Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by nikita maes (nikita_maes@hotmail.be)
, lOMoARcPSD|4324291
Algemene psychologie
Hoofdstuk 1: inleiding, kennismaking met de psychologie..............................................................................3
1.1. Definitie van de psychologie..................................................................................................................3
1.2. Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis................................................................4
1.3. Geschiedenis van de psychologie..........................................................................................................4
1.3.1. De verre voorgeschiedenis................................................................................................................4
1.3.2. De meer directe voorgeschiedenis...................................................................................................5
1.3.3. Psychologie als zelfstandige wetenschap/ de psychologie als wetenschap van het bewustzijn......6
1.3.4. De behavioristische revolutie............................................................................................................7
1.3.5. Nieuwe klemtonen in Europa...........................................................................................................7
Hoofdstuk 3 De waarneming........................................................................................................................ 10
Constructie van een aangepast wereldbeeld................................................................................................ 10
3.1 Het waarnemingsproces in vogelvlucht.......................................................................................................10
3.1.1 De lange weg van prikkel tot waarneming...........................................................................................10
3.1.2 Drie psychologische activiteiten...........................................................................................................10
3.2 Waarnemen is selecteren.............................................................................................................................10
3.2.1 De verschillende zintuigen (zelfstudie).................................................................................................10
3.2.2 Het waarneembare spectrum..............................................................................................................11
3.2.3 De minimumintensiteit van prikkels.....................................................................................................11
3.2.4 De differentiële gevoeligheid...............................................................................................................12
3.2.5 De selectieve aandacht.........................................................................................................................12
Kader 3.2. Bestaat er zoiets als onbewuste waarneming? (zelfstudie).............................................................12
3.3 Waarnemen is structureren.........................................................................................................................13
3.3.1. Figuur en achtergrond.........................................................................................................................13
3.3.2 Structureringsfactoren.........................................................................................................................14
3.3.3 Herkennen van Gestalten.....................................................................................................................15
3.3.4 Waarnemingsconstanties.....................................................................................................................15
3.3.5 Waarnemingsillusies.............................................................................................................................16
3.3.6 Culturele verschillen in het situeringsproces.......................................................................................17
3.4 De ruimtelijke waarneming..........................................................................................................................17
3.4.1 De rol van vroegere ervaringen............................................................................................................18
3.4.2 De dynamisch- affectieve ingesteldheid...............................................................................................18
3.4.3 Invloed van de bredere situatie............................................................................................................19
Hoofdstuk 4: Het geheugen.......................................................................................................................... 20
4.1 De vele betekenissen van het woord ‘geheugen’.........................................................................................20
4.1.1 Automatisch en bewuste nawerking van geheugeninhouden.............................................................20
4.2. De inprenting..............................................................................................................................................21
4.2.1 Structurering van het materiaal...........................................................................................................22
Kader 4.2 Studitip 1: visueel accentueren van inzichtelijke samenhangen........................................................22
4.2.2 Passende cues of ophaalwijzen............................................................................................................23
4.3 De latentieperiode........................................................................................................................................23
4.3.1 Beschrijving van het vergeetproces......................................................................................................23
4.3.2 Waarom vergeten wij?.........................................................................................................................24
Kader 4.4. Amnesie............................................................................................................................................24
1
Downloaded by nikita maes (nikita_maes@hotmail.be)
, lOMoARcPSD|4324291
4.4 De reproductie.............................................................................................................................................24
4.4.1 Het oproepen van herinneringen.........................................................................................................24
4.4.2 Geheugenvervorming...........................................................................................................................24
Hoofdstuk 5: leerprocessen.......................................................................................................................... 27
5.1 Soorten leerprocessen..................................................................................................................................27
5.1.1 Klassieke conditionering.......................................................................................................................27
5.2.1. Het eigenlijke conditioneringsproces..................................................................................................27
5.2.1 Het eigenlijk conditioneringsproces.....................................................................................................30
5.2.2 Bijkomende processen.........................................................................................................................30
5.2.3 Niet kennen..........................................................................................................................................34
5.2.4 Klinische toepassingen van klassieke conditionering...........................................................................34
5.3 Operante conditionering..............................................................................................................................34
5.3.1 Leren door gissen en missen................................................................................................................35
5.3.2 Een cognitieve interpretatie van dit leerproces...................................................................................35
5.3.3. Operante conditioneringsmechanismen.............................................................................................37
5.3 Diverse soorten bekrachtigers.....................................................................................................................38
5.3.3 Operante conditioneringsmechanismen..............................................................................................38
5.3.4 Pedagogische toepassingen van operante conditionering...................................................................39
5.5 Priming.........................................................................................................................................................40
Hoofdstuk 7: motivatie................................................................................................................................ 41
7.1 Precisering van de vraagstelling..................................................................................................................41
7.1.1 Niet kennen..........................................................................................................................................41
7.1.2 Hoe psychologen daarmee omgaan.....................................................................................................41
7.2.2 De neobehavioristische theorie van Hull.............................................................................................41
7.2.3 De humanistische behoeftetheorie van Maslow.................................................................................42
7.2.4 De zelfdeterminantietheorie van Deci en Ryan....................................................................................43
7.3 en 7.4 Niet kennen.......................................................................................................................................43
Hoofdstuk 8: Emoties, affectieve reacties die kleur geven aan onze ervaringen.............................................44
8.1 De plaats van emoties in het gedrag...........................................................................................................44
8.1.1 Emoties, gevoelens en stemmingen Niet kennen................................................................................44
Bijlage 8.1 Stemmingsstoornissen.....................................................................................................................44
8.1.2 Op het snijpunt tussen cognitie en motivatie Zelfstudie.....................................................................45
8.2 Autonome lichaamsveranderingen bij emoties...........................................................................................45
8.2.1 Belangrijke lichamelijke veranderingen................................................................................................45
Bijlage 8.2 De zin en onzin van een leugendetector (zelfstudie)........................................................................46
8.2.2 Biologische nut van de autonome lichaamsveranderingen............................................................47
8.2.3 Stress en stresshantering.....................................................................................................................47
8.3 Psychologische aspecten van emoties.........................................................................................................47
8.3.1 Het belevingsaspect van emoties.........................................................................................................47
2
Downloaded by nikita maes (nikita_maes@hotmail.be)
, lOMoARcPSD|4324291
Hoofdstuk 1: inleiding, kennismaking met de
psychologie
Psychologie= (letterlijk) “de leer van de geest”
Psyché vertaalt vanuit het Grieks betekent ziel.
De geest, de ziel is een vaag en moeilijk begrip. Want wat moeten we onder de geest
verstaan? Gedachten, gevoelens, verwachtingen, geheugen, motivaties?
Het is een religieus begrip, het begrip is dus niet meer wetenschappelijk.
Freud deed aan psycho- analyse (“het analyseren van de geest”)
Verklaren en begrijpen zijn de belangrijkste methodes bij de psychologie.
Verklaren is waarom? Oorzaken vinden van gedrag, het is een soort van eerste stap, oorzaak
gevolg.
Begrijpen is moeilijker dan verklaren, je moet begrip kunnen tonen en je in de schoenen van
de ander kunnen plaatsen, je moet beleven wat die persoon voelde, dacht. Empathie tonen
om te begrijpen.
Functieleer= de studie van de menselijke functies (denken, waarnemen, geheugen,
motivatie, emoties, fantaseren, …)
Algemene psychologie: bestuderen van algemene processen en niet van afwijkende.
Psychologie is een functieleer.
1.1. Definitie van de psychologie
De wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van een individu
(dit is het grote verschil tussen psychologie en andere menswetenschapen).
Werkwijze: geesteswetenschappelijke (begrijpen) versus natuurwetenschappelijke
(verklaren).
Doordat de psychologie zich focust op het individu onderscheidt het zich bijvoorbeeld van de
biologie die naar interne fysiologische verklaringen zoekt, en van de sociologie die het gedrag
veeleer bekijkt als een groeps- of maatschappelijk gebeuren.
Biologen gaan op zoek naar bepaalde lichaamsprocessen.
Sociologen verwijzen naar maatschappelijke invloeden.
Mentale activiteiten zijn eigenlijk ook gedragingen, gedrag.
Voelen, emoties beleven, leerprocessen doormaken= allemaal gedrag.
Sommigen waren van het oordeel dat psychologen vooral het innerlijke van de mens moesten
proberen bloot te leggen. Zij opteerden dus in de meest letterlijke zin voor een psychologie of
zielskunde. Anderen vonden dat je daarmee geen objectieve wetenschap kunt uitbouwen en
dat je daarom maar beter de uiterlijk waarneembare aspecten van het gedrag in aanmerking
neemt.
Sommigen spiegelden zich aan de geesteswetenschappen, zoals de geschiedenis, de
literatuur- en de cultuurstudie. Voor hen was het belangrijk om te begrijpen. Anderen kozen
resoluut voor de natuurwetenschappelijke aanpak, zoals gebruikelijk is in de chemie en
fysica. Zij hoopten via experimenten en objectieve metingen tot eenduidige verklaringen te
3
Downloaded by nikita maes (nikita_maes@hotmail.be)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikita_maes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.