Alles wat je moet weten voor het tentamen! Samenvatting uit het boek 'Met nieuwe ogen' en de samengestelde reader plus aantekeningen en powerpoints uit de lessen
Cultuur
Cultuur = Een samenhangend stelsel van voorstellingen, opvattingen, kennis,
gewoonten, verwachtingen, waarden en normen dat de leden van een
samenleving overdragen aan volgende generaties
= Een samenhangend geheel van meer of minder bewuste
denkbeelden en technieken dat een groep mensen over langere tijd dient als
richtlijn en instrument om te leven en overleven
= Cultuur is een collectieve mentale programmering die de leden van de ene
groep of categorie mensen onderscheid van die van de andere (Hofstede)
Waarde = Iets dat men belangrijk vindt om na te streven, dat richting geeft aan het
handelen
Object = Dat wat voor leden van een groep emotionele betekenis heeft, maar ook de
emotionele betekenis zelf die men ergens aan hecht.
Normen = Gedragsregel. Dit kan statistisch zijn (de meerderheid gedraagt zich als in de
norm beschreven of ideëel (men behoort zich als in de norm gesteld te gedragen)
Cultuur betekend van oorsprong ‘verbouwen’
Cultuur heeft te maken met maken, scheppen en creëren
Wat niet onder cultuur valt is wat niet door de mens verbouwd of bewerkt is
Heerden ziet cultuur als een samenhangend stelsel van oplossingen voor bepaalde
problemen
Verschillende schrijvers zijn het over cultuur in grote lijn met elkaar eens dat cultuur de
volgende factoren omvat:
Cultuur is een overlevingsstrategie
Cultuur is een groepsaangelegenheid
Cultuur is een samenhangend geheel van materiële en niet-materiële elementen
Elementen hebben betekenis en worden daarmee richtlijnen
Cultuur bestaat uit een patroon dat aangeleerd is en slechts langzaam verandert
Cultuurelementen = Onderdelen van een cultuur die kenmerkend zijn voor een bepaalde
(groeps)cultuur
Volgens Kloos zijn definities van cultuur in vijf categorieën in te delen:
1. Opsommende definities
2. Historische definities
3. Normatieve definities
4. Psychologische definities
5. Structurele definities
Hulpmiddel om inzicht in cultuur te krijgen is het ui-diagram van Hofstede (waarden,
rituelen, helden en symbolen)
Ritueel = Sterk geformaliseerd gedrag ten aanzien van bepaalde waarden
Veel rituelen hebben als functie mensen te helpen bij belangrijke overgangsfasen in
het leven
Held = Iemand die voor een groep een belangrijk identificatiemodel is
Symbool = Een voorwerp, een teken of een gebaar dat verwijst naar een persoon, idee of
een kwaliteit
, Het ontstaan van culturen
Aspecten die een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van culturen:
De natuurlijke omgeving
Dagelijkse manier van bestaan, techniek en economie
Maatschappelijke structuren, het sociale en politieke leven
Duiding van het waarom van dit alles; religie, filosofie en kunst
(Cultuurvormende factoren)
De natuurlijke omgeving
Elke groep mensen heeft een fysieke omgeving tot zijn beschikking die de groep
voorziet van een leefgebied met een aantal eigenschappen die het mogelijk maken om er
te overleven
Trage veranderingen die er plaatsvinden, kunnen vrijwel onopgemerkt verwerkt
worden in het bestaande patroon
Plotselinge veranderingen wijzen erop dat culturen dan te weinig veerkracht hebben
om probleemloos op de nieuwe situatie te reageren
Drie cultuurvormende levenssferen
In de meestal stabiele natuurlijke omgeving ontwikkelen mensen drie levenssferen
(velden): economie, maatschappij en religie
Economisch veld Alles wat samenhangt met het voorzien in de levensbehoeften en het
verdelen van de opbrengsten
Maatschappelijke veld Richt zich op het praktisch ordenen en regelen van de
onderlinge relaties en het verdelen en in evenwicht brengen of houden van de macht
Religieuze veld Richt zich op ‘zingeving’ en voorziet in de behoefte aan duiding en
mentale ordening van de wereld en het leven
De economie
De economie is de krachtige motor achter het dagelijks leven van elke cultuur
Ontwikkelingen staan nooit stil, wat vaak verbeteringen zijn van dingen die al bestaan
maar ook vaak oude technieken overbodig maken
Voorwerpen, methoden, technieken van aanpak en het alledaagse concrete gedrag
levert de meest zichtbare laag van cultuur op
De verdeling van opbrengsten is een zeer belangrijk aspect. Wie krijgt wat en wie
bepaalt dat?
De maatschappij
Maatschappelijke ordening, machtsverhoudingen en politiek maken deel uit van de
maatschappij die van invloed is op cultuur
Vaak weerspiegelen de familieverhoudingen in een cultuur de meer algemeen-politieke
ideeën die er in de samenleving heersen
Een volk dat gewend is aan brede politieke deelname laat zich alleen met geweld, door
manipulatie of een mengeling van beide terugvoeren naar gehoorzaamheid aan één of
meerdere leiders
Hiërarchische verhoudingen
Mensen gaan langzamerhand normaal vinden dat een eenvoudige burger in eigen land
wel of niet kan opklimmen in de hiërarchie
Dergelijke gedragspatronen worden weerspiegeld in de omgangsvormen en in allerlei
organisaties
Religie
Religie is vrijwel altijd het meest stabiele, het minst veranderlijke element vak cultuur
In tegenstelling tot stamreligies staan wereldreligies open voor geïnteresseerden uit
andere culturen, dus ook voor niet-groepsleden
Bekeringen kunnen individueel, vredig en vrijwillig plaatsvinden of groepsgewijs met
dwang of wapengekletter
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller socialwork17. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
