De gemaakte samenvatting bestaat uit een bundeling van de gebruikte powerpoints tijdens de lessen. Gezien een les bestaat uit ongeveer zeventig slides en de professor de focus daarop legt, lijkt het mij voldoende om dat onder de knie te hebben. Het proefexamen kon aan de hand van de samenvatting ge...
Het belang van politiek
• Politiek heeft impact op ons dagelijks leven nationale politiek verliest zijn greep
(Luc Huyse – De democratie voorbij) en een beperkte maakbaarheid
Het belang van politiek te bestuderen
• Regelmaat ontdekken in politieke fenomenen & complexe fenomenen
vereenvoudigen
• Complexe politieke/sociale werkelijkheid formaliseren
• Instituties en rollen determineren gedrag, en vice versa
• Patronen ontdekken door te vergelijken, twee wijzen:
• Groot aantal observaties
• Selectie van beperkt aantal specifieke gevallen
Het belang van politiek te bestuderen in een rechtenopleiding
Recht volgt uit Recht
begrenst/versnelt
politiek
politiek
Recht wordt politiek Het rechtssysteem is een
gebruikt machtsfactor en het
recht is ideologisch
gekleurd
Recht
Recht volgt uit begrenst/versnelt
politiek politiek
Het rechtssysteem is een
Recht wordt politiek
machtsfactor en het
gebruikt recht is ideologisch
gekleurd
Chaïmae Talbi 2
,Wat is politiek?
Politiek = Ordenen en besturen van een samenleving
Brede definitie: politiek is overal waar er regels bestaan
Vb. verenigingen, scholen, bedrijven als ‘schools of democracy’
Term afkomstig van Oudgriekse politeia (politika)
Territoriaal Niet-territoriaal
Omvattend en dwingend Functioneel en vrijblijvender
Vb. gemeenten, staten, EU, NAVO, Vb. katholieke kerk
Verenigde Naties vrijetijdsvereniging
Politiek = Ordenen en besturen van een territoriaal afgebakende samenleving
Staatsinrichting & instellingen
Gedrag: strategie & conflict/samenwerking (doelbewust optreden)
Beleid
Evolutie reikwijdte van politiek
Politiek = Ordenen en besturen van een territoriaal afgebakende samenleving door middel
van machtsuitoefening
Machtsuitoefening
Wat is macht?
- Bindende regels
= politieke regelgeving kan alleen functioneren (effectief sturen) als ze ook opgelegd worden
aan de leden van de samenleving
Gevolgen van niet-naleving regels: sancties, dwangmiddelen burgerlijke
ongehoorzaamheid
We volgen de regels zonder na te denken (geïnternaliseerd)
vb. drinken en rijden; gordel; rechts rijden; rookverbod; mondmasker
Regels opleggen en afdwingen door middel van machtsuitoefening
Chaïmae Talbi 3
,Spotlight Burgerlijke ongehoorzaamheid
= publieke, niet-gewelddadige en bewuste daad die ingaat tegen de wet en die tot doel heeft
een wijziging in beleid of wetgeving te realiseren
1. Vorm van protest
2. Vreedzaam
3. Aanvaarden van gevolgen niet- naleving bindende regels
Macht versus gezag
Robert Dahl
Macht = actor A heeft de mogelijkheid om ervoor te zorgen dat actor B een handeling
verricht die B anders niet zou verrichten
Handeling B is niet noodzakelijk in overeenstemming met wat A wil (onbedoelde effecten)
Max Weber
Macht = mogelijkheid van actor om wil op te leggen aan anderen, ook tegen eventuele
weerstand in
Gezag als legitiem aanvaarde machtsuitoefening
3 vormen:
Legitieme machtsuitoefening uit respect voor de regels: bronnen/types (democratische)
legitimiteit
Chaïmae Talbi 4
, Macht omdenken
3 faces of power – Steven Lukes
1. Power of decision-making / beslissen en bevelen
o ‘Naakte’ machtsuitoefening, zichtbaar
o Sancties, dwangmiddelen
o Vb. maximumsnelheid
2. Non-decision-making power / agenda-setting (Bachrach & Baratz)
o Prioriteit van thema's op politieke agenda (≠ richting van beleid)
o Positief: aandacht generen, zichtbaar
o Negatief: verhinderen dat bepaalde thema’s worden behandeld, onzichtbaar
o Vb. reguleren luchtverontreiniging versus vrijwaren van werkgelegenheid
3. Ideological power / ideologische hegemonie
o Bepalen wat er gedacht wordt, bestaande orde niet ter discussie, onzichtbaar
o Cultureel kader
o Vb. kapitalistische marktlogica
Amartya Sen
Ongelijkheid = macht (onderdrukking) waardoor mensen niet al hun mogelijkheden
ontwikkelen DUS geen ‘echte’ vrijheid
Macht meten – mission impossible?
Macht aantonen en bewijzen is moeilijk
• Veel machtsuitoefening is onzichtbaar
• Anticipatie op gevolgen van acties
• Macht zit in een machtsstrijd tussen actoren, wisselwerking – wederzijds
• Causaliteit van macht vaststellen is bijzonder lastig (vb. politieke agenda-
setting)
• Macht van één actor isoleren is problematisch (vb. partijen in een
coalitieregering)
• Macht is vaak alleen negatief (veto players)
Recap Treinticket betalen?
Chaïmae Talbi 5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chaimae369. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.82. You're not tied to anything after your purchase.
