Week 1
Voorwaardelijk opzet:
Bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden (op de koop toenemen) dat ‘iets’ zich
voordoet. Dit is afhankelijk van de omstandigheden.
1. Bestaan van de aanmerkelijke kans dat…. (Algemene ervaringsregels)
2. Bewustheid van die aanmerkelijke kans dat… (normaliteitssyllogisme)
3. Bewust aanvaarden van die kans dat… (uiterlijke verschijningsvorm)
Aanmerkelijke kans:
- Reële niet onwaarschijnlijke mogelijkheid.
- De geenszins als denkbeeldig te verwaarlozen kans.
- HR kan geen algemene regels geven over de exacte grootte van de kans die
in het algemeen of voor een bepaald type delict minimaal vereist zou zijn, laat
staan deze kans in een percentage uitdrukken.
Ontoerekeningsvatbaarheid, Art. 39 Sr:
1. Gebrekkige ontwikkeling/ziekelijke stoornis van geestvermogens?
- Alleen psychische stoornis, geen ‘normale affecten’ zoals angst, kwaadheid
enz. (wel evt. relevant voor noodweerexces, psychische overmacht)
2. Oorzakelijk verband tussen stoornis en begaan van feit (‘wegens’)?
3. Is dit verband reden waarom feit ‘niet kan worden toegerekend’?
- Voldoende sterk verband tussen stoornis en feit om feit niet toe te rekenen?
– In kader van art. 39 Sr twee smaken: wel of niet toerekenbaar
– In kader straf derde smaak: ‘verminderd toerekenbaar’
- Omstandigheden die toerekening van feit aan dader toch redelijk maken,
waardoor geen art. 39 Sr? – Culpa in causa (schuld aan de oorzaak).
– Voldoende als verdachte verwijtbaar is komen te verkeren in een
toestand van ziekelijke storing van zijn geestesvermogens
Tolbert Arrest: … dat de verdachte de vrijheid niet had om zijn wil te bepalen en
keuzes te maken, betekent niet dat bij verdachte ieder inzicht in de draagwijdte van
zijn gedragingen en de mogelijke gevolgen daarvan heeft ontbroken. Dat de
verdachte gedurende de psychose "ontoerekeningsvatbaar" was, sluit evenmin uit
dat sprake is geweest van opzettelijk handelen.
- Er is geen opzet als de stoornis van de verdachte zodanig is dat ten tijde van
zijn handelen ieder inzicht in de draagwijdte van zijn gedragingen en de
mogelijke gevolgen zou zijn ontbroken.
- Daar is in hoge uitzondering sprake van
- Opzet (Tolbert) behandelen bij M1
- Ontoerekeningsvatbaarheid behandelen bij M3
Culpa in causa bij ontoerekeningsvatbaarheid: verwijtbaar komen te verkeren in een
toestand van ziekelijke storing van zijn geestesvermogens.
Week 2
Noodweer (rechtvaardigingsgrond) art. 41 lid 1 Sr overzichtsarrest noodweer(exces)
- De aanval:
, Ogenblikkelijke (dus al begonnen en nog niet afgelopen) [onmiddellijk
dreigend gevaar voor een aanranding. Enkele vrees is onvoldoende]
Aanranding van lijf, eerbaarheid of goed van jezelf of een ander
(bewegingsvrijheid en seksuele eerbaarheid).
De aanranding moet ook wederrechtelijk zijn;
- De verdediging:
Moet noodzakelijk zijn (subsidiariteitseis). Eis van subsidiariteit.
Beoordeling op het moment van de aanranding.
o Arrest Boze buurman onttrekking aan aanranding wordt niet
gevergd (rechtsverdediging!), bijv.:
Aangerande probeert situatie te de-escaleren (Arrest
Boze buurman)
Aangerand worden in eigen woning
Door zelf te vluchten anderen aan aanranding blootstellen
Optreden ‘in functie’: aangerande is politieambtenaar of
burger die verdachte wil aanhouden
→ Tussenconclusie: er is sprake van een noodweersituatie: situatie waarin je je mag
verdedigingen. Dan rest nog de vraag: hoe heb je je verdedigt?
Was het begane strafbare feit/verdediging geboden?
Proportionaliteitseis: de verdediging moet in redelijke verhouding staan
met de ernst van de aanranding en je moet kiezen voor het minst erge
strafbare feit: subsidiariteitseis.
o Door verdediging geschade belang niet veel zwaarder dan
verdedigde belang (geen wanverhouding)
o Gekozen verdedigingsmiddel en gebruik ervan moeten redelijk
zijn: kiezen voor minst ernstige strafbare feit
Noodweerexces (schulduitsluitingsgrond) art. 41 lid 2 Sr
→ Er moet weer sprake zijn van een noodweersituatie. Aan alle eisen van noodweer
moet dus zijn voldaan, behalve aan de proportionaliteitseis. Aan de subsidiariteiteis
moet dus ook zijn voldaan, er moet een noodzaak tot verdedigen zijn (of zijn
geweest).
Er is een dubbele causaliteit:
De aanranding moet veroorzaakt zijn door hevige gemoedsbeweging,
En de hevige gemoedsbeweging heeft overschrijding van de grenzen tot
onmiddellijk gevolg.
Andere factoren mogen meespelen, maar de aanranding moet van doorslaggevend
belang zijn.
Culpa in Causa bij noodweer arrest
Zelf schuld aan de oorzaak.
Gaat om het moment voorafgaand aan de ogenblikkelijke aanranding. Culpa in
causa kan pas worden meegenomen in overweging of beroep op noodweer(exces)
slaagt, na vaststelling dat aan alle eisen van noodweer(exces) is voldaan. Bijv.:
- Als de verdachte de aanval heeft uitgelokt door provocatie v.h. latere
slachtoffer en hij aldus uit was op een confrontatie
- Wanneer hij willens en wetens de confrontatie met het slachtoffer heeft
gezocht en een gewelddadige reactie van het slachtoffer heeft uitgelokt.
!!! De enkele omstandigheid dat een verdachte zich willens en wetens in een situatie
heeft begeven waarin een agressieve reactie van het latere slachtoffer te verwachten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MerelVeldkamp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.