Summary
biologie samenvatting mavo 4
- Course
- Level
hoofdstuk 1, 2 en 3 mavo 4 boek; biologie voor jou vmbo-gt
[Show more]
Seller
Follow
jilljanssen2006
Content preview
Insuline is nodig voor het regelen van het suikergehalte in het bloed. Mensen die diabeteshebben maken geen insuline. Voor deze mensen is insuline een medicijn.
Misdaadbestrijding
DNA-onderzoek wordt gebruikt bij het oplossen van misdaden.
▪ Elk mens heeft eigen, uniek DNA.
▪ Plaats delict worden haren, huidschilfers, bloedsporen of sperma gevonden.
▪ Het DNA uit deze cellen wordt onderzocht (bevat info over haarkleur, oogkleur,
huidskleur en geslacht van de verdachte).
▪ Met bepaalde technieken kan het DNA zichtbaar gemaakt worden als een patroon
van strepen en banden.
▪ Dit patroon kan dan vergeleken worden met de patronen van de verdachten -> zo
kan uit een groep een verdachte ontmaskerd worden.
Met deze techniek kun je ook verwantschap tussen mensen aantonen.
Hoofdstuk 1 mavo 4
1
Planten hebben groene onderdelen zoals bladeren en stengels.
▪ De bladgroenkorrels bepalen de groene kleur: in plantcellen zitten zee veel bgk
▪ Bgk zijn suikerfabrieken: ze maken glucose (een voedingsstof)
▪ Glucose is de brandstof en bouwstof voor planten
Zonder bgk zou een plant niet kunnen leven
Bladeren bestaan uit verschillende typen weefsels.
• Weefsel met bladgroenkorrels (hierin kan fotosynthese plaatsvinden): het bladmoes
• Vaatbundels: hiermee worden o.a. water en suiker vervoerd. In bloembladeren
vertakken de vaatbundels zich in nerven.
• Opperhuid (boven en onderkant, met aan de onderkant huidmondjes): hiermee
worden gassen opgenomen en afgegeven.
Fotosynthese
▪ vind plaats in cellen met bladgroenkorrels
▪ alleen als er licht is vind er fotosynthese plaats
▪ fotosynthese is het maken van glucose en
, zuurstof onder invloed van lichtenergie
o alle levende cellen hebben zuurstof nodig om energie vrij te maken
bij fotosynthese word (licht)energie opgeslagen in glucose= brandstof. Hiervoor is water en
koolstof dioxide nodig (gaan de plant in), glucose en zuurstof gaan de plant uit.
• BGK’s vangen lichtenergie op.
• Water komt in het blad via
de houtvaten.
• CO2 komt via de huidmondjes in
het blad.
• Glucose verlaat het blad
via de bastvaten.
• Zuurstof verlaat het blad via
Huidmondjes
Koolstofdioxide
Opgenomen uit de lucht via de huidmondjes
Water
Wordt via de wortels uit de bodem opgenomen. Via vaatbundels wordt water en opgeloste
stoffen naar de bladeren vervoerd: wortel > vaatbundel > bladsteel > hoofdnerf > zijnerven >
bladweefsel
Glucose
Wordt gemaakt in de bgk. Glucose wordt blad uit vervoerd via vaatbundels: bladweefsel >
zijnerven > hoofdnerven > vaatbundels: alle delen van de plant.
Zuurstof
Zuurstof wordt in bgk gemaakt. Het grootste gedeelte wordt afgegeven via de huidmondjes
het blad uit.
Werking huidmondjes
▪ bestaat uit 2 sluitcellen
▪ bladeren en stengels hebben huidmondjes in de opperhuid
▪ plant verliest water (waterdamp) via de huidmondjes
▪ bij droogte sluiten de huidmondjes, er kan geen fotosynthese meer plaatsvinden
Openen en sluiten gebeurt door vormverandering van de sluitcellen.
Alleen de sluitcellen in de opperhuid hebben bgk.
Als stevigheid afneemt, veranderen de sluitcellen
van vorm:
o opening tussen de sluitcellen wordt kleiner.
o Huidmondjes gaan uiteindelijk dicht.
Wanneer de sluitcellen weer stevigheid krijgen, wordt
de opening groter: huidmondjes gaan open.
, Stevigheid door water
▪ Cellen van de opperhuid en het bladmoes
krijgen stevigheid door vocht in de vacuolen.
▪ Vacuolevocht drukt de cel tegen de celwand.
▪ Celwand kan maar een beetje uitrekken: duwt terug. Zo ontstaat stevigheid!
2
Functies wortels van een plant
• Stevigheid geven
• Opslag reservevoedsel
• Opname van water en mineralen uit de bodem
Functies stengels van een plant
• Stevigheid geven
• Dragen van bladeren en bloemen (soms vruchten)
• Opslag van reservevoedsel
• Transport van water en mineralen naar bovenste delen
• Transport van water en glucose naar beneden/ alle delen van de plant
Transport in zaadplanten verloopt via vaatbundels. (transport in planten)
▪ Vaatbundels zijn lange, dunne buisjes
▪ vaatbundels lopen vanaf de uiteinden van de wortelharen,
▪ via de stengel tot in het blad.
Transport door vaten
vaatbundels bestaan uit houtvaten en bastvaten
• houtvaten (transport naar boven) bestaan uit boven elkaar liggende dode houtcellen
o de celwanden zijn verdikt en bestaan uit cellulose en houtstof
o de cellen en de dwarswanden zijn verdwenen
o dikke, verticale celwanden van houtcellen
vervoeren water en opgeloste mineralen via de wortelharen > zijwortels > hoofdwortel
>stengels >bladsteel > (blad) hoofdnerf > zijnerven > bladmoes
Ook naar bloemen en bloemknoppen
• bastvaten (transport naar beneden) bestaan uit boven elkaar liggende
levende bastcellen
o in de dwarswanden zitten openingen, hierdoor kunnen stoffen door de
bastvaten vervoerd worden
ligging van houtvaten en bastvaten
• in stengels in vaatbundels: houtvaten aan de binnenkant, bastvaten
aan de buitenkant.
• In bladeren in vaatbundels die in nerven liggen: houtvaten aan de
Bovenzijde, bastvaten aan de onderzijde
• In een stam van een boom: houtvaten aan de binnenkant, bastvaten
aan de buitenkant
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jilljanssen2006. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now