1 Hoofdstuk 1: inleiding
“Netto belastbaar inkomen” als rode draad binnen dit OPO
↔️ nettoloon!
1.1.1 Van bruto naar netto op je bankrekening
1.1.2 Van bruto naar netto in de persoonbelasting (art.23, §2WIB + art.6 KB/WIB) ((wetboek
inkomstenbelastingen))
Voorbeeld aanslagbiljet (wat je krijgt na het invullen van de
belastingsaangifte waarin o.a. de beroepsinkomsten belast
worden:
1
,2 Hoofstuk 2: begrip en kenmerken van de belasting
1) het begrip ‘belasting’
• Geen wettelijke definitie
• Wel rechtspraak Hof van Cassatie en Grondwettelijk Hof
o Bestanddelen van een belasting:
▪ een door de overheid;
▪ volgens bepaalde regels van recht;
▪ eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage;
▪ die bestemd is om diensten van algemeen nut te financieren (= geen specifieke
tegenprestatie);
▪ voor zover die bijdrage bij wet of decreet als belasting wordt erkend.
→ “De belasting is een bijdrage die volgens bepaaalde rechtsregels door de overheid wordt opgelegd met het oog op het
verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven te doen in het algemeen belang en voor zover die bijdrage bij
wet of decreet als belasting wordt erkend.” (= dienen voor het dekken van overheidsuitgaven).
2) Kenmerken van een belasting
2 kenmerken:
a. Financieel doel
a. Belastingen kunnen voor om het even welke overheidsuitgave worden besteed
b. Afwezigheid van een aanwijsbare en individuele tegenprestatie
b. Dwingend karakter (publiekrechtelijk)
a. Eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage (door overheid!!)
b. Belastingadministratie kan
▪ sancties opleggen;
▪ bij niet-betaling dwangmaatregelen nemen vb. art. 298, 351, 444 en 449 WIB.
c. 2 soorten sancties
▪ Administratieve sancties (fiscus)
▪ Strafrechtelijke sancties (parket)
▪ Wet van 20 september 2012: ‘Una via-principe’ voor vervolging van inbreuken op
de fiscale wetgeving = ofwel administratieve ofwel strafrechtelijke sanctie
(ontvangsten van de overheid die niet voldoen aan de beide bovenstaande kenmerken, zijn bijgevolg geen belastingen.)
3) Belasting vs. Andere door de overheid opgelegde heffingen
• Retributie ( belasting!)
o Specifieke tegenprestatie (‘bestemmingscriterium’), geen algemene verplichting
o Voorbeelden: haven- en kaaigelden voor het gebruik van haveninstallaties, tolgelden bij
tunnels, parkeergelden …
o Praktijk: verschil met belasting niet altijd gemakkelijk te maken
• Verhaalbelasting (of repartitiebelasting)
o Specifieke tegenprestatie, algemene verplichting
o Onweerlegbaar vermoeden dat belastinplichtige voordeel haalt uit de overheidsprestatie =
het voordeel wordt als het ware gedwongen genoten
o Eventueel betalen, ook al gebruikt men niet
o Voorbeelden: verhaalbelasting voor rioleringswerken => een particulier is verplicht zijn
woning aan te sluiten op het rioleringsnet
• Urbanisatiebelasting
o Forfaitair aangerekend (<-> verhaalbelasting)
o Opgelegd aan alle inwoners van een bepaald gebied
o Voorbeelden: voor aanleg fietspaden, rioleringswerken …
o Niet gebonden aan de uitvoering van bepaalde werken op een bepaalde plaats en bepaald
tijdstip
2
, • Parafiscale bijdragen: SZ-bijdragen
o WG- en WN-bijdragen worden geïnd door de RSZ, opbrengst komt niet in de
rijksmiddelenbegroting terecht = dus geen belasting
o Algemene verplichting
o Specifieke tegenprestaties (gesteund op het verzekeringsbeginsel): pensioenen,
werkloosheidsuitkeringen, ziektevergoedingen …
o In economische termen wel als belastingen beschouwd!
3 Hoofdstuk 3: situering van het belastingrecht
1. Rechtswetenschap = studie van het belastingrecht
1. Wie of wat is aan de belasting onderworpen?
2. Welk is het toepasselijk tarief?
3. Hoe wordt de belasting gevestigd?
4. Hoe wordt de belasting geïnd?
2. Belastingwetenschap = studie van de belastingen
1. Bestuderen van mogelijke aspecten en effecten van een belastingheffing
4 Hoofdstuk 4: noodzakelijk karakter van belastingen in een moderne
samenleving
Belastingen kunnen worden beschouwd als de prijs die wij betalen voor onze grondwettelijke rechten en
vrijheden, meer bepaald voor het recht op privé-eigendom en de vrijheid van ondernemen. Aangezien in een
moderne samenleving de productiemiddelen en hun opbrengst bij de burgers berusten, is een systeem van
belastingheffing onvermijdelijk om de overheid haar specifieke overheidstaak te laten vervullen.
(In landen met een centraal geleide economie zijn de productiemiddelen in handen van de overheid. In
dergerlijke maatschappijen (cf. voormalig oostblok) zijn belastingen dan ook quasi overbodig of vervullen ze
een compleet andere functie dan in de westerse landen.)
Enkele belangrije begrippen:
1. Vrijemarkteconomie: productiemiddelen in handen van de burgers
2. Centraal geleide economie: productiemiddelen in handen van de overheid => belastingen overbodig
Bijv. China: collectivistische volkscommunes, planeconomie
3. Gemengde economie: overheid speelt een actieve rol => belastingheffing noodzakelijk in de westerse
landen
5 Hoofdstuk 5: de functies van de belasting
Belastingen vroeger: doel -> dekken van overheidsuitgaven
Belastingen nu: middel om de overheid toe te laten haar economische en sociale politiek te
verwezenlijken.
we gaan dieper in op de 3 hoofdfuncties van belastingen:
1. Financiële functie
1. Meest essentiële functie (hoofdfunctie)
→ Met het toenemend aantal taken dat de overheid in een moderne maatschappij op zich neemt, stijgt
ook haar behoefte aan financiële middelen. Belastingen = 94% van de overheidsinkomsten.
Belastingen bestaan bijna uitsluitend uit geldelijke bedragen van de bevolking.
2. Evolutie inning belastingen
▪ 1850: 84 miljoen Belgische frank
▪ 1960: 101 miljard Belg. frank
▪ 1980: 1,3 biljoen Belg. frank
▪ 2001: 2,9 biljoen Belg. frank
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robbeverhaege1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.