2 Afbraak en vorming van landschappen
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Hoe werken exogene krachten als verwering, erosie en sedimentatie in op
het landschap en hoe kun je die processen verklaren?
2.1 De aarde als systeem
Deelvragen
1 Uit welke sferen is het systeem aarde opgebouwd en hoe functioneert
het systeem?
2 Welke rol spelen de verschillende kringlopen in dit systeem?
Vier sferen
► In de fysische geografie wordt bij bestudering van de aarde gebruik
gemaakt van vier sferen: atmosfeer, hydrosfeer, lithosfeer en biosfeer. Ze
zijn sterk met elkaar verbonden.
Atmosfeer
atmosfeer ► De atmosfeer bestaat uit troposfeer (8-18 km dik), stratosfeer (tot 50
troposfeer km), mesosfeer en thermosfeer.
● Klimaatprocessen en kringloop van water spelen zich af in de
troposfeer. Belangrijkste gassen qua hoeveelheid in troposfeer zijn:
stikstof (78 %) zuurstof (21 %) en argon (0,9 %) en verder CO 2, CH4, ozon
en waterdamp.
● Functie van de stratosfeer: bevat ozon dat ultraviolet licht tegenhoudt.
Hydrosfeer en biosfeer
► De aarde heeft veel water aan het aardoppervlak.
hydrosfeer ● De hydrosfeer omvat oceanen, meren, rivieren, grondwater,
bodemwater en ijs. 97 % van het water is zout, 2 % zit in ijskappen, 1 % in
biosfeer meren, atmosfeer, grondwater en bodemwater.
● Biosfeer: alle levende organismen op aarde.
Kringlopen
► Kringlopen laten relaties tussen de sferen zien. Hoofdstuk 1:
gesteentekringloop. Relatie tussen lithosfeer (opbouw) en atmosfeer en
hydrosfeer (afbraak).
Hydrologische kringloop
► Op aarde komt water in drie vormen voor: gas, vloeibaar en vast. Wij
bestaan voor een flink deel uit water, hebben water nodig voor ons leven.
Water bepaalt ook voor een deel het klimaatsysteem.
hydrologische ● Hydrologische kringloop: water verdampt uit zee, rivieren en meren
kringloop (evaporatie), planten verdampen ook: transpiratie. Door afkoeling
condenseert waterdamp; wolkenvorming. Via neerslag (opslag in
ijskappen en smelten) en infiltratie in bodem en afstroming komt water
weer in zee. Water met sediment slijt gesteente uit en speelt dus een rol
in de vorming van de landschappen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper willemijnbeekhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $3.23. Je zit daarna nergens aan vast.
