Hoofdstuk 3: Populaire media en de strijd om de kijker .............................31
Hoofstuk 4: Digitale ethiek en social media (1) ...........................................54
Hoofstuk 5: Digitale ethiek en social media (2) ...........................................77
Hoofstuk 6: Technologie & Ethiek - AI ........................................................91
1
,Hoofdstuk 1: Mediadeontologie
1) Inleiding Mediadeontologie
Wat is deontologie?
Volgens de Dikke Van Dale heeft deontologie twee betekenissen:
✓ “filosofische plichtenleer”: verwijst naar de ethische theorie waarbij de plichten centraal
staan.
✓ beroepsethiek” : verwijst naar de plichtenleer van bepaalde beroepsgroepen, een vorm van
toegepaste ethiek op de beroepsuitoefening zoals privacy, gegevensbescherming,
deontologische codes, …
Een plichtenleer?
Als ethische theorie is deontologie een plichtenleer (Larry & Moore, 2016).
Deontologie focust op de aard of het wezen van de handeling zelf en niet op de gevolgen ervan. Het
juiste is je houden aan principes, regels en afspraken.
De handeling staat centraal!
De basis voor de evaluatie van die handeling zijn gedragsregels en handelingsnormen. Het criterium
van de deontologie luidt als volgt: een handeling is goed als ze in overeenstemming is met de regel
of norm.
Het is dan ook een plicht om deze gedragsregels en handelingsnormen na te leven. Een handeling die
de regel of norm niet respecteert, is altijd slecht, ook als de gevolgen ervan goed zijn.
Beroepsdeontologie of beroepsethiek
Dus: de toegepaste ethiek op de beroepsuitoefening (plichtenleer voor een bepaald beroep)
➔ afspraken of (soms) ongeschreven regels, die je kunnen helpen te bepalen wat je wel en wat je niet
moet doen in beroepssituaties waarin het geweten een rol speelt.
Biechtgeheim?
“Wie raakt aan het biechtgeheim van priesters, ondermijnt de vrijheid van godsdienst”
Stel: een man vertelt in de biecht dat hij zelfmoord wil plegen. Die man pleegt zelfmoord.
Vrouw klaagt priester aan voor schuldig verzuim!
Stel: man biecht op dat hij een moord gaat plegen.
Zijn er grenzen aan biechtgeheim?
2
,Zolang de daad waarvoor vergiffenis wordt gevraagd niet strafbaar is, zijn er geen grenzen! Het
biechtgeheim, een in het Belgisch recht erkend beroepsgeheim (zoals in de meeste Europese landen
trouwens), is absoluut.
Een handeling die de regel of norm niet respecteert, is altijd slecht, ook als de gevolgen ervan goed
zijn.
Zwijgplicht
“Wie raakt aan het beroepsgeheim van advocaten ondermijnt de rechtsstraat”
De advocaat weet dat zijn client (moordenaar) de moord waarvan hij verdacht wordt, werkelijk heeft
gepleegd. De moordenaar wil voor vrijspraak wil gaan.
De advocaat heeft niet het recht om "uit de biecht te klappen".
Hij kan zelfs veroordeeld worden voor schending van zijn beroepsgeheim.
3
, Het belang van ethisch handelen in media
Als MEB’er zijn we dagelijks bezig met het maken van media (in al zijn vormen).
Daarom is het belangrijk om te weten wat deontologisch verantwoord is bij het maken van media.
✓ Hoe handel ik in bepaalde situaties/producties?
✓ Welke onderwerpen kan ik wel en niet aansnijden?
✓ Hoe nemen mediabedrijven zelf beslissingen over het wel en niet publiceren van bepaalde
onderwerpen?
✓ En is mijn handeling/beslissing/communicatie moreel verantwoord?
✓ Wanneer mogen journalisten betalen voor exclusieve informatie?
✓ Waar liggen de morele en juridische grenzen van de vrijheid van meningsuiting?
✓ Waar liggen de grenzen bij digitale manipulatie van nieuwsfoto’s?
✓ Welke morele vragen worden opgeroepen door de burgerjournalistiek, bijvoorbeeld zoals die
wordt beoefend door bloggers?
Media-ethiek houdt zich bezig met de reflectie op het functioneren van de media, in het bijzonder de
probleemsituaties die samenhangen met de informatievoorziening door middel van de media.
Als gevolg hiervan moet mediadeontologie oog hebben voor:
✓ taken en verantwoordelijkheden van zender en ontvanger
✓ ethische aspecten van mediastructuren en mediasystemen.
Niet alleen het beroep van journalist is gebonden aan beroepsethiek, ook bv. programma- en
reclamemakers zijn dat.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thomascornillie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.82. You're not tied to anything after your purchase.