pijnloos!)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kiriku. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
