Summary
Samenvatting Jeugdbescherming En Jeugdrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek 'praktisch jeugdrecht' en van de notities tijdens de les
[Show more]
Seller
Follow
maaritbaeyens
Content preview
JEUGDRECHT1: INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN DE
JEUGDBESCHERMING IN BELGIË
ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
Kinderen werden eeuwen beschouwd als een ‘volwassene’ met hier en daar uitzonderingen
- Uitzonderingsmaatregel -> verschil tussen volw en kind in de tijd dat ze als hetzelfde beschouwt
werden
- Eind de 19e eeuw kwam het besef dat dit niet oké was. -> er kwam een scheiding tussen kind en
volwassenen
NU: rechten van Kinderen/Jongeren zijn gewaarborgd, eerste beschermingswet pas in 1912
Recente sociale constructie, kwam tot stand door twee processen die in strijd kwamen socialisatie VS
sociale controle -> cultuur overdragen
Proces van socialisatie:
- Overnemen, doorgeven en verinnerlijkt van de waarden en normen
- Verschilt van tijd, periode en plaats (culturen)
Proces van sociale controle
- Straffen en bestraffen als de norm van een maatschappij wordt nageleefd
- zowel formeel (strafrecht) als informeel (ouders die straffen)
- bij elke groep waar er een verband is, is er informele sociale controle
Belang van Verlichting met opkomst van wetenschappen (criminologie, penologie,
psychologie)
- ze zorgden ervoor dat er een verschil ontstond -> men begon kinderen als de toekomst te zien
- Verlichting -> de mensen geloofden niet meer alles wat de kerk oplegde ipv dit gingen ze kennis
vergaren
- Criminologie -> leer van de strafbare feiten
o Dader staat centraal daarop werd gefocust
- Penologie -> leer van de straffen
o Hoe kunnen ze zorgen dat de straffen effect hebben, hoe kan men terug in de maatschappij
- Psychologie -> leer van de psyché
TWEE MANIEREN OM DE GESCHIEDENIS TE ONDERZOEKEN
Chornocentrisme
- start van het NU en gaat systematisch zoeken in de verleden tijd
- We pakken het jeugdrecht van nu (maatstaf) en gaan kijken hoe het ooit is ontstaan
- Je gaat enkel zoeken wat het nu verklaart – selectief
Geschiedschrijving
- Vertrekt van vroeger en gaat naar het nu
- Vroeger is de maatstaf
- Alles moeten overwegen want je weet niet naar waar je gaat - ruim
EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
Manier waarop men nu naar kinderen kijkt, gegroeid en geëvolueerd is op basis van inzichten die we in de
loop van de geschiedenis kunnen duiden. Recente sociale constructie
Verlichting is bepalend voor het categoriaal beleid,
- Nog-niet positie: nog-niet verantwoordelijk, nog-niet zelfstandig…
- Weten nog niet het verschil tussen goed en kwaad het moet aangeleerd worden. Het kan
aangevoeld worden door de opvoeding die ze krijgen
- Toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal
2 mensbeelden in Verlichting:
- Volwassene: kent zijn lot
- Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
,GEEN KINDBEELD
Geen manier van denken hoe zijn kinderen, hoe denken kinderen,…Tot 7 jaar beschouwd als een last,
ding. Ervoor praktijken die aantonen dat er geen belang gehecht wordt aan kinderen
Afwezig kindbeeld in Oudheid: kleine volwassenen
- Achterlaten van kinderen: meisjes (krijgen zelf kinderen) en kinderen met beperkingen eerst
- Offeren aan Godheid, als afval weggooien op de mesthoop
Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) geen kindbeeld
- Hogere klasse schakelde voedsters men stond de kinderen af tot ze groot genoeg waren om nuttig
te zijn
- Er was dus weinig aandacht voor deze kinderen -> hoge kindersterfte, geen binding mee aangaan
ze gaan toch dood het 1e jaar.
- Meisjes waren veel minder waard
- Veel aandacht -> kan kind voeden dat ze sterker worden minder kindersterfte.
- Praktijken die nu heden ten dag in onze ogen barbaars overkomen
Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes leidden tot hoge kindersterfte en dus
geen aandacht
Meisjes waren minder waard en dit zal zich verder manifesteren doorheen de geschiedenis
Vanaf 7 jaar als volwassene beschouwd in alle aspecten van het sociale leven
- Jongens vertoefden in leerscholen waar ze handarbeid verrichten
- Meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
AANZET TOT EEN KINDBEELD
16de eeuw kwam er een onderscheid die zich vooral manifesteerde bij de jongens uit de hogere klasse. Ze
vertoefden in scholen om kennis te vergaren
Mensbeelden ontstonden
- Moralisten -> het kind ‘slecht’ geboren wordt en de opvoeding het kind ‘goed hoort te doen
- Romantici -> het kind is ‘inherent goed’ en dat de invloed van buitenaf het kind negatief zal
beïnvloeden
- = men ziet het kind als een aparte persoon die belangrijk genoeg is om over na te denken
Verlichtingsperiode is cruciaal
- = toekomstgericht, de kinderen zijn de toekomst
- Mensen hebben zelf het lot in hun handen en kunnen hun toekomst veranderen -> het idee van
maakbaarheid werd geboren
- Aanzet tot categoriaal beleid met 2 mensbeelden
o Volwassenen -> zijn lot, toekomst kent en weet welke rollen hij heeft in de maatschappij
o Kind/ jongere -> moet je nog opvoeden en dus afschermen van de maatschappij ze kunnen
de toekomst veranderen, maakbaar
- Sociogenese en psychogenese
o Sociogenese -> Kind en volwassenen als aparte groep worden gezien
o Psychogenese -> Als we de kinderen apart bekijken zullen er psychische kenmerken komen
van het kind
- Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn -> adolescentie kwam erbij
- Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen/geneeskunde pediatrie
- Ontstaan van kinderwetten
o Toonden aan dat men kinderen uitsloot uit de wereld van de volwassenen en insloot in hun
eigen wereldje
o Verbod op kinderarbeid en de wet op leerplicht
o Wie was hier niet mee gebaat
Fabrieksbazen -> goedkope werkkracht is weg
Ouders -> minder inkomen
Er zijn veel verschillen tussen kinderen en volwassenen op dagdagelijks vlak -> alles op niveau van
kinderen
, - Kindermaaltijden op restaurant
- Prijs voor pretpark/musea
- Toegang tot bepaalde plaatsen waar kinderen niet binnen mogen zonder volw
- Kinderkledij, -kapper, -gemeenteraad, -eten
HUIDIG KINDBEELD
- Krachtig persoon met eigen mogelijkheden. Ze kijken naar het kunnen en niet naar het niet-kunnen
-> groot vermogen om zelf te groeien en leren
- Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en beperkingen
- Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen. Afsluiten van
volwassenwereld
- Naar mate ze ouder worden, zullen die specifieke benaderingen verminderen en worden ze
opgegeven bij volwassenheid
EVOLUTIE VAN DE SOCIALE CONTROLE
Als er een verschil werd gemaakt was dit door de pater familias, de pretor of baseerde men zich op
‘goddelijke overwegingen’.
Toen het kind werd uitgevonden in de Verlichting kwam er een lichte wijziging in bewust straffen
VROEGE TIJDEN
Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
- Uitzondering gemaakt voor onmondigen (niet huwbare kinderen)-> uitzonderlijk object om een
eigen straf te worden toegekend door de pretor
- Onderscheid opzettelijke en onopzettelijke daden => oordeel des onderscheids
Klassieke tijdvak
- Onderscheid door de fysiologische toestand huwbare leeftijd/geslachtsrijpheid
- Oordeel des onderscheid cfr. huidig strafrecht (aanvoelen van het goede en kwade)
Val RR
- Beroep gedaan op de familiale solidariteit en bepaalde de pater familias of er een onderscheid werd
gemaakt
- Recht spreken -> verschillend van stam, de gewoonte bepaalt hoe men ‘recht’ spreekt
11de
eeuw
- Heropflakkering Romeins Recht
- Terug onderscheid
13e eeuw
- Opkomst van de staten
- Drang naar centralisatie, openbare orde en openbare rust
- Opsporen en bestraffen van misdrijf werd een belangrijk thema/taak voor de staat
- Accusatoir berechten en aanstellen van rechters
1532 ‘Constitutio Criminalis Carlinae’
- = Eerste wettelijke verwijzing naar het ‘oordeel des onderscheids’
- Uitzonderlijk principe van de verzachting van een straf voor kinderen werd ingevoerd
- L’usage de raison dus andere bestraffing voor kinderen en volwassenen
VERLICHTING
18e Eeuw stond dit centraal. Rede, toekomst, recht, ethiek… staan centraal
Ontstond een positieve kijk op de mens die actief zijn leven in handen kan nemen en zijn ‘lot’ kan wijzigen.
MAAKBAARHEID, vergaren en uitbreiden van kennis is belangrijk.
Positivisme
- Leidde tot een explosie van techniek
- Mechaniseringsproces
, - Oprichten fabriek
- Start industriële revolutie
Industriële revolutie
- Menselijke en sociale ontreddering
o uitbuiting van de arbeiders die werken voor een hongerloon
o geen verlof noch ziekte-uitkeringen ontvingen
o kinderverwaarlozing -> kinderarbeid (daar grijpt de overheid in)
- Afschaffing van kinderarbeid zorgde ervoor dat ouders een inbreuk hadden in hun ouderlijk gezag
en vermindering van gezinsinkomen
Opkomend socialisme
- Leed van de arbeiders verzachten
- Pleitte voor de uitbouw van een sociaal beleid en een betere rechtsbescherming
- Arbeiders meer rechten geven en zekerheid
- Tegenacties van de burgerij cfr. morele controle
Verlichte denkers
- Rousseau, Montesquieu, Voltaire
- Maken hun eigen theorieën en kritische ideeën uitten over straffen, bestraffing en de
rechtvaardigheid van straffen.
TENDENSEN/SCHOLEN VANAF VERLICHTING
KLASSIEKE CRIMINOLOGISCHE SCHOOL (18 E EEUW)
De school wilde een antwoord bieden aan de repressieve, onmenselijke en onrechtvaardige bestraffing van
het ancien régime.
Bestraffing (wreed, lichamelijk en inquisitoir) was afgesteld op de goddelijke orde die de daders als door de
duivel bezeten zag.
Belang van efficiënte, rechtvaardige, menselijke, onwillekeurige en rechtvaardige straffen.
Rousseau, montesquieu en Voltaire
- de eerste die het begrip ‘rechten van de mens’ opperden
- waardoor er werd nagedacht over een humanistischere visie.
-> grondleggers.
Kenmerken
- Wilsautonomie -> bewust kiezen voor het goede of het kwade
- Morele aansprakelijkheid -> persoonlijk en volledige verantwoordelijke keuze
- Legaliteitsbeginsel -> strafbare feiten moeten in een wet vermeld als straf
- Proportionaliteitsbeginsel -> een zwaar feit verdient een zware straf en omgekeerd
- Gelijkheidsbeginsel -> strafrecht moet toepassen op alle leden van de maatschappij
3 functies van een straf
- Vergelding -> genoegdoening
- Afschrikking
- Morele verbetering -> door de straf tot inzicht komen en gedrag verbeteren
KRITIEK
- Focust zich op ‘het misdrijf’
- De persoon die het misdrijf pleegt kwam weinig aan bod
Invoeren van strafrechtelijke minderjarigheid door legaliteitsbeginsel en morele aansprakelijkheid
In 1791 hebben ze de strafrechtelijke minderjarigheid in Code pénal de la Monarchie française ingevoerd.
In België 1867 invoeren strafrechtelijke minderjarigheid in Strafwetboek
HET POSITIVISME (19 E EEUW)
Observatie en waarneming bleven de methoden bij uitstek en men zocht altijd naar positieve en exacte
feiten.
Verklaren van sociale veranderingen zoals armoede, uitbuiting… om aldus oplossingen te zoeken en te
vinden om de Verlichte maatschappij vorm te geven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaritbaeyens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now