Summary
Samenvatting Raes De psychiatrie in het Nederlands recht
- Course
- Institution
- Book
Raes en Bakker: De psychiatrie in het Nederlands recht (6e druk). Samenvatting H5 (t/m blz. 66), H7, H8, H10, H12 en H14.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sharon287
Reviews received
Content preview
Raes – De psychiatrie in het Nederlands rechtHoofdstuk 5 t/m blz. 66: De wet BOPZ
5.1 Inleiding: de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen
(BOPZ) —> regelt de gedwongen opname en verblijf in een psychiatrisch
ziekenhuis van mensen met een geestesstoornis. Opvolger van de uit 1884
daterende Krankzinnigenwet. Hierin staat een beschrijving van de rechten en
verplichtingen van gedwongen opgenomen patiënten. In dit hoofdstuk wordt in
gegaan op de verschillende manieren die er zijn om iemand tegen zijn wil op te
nemen in een psychiatrisch ziekenhuis.
5.2. De externe rechtspositie: de externe rechtspositie beschrijft verschillende
mogelijkheden waarmee iemand tegen zijn wil kan worden opgenomen in een
psychiatrisch ziekenhuis. Hieronder valt ook de mogelijkheid om iemand daar te
laten blijven. Een opname legitimeert niet zonder meer tot behandeling. Steeds
meer wordt in de wet het accent gelegd op de behandeling. Met name door
introductie van de voorwaardelijke machtiging, die ziet op behandeling buiten de
inrichting. Als eerst wordt de voorlopige machtiging besproken. De voorlopige
machtiging is te zien als basisregeling van de wet, waarvan de overige
mogelijkheden zijn afgeleid. De inbewaringstelling, verder aan te duiden als ibs,
wijkt het meest af van de voorlopige machtiging. Dat is namelijk een
noodmaatregel die alleen mag worden toegepast wanneer er onvoldoende tijd is
om de normale procedure van de voorlopige of voorwaardelijke machtiging af te
wachten.
De voorlopige machtiging: deze opnamemodaliteit is als eerst in de wet
genoemd. Deze maatregel biedt de mogelijkheid iemand tegen zijn wil gedurende
max. zes maanden op te nemen en te laten verblijven in een psychiatrisch
ziekenhuis. Voorwaarden waaraan voldaan moet worden wil iemand opgenomen
staan luidt als volgt:
1. Er moet sprake zijn van een stoornis van de geestvermogens
2. Die stoornis moet betrokkene een gevaar doen veroorzaken
3. Dat gevaar moet niet op andere wijze kunnen worden afgewend dan middels
een opname.
4. Betrokkene moet geen blijk geven van de nodige bereidheid te worden
opgenomen en twaalf jaar of ouder zijn
Tevens moet worden getoetst aan proportionaliteit, subsidiariteit en
doelmatigheid.
A. Geestesstoornis —>wordt een definitie gegeven van het begrip stoornis van
geestvermogens. Hieronder wordt verstaan een gebrekkige ontwikkeling of
ziekelijke stoornis van de geestvermogens. Het is de rechter die bepaalt of er
sprake is van een stoornis van de geestvermogens, die zal zich bijna altijd
aansluiten bij het oordeel van de psychiater. Alcoholverslaving is geen
geestesstoornis (Korsakovsyndroom wel).
B. Gevaar —> Het gestoord zijn in de geestvermogens alleen is niet voldoende
gedwongen te kunnen worden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis.
Tevens als eis door de wet gesteld is dat er sprake moet zijn van gevaar. Er moet
, een causaal verband zijn tussen de geestesstoornis en het gevaar. Niet alleen
gevaar voor degene die het veroorzaakt maar ook gevaar voor een of meer
anderen en gevaar voor de algemene veiligheid van personen of goederen.
Gevaar moet worden afgezet tegen hinder.
C. Geen alternatief —> Derde vereiste is dat ‘het gevaar niet door tussenkomst
van personen of instellingen buiten een psychiatrisch ziekenhuis kan worden
afgewend’. Deze voorwaarde wordt aangeduid als het ultimum
remediumbeginsel. In praktijk houdt het in dat eerst alles is geprobeerd ter
voorkoming van gedwongen opname. Deze vraag wordt beantwoord door een
psychiater.
D. De nodige bereidheid —> dat de betrokkene geen blijk geeft van de nodige
bereidheid te worden opgenomen in een PZ. Met het voldaan zijn hieraan valt of
staat de toepassing van deze wet. Hij geldt alleen indien sprake is van een
opname tegen de wil van betrokkene. Is betrokkene wel bereid tot opname en
verblijf dan valt hij niet onder de werking van de wet BOPZ. In dat geval zijn de
bepalingen van de WGBO van toepassing.
De geneeskundige verklaring: voor de rechter die het verzoek moet beoordelen
dient de informatie over de concrete invulling van de voorwaarden voor een
gedwongen opname kenbaar te zijn. Er moet een geneeskundige verklaring
beschikbaar zijn. Deze dient inzicht te geven in de actuele situatie van
betrokkene. Tevens moet hij zijn opgemaakt door een psychiater, die de patiënt
kort voor het opmaken ervan met het oog daarop heeft onderzocht. Er mag geen
behandelrelatie zijn (langer dan een jaar geen bemoeienis met betrokkene heeft
gehad, ook is de intensiteit en de frequentie van het contact van belang). Het
mag tevens niet zijn opgemaakt en ondertekent door een psychiater in opleiding.
Verklaring dient gemotiveerd te zijn en mag niet te oud zijn. De vormgeving van
een geneeskundige verklaring ligt vast.
De procedure: Het verzoek (om iemand tegen zijn wil in op te nemen in een
psychiatrisch ziekenhuis) moet schriftelijk worden ingediend bij de OvJ bij de
bevoegde rechtbank (waar betrokkene woont). Degene die verzoek kunnen
indienen zijn echtgenoot, ouder(s), elke meerderjarige bloedverwant t/m de
tweede graad en de voogd, de curator of mentor van de betrokkene. Bij verzoek
moet de geneeskundige verklaring zijn gevoegd, die inzicht verschaft in de
actuele situatie van de betrokkene. Dus een psychiater moet voordat het bij de
OvJ komt een geneeskundige verklaring hebben opgesteld. Is psychiater van
oordeel dat niet aan voldaan is aan de eisen van gedwongen opname, dan moet
via andere weg dan BOPZ iets geregeld worden. Is de psychiater wel van oordeel
dat aan de voorwaarden is voldaan, dan schrijft hij een geneeskundige verklaring
uit. Deze wordt samen met het verzoek ingediend bij de OvJ, die als enige
bevoegd is een verzoek bij de rechtbank in te dienen. Is de psychiater van
mening dat de rechter geen voorlopige machtiging zal afgeven, dan is de praktijk
dat hij geen geneeskundige verklaring opmaakt. Twee nadelen:
1. de psychiater lijkt daarmee op de stoel van de rechter te gaan zitten omdat hij
inschat dat hij geen voorlopige machtiging zal afgeven.
2. Bovendien is er geen andere mogelijkheid tot het verkrijgen van een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sharon287. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now