5: Decubitus
5.1. Leerdoelen
De student kan:
- decubitus definiëren
- categorie I decubitus toelichten
- risicopatiënten identificeren
- risicofactoren benoemen
- het ontstaansmechanisme van decubitus uitleggen
- de preventieve maatregelen bij decubitus toelichten
- de preventieve maatregelen bij decubitus toepassen
5.2. Terminologie
Decubitus Een plaatselijke schade aan de huid
en/of het onderliggende weefsel ten
gevolge van druk, al of niet in
combinatie met schuifkrachten
Erytheem Vluchtige rode kleurverandering van
de huid die berust op vaatverwijding
Ischemie Tekort aan bloed door belemmering in
de aanvoer ervan a.g.v. vernauwing of
organische afsluiting van het
aanvoerend vat
Induratie Het blijvend en onomkeerbaar harder
worden van weefsel
Dehydratie Syn. uitdroging, verliezen van
lichaamsvocht a.g.v. zweten, diarree,
overmatig urineren, onvoldoende
vochtinname
Reactieve hyperemie Bloedovervulling als reactie op een
prikkel
Schuifkracht Een combinatie van een druk- en
wrijfkracht/fictiekracht
Wrijfkracht Een kracht evenwijdig met de huid die
een schaafwonde kan veroorzaken
Drukkracht Comprimerende kracht die loodrecht
op het weefsel wordt uitgeoefend
Weefseltolerantie Standvastigheid die het weefsel kan
bieden tegenover externe factoren
5.3. Relevantie voor de verpleegkundige
- Decubitus = plaatselijke schade aan de huid en/of het onderliggende weefsel
ten gevolge van druk, al of niet in combinatie met schuifkrachten
- Ter hoogte van uitstekend bot of als gevolg van druk van medische of andere
hulpmiddelen
- Decubitus = ernstige aandoening:
Leidt bij ZV tot een hoge ziektelast met een negatieve invloed op de
kwaliteit van leven
De ZV ervaren pijn en wondgerelateerde ongemakken
Heeft invloed op hun lichamelijk functioneren (mobiliteit, slaap, …)
, Heeft invloed op hun psychisch welbevinden (angst, schaamte, piekeren, …)
Heeft invloed op hun sociaal functioneren (isolatie, …)
- Dagelijks worden vpk geconfronteerd met decubitus
- Gevolgen van decubitus:
Stijging morbiditeit en mortaliteit
Stijging opnameduur, heropnamecijfers en ziekenhuiskosten
- Verpleegkundigen:
Verantwoordelijk voor preventie
Aan-/afwezigheid decubitus = indicator voor de kwaliteit van de VPK zorg
Risico identificeren, evidence based maatregelen implementeren en
evalueren
Inzicht in mechanismen en uitzichtpunten van preventie
Info!
- ZV = ZV met risico
- Geen passende preventie bij ZV met risico
= niet voldaan aan plicht om te handelen als goede zorgverlener
= nalatigheid
5.4. Etiologie
Het grootste deel van de huidige kennis over kwalitatief goede decubituszorg is
terug te voeren op het ontstaansmechanisme van decubitus: druk gedurende
een zekere tijd + de factoren die deze druk-tijdrelatie beïnvloeden
De druk:
- Inwendig door eigen lichaamsgewicht (bv. op een uitstekend bot)
- Uitwendig door medische hulpmiddelen of andere objecten
Bij decubitus kan:
- De huid nog intact zijn
- Kan er sprake zijn van een open wond
De tolerantie voor deze druk-en schuifkrachten:
- Verschilt per weefselsoort
- Wordt sterk beïnvloed door leeftijd, doorbloeding, gezondheidstoestand, het
microklimaat en de conditie van de weke delen zelf
Info!
- Verstoorde mobiliteit= de belangrijkste beïnvloedende factor
- Langdurige mechanische belasting van zachte weefsels op botuitsteeksels
Degeneratie van skeletspierweefsel
5.4.1. Factoren die de gevoeligheid voor decubitus veroorzaken
, - Mechanische eigenschappen
Grootte en tijdsduur van de belasting en de wijze waarop de belasting
plaatsvindt, zoals drukken en schuiven
Dit bepaalt de spanning en rek in weke delen, in combinatie met de
kwaliteit van de doorbloeding van het weefsel en de afvoer van lymfe onder
invloed van aanhoudende druk
- Tolerantie van het individu voor deze mechanische eigenschappen
Anatomische structuur en vorm van het weefsel en de mate waarin
botstructuren uitsteken, mechanische eigenschappen van het weefsel,
herstellend vermogen van het weefsel en transport en thermische
eigenschappen van het weefsel
Deze bepalen de drempelwaarde van de druk waarbij weefselschade
optreedt
5.4.1.1. Mechanische eigenschappen
Soort mechanische belasting
Inwerking van de zwaartekracht op de lichaamsmassa -> mechanische
belasting (lichaamsgewicht)
Druk-en schuifkrachten tussen het lichaam en de onderlaag of tussen het
lichaam en een hulpmiddel
Loodrecht op de huid= drukkracht
Parallel op het huidoppervlak= schuifkracht
Combinatie van beide= druk-en schuifkracht
Grootte en tijdsduur van mechanische belasting
Weefselschade bij:
- Hoge belasting + kortere tijd
- Lage belasting + een langere tijd
Spanning en rek
De ‘weke delen’ vervormen : de huid en onderliggende weke delen, zoals vet-en
bind- en spierweefsel
INFO
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittdegroote. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.