Summary
Samenvatting School en Pedagogische psychologie
- Course
- Institution
Samenvatting spp, notities en boek in 1 document. Schooljaar
[Show more]
Seller
Follow
romyvanherk1
Reviews received
Content preview
School en Pedagogische PsychologieKinderen en jongeren met gedrags- en emotionele problemen
Wat zijn gedrags- en emotionele problemen?
Terminologie
- Gedrags- en emotionele problemen = alle kinderen die zich zichtbaar ongewoon of abnormaal gedragen of
die zichtbaar ongewone of abnormale reacties vertonen, en dat afgezien van de ernst, de oorzaak of de
context van het gedrag of de emotie
- In deze cursus eerder ernstige problemen: problemen worden ernstig wanneer ze langdurig of blijvend
worden, in combinatie voorkomen met andere problemen en/of een ernstig lijden tot gevolg hebben bij het
kind en/of de directe omgeving
Aandachtspunten bij het definiëren van gedrags- en emotionele problemen
Ontwikkelingsperspectief Weten wanneer gedrag of emoties wel/niet
aangepast zijn aan de leeftijd. Bv. woedebuien
en druk gedrag bij een kleuter
Continuümgedachte Geen kwalitatief verschil in gedrag, maar wel
verschil in ernst, intensiteit en chroniciteit.
Kinderen met gedrags- en emotionele
problemen vertonen deze gedragingen
frequenter, intenser, langduriger en in
verschillende situaties
Context - Bekijken van gedrag en emoties van kinderen
in de situatie waarin ze zich voordoen
- De setting, activiteiten en de pedagogische
aanpak hebben een grote impact op het gedrag
van een kind
Informant Wie beoordeelt het gedrag van het kind?
Diagnostiek = belangrijk
Classificatie van gedrags- en emotionele problemen
Doel: gemeenschappelijke taal
Bv verwijzen we naar dezelfde gedragskenmerken wanneer we spreken van aandachtsproblemen?
Twee soorten classificatiesystemen:
Klinisch- psychiatrisch classificatie systeem
- In onze cursus: DSM-5 = Diagnostic and statistical manual of Mental Disorders of the American Psychiatric
Association
- Overzicht van alle in de westerse wereld erkende klinische geestelijke gezondheidsstoornissen en andere
aandoeningen die een reden voor zorg kunnen zijn
- Stoornissen worden geoperationaliseerd door middel van criteria
Nadelen:
- Soms te veel los gezien van omgeving en context van het kind
- Vooral gebaseerd op het Westen, andere culturen gaan vaak andere verklaringen geven
Empirisch- statistische classificatiesystemen (niet te kennen)
,Epidemiologisch onderzoek naar gedrags- en emotionele problemen bij kinderen en jongeren
= Systematische studie naar
- Prevalentie (ligt hoog)
- Verspreiding in een bepaalde bevolkingsgroep
- Factoren die het voorkomen en de verspreiding beïnvloeden
Uit onderzoek blijkt:
- Gedrags- en emotionele problemen hangen nauw samen met:
o Geslacht: prevalentiecijfers liggen bij jongens hoger dan bij meisjes
o Leeftijd: jongere kinderen laten andere gedragsproblemen zien dan oudere (belangrijk om hiermee
rekening te houden)
o SES: prevalentie van gedragsproblemen is hoger bij kinderen uit zwakke sociale milieus
- Gedragsproblemen van kinderen zijn vrij stabiel
- Zijn er nu meer gedragsproblemen als vroeger? Deze vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden omdat de
testmateriaal en vragenlijsten veranderen doorheen de jaren
Etiologie van gedrags- en emotionele problemen
= Verklaringsmodellen voor gedrags- en emotionele problemen bij kinderen en jongeren
Hoe zien verklaringsmodellen eruit?
Waarom is het belangrijk om gedrags- en emotionele problemen bij kinderen grondig te onderzoeken?
- Problemen zijn divers:
o Frequentie
o Ernst
o Duur
o Uitgebreidheid
- Als je kinderen met deze problemen goed wil begeleiden, moet je eerst begrijpen waarom sommige kinderen
deze problemen ontwikkelen en anderen niet
Ontwikkelingspsychologie De wetenschappelijke studie van groei, verandering en stabiliteit
doorheen de verschillende levensfasen.
Ontwikkelingspsychopathologie De wetenschappelijke studie naar het ontstaan en het beloop van
psychische stoornissen. Problemen waarvoor men hulp komt zoeken
zijn het product van een lange voorgeschiedenis, waarvan
verschillende factoren elkaar hebben beïnvloed
Aandacht voor grensgebied: niet klinische voorlopers van psychopathologie
Uitgangspunten van verklaringsmodellen van psychopathologie (belangrijk!!)
- Multicausaliteit van gedragsproblemen
- Operationalisering in termen van risicofactoren en protectieve factoren
- Cumulatiehypothese: de kans op ontwikkeling of bestendiging van gedragsproblemen wordt groter naarmate
er meer risico- en minder protectieve factoren aanwezig zijn. De risicofactoren vermenigvuldigen met elkaar.
,Deze factoren zijn te situeren in het kind, het gezin en de bredere omgeving/ sociale context
Factoren in het kind Temperament, intelligentie,
gezondheid,..
Factoren in het gezin Opvoeding, relatiepatroon,
stabiliteit in gezin,…
Factoren in de bredere Sociaal netwerk, school,
omgeving cultuur, sociaal-
economische status,…
Opmerkingen:
- De aanwezigheid van een groot aantal risicofactoren is niet altijd schadelijk voor de ontwikkeling van
kinderen, tenminste wanneer er compenserende protectieve factoren in het kind, gezin of bredere omgeving
zijn.
o ‘Chronic adversities’: chronisch negatieve levensomstandigheden vb. kindermishandeling,
gedwongen migratie
- Veranderbaarheid van risico- en protectieve factoren:
o Sommigen zijn niet (meer) te veranderen vb. factoren tijdens de zwangerschap en geboorte, …
o Andere factoren zijn wel veranderbaar vb. sociale netwerkgroep, zelfbeeld, ..
- Idee dat problemen multigedetermineerd worden is algemeen aanvaard
Diagnostiek van gedrags- en emotionele problemen
Onderkennende of classificerende diagnostiek
Classificeren van de problematiek bij het aangemelde kind/ de jongere = mensen willen weten wat er aan de hand is
- Voordelen
o Vergemakkelijkt communicatie tussen hulpverleners
o Neemt schuldgevoelens weg bij ouders en kind
- Nadelen
o Men heeft nog geen zicht op de oorzaken of welke behandeling het meest aangewezen is of wat de
prognose op langere termijn is
Verklarende diagnostiek
Waardoor ontstaat het probleem, wordt het in stand gehouden en/of versterkt?
(Be)handelingsgerichte diagnostiek
Weten wat er aan de hand is en dient te worden veranderd en ook hoe die verandering het beste kan worden
aangebracht
Indicatiestelling= het zoeken naar de meest gepaste behandeling voor de problematiek van een cliënt
Behandeling van gedrags- en emotionele problemen
Algemene aspecten van behandeling
Doel: lijdensdruk bij het kind en omgeving verminderen en kwaliteit van leven voor alle betrokkenen verbeteren door
een blijvende verandering in:
- Vermindering van frequentie van problemen
- Hanteerbaar maken van problemen voor kind en omgeving
Hoe: ‘evidence-based behandelingen’: de behandeling moet steunen op empirisch vastgestelde effecten
- Cognitief- gedragstherapeutische behandelingen
- Psychofarmacologische behandelingen
- Gezinsgericht
Meervoudige of multimodale behandeling: integratie van behandelingsvormen
Een zaak voor specialisten
Theoretische perspectieven op behandeling (niet kennen)
, ADHD
Kenmerken van kinderen met ADHD
2 clusters ADHD symptomen
Aandachtstekort (= onoplettendheid) Hyperactiviteit en impulsiviteit
Moeite met langdurig concentreren, snel afgeleid Niet stilzitten, overbeweeglijk
Verminderde controle over executieve functies Reageren te snel, flappen er alles uit
Zijn minder in staat af te zien van directe Kunnen moeilijk op hun beurt wachten
behoeftebevrediging (waardoor ze minder
presteren bij beloningen op lange termijn)
Wel goede concentratie bij aantrekkelijke taken Moeite met opvolgend van instructies en gebrek
(zoals spannende films of computergames) haken aan regelgeleid gedrag
af bij saaie taken
Slechte inschatting van gevaar en meer risico bij
het uitproberen van alcohol en drugs
Hebben wel spijt van hun gedrag (kinderen met
gedragsstoornissen)
Gebrekkige zelfreflectie (overschatten van
vaardigheden en sociale acceptatie)
Criteria van ADHD volgens DSM 5
Indeling DSM 5
Criteria (belangrijk!!!)
A. Een persisterend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat interfereert met het
functioneren of de ontwikkeling, zoals gekenmerkt door (1) en/of (2)
Onoplettendheid: Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste zes maanden
aanwezig geweest in een mate die niet consistent is met het ontwikkelingsniveau en die een negatieve
invloed heeft op sociale en schoolse of beroepsmatige activiteiten. . Oudere adolescenten en volwassenen
(17 jaar en ouder) moeten aan ten minste vijf symptomen voldoen.
(a) onvoldoende aandacht voor details
(b) moeite de aandacht bij taken of spel te houden
(c) lijkt niet te luisteren
(d) maakt taken niet af
(e) moeite met het organiseren van taken en activiteiten
(f) vermijdt langdurige geestelijke inspanning
(g) raakt vaak dingen kwijt
(h) wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels
(i) is vaak vergeetachtig
Hyperactiviteit en impulsiviteit: Zes (of meer) van de volgende symptomen zijn gedurende ten minste zes
maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast is en een negatieve invloed heeft op sociale,
schoolse of beroepsmatige activiteiten en niet past bij het ontwikkelingsniveau. . Oudere adolescenten en
volwassenen (17 jaar en ouder) moeten aan ten minste vijf symptomen voldoen.
(a) beweegt vaak onrustig
(b) staat vaak op in de klas
(c) rent vaak rond of klimt
(d) kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten
(e) is vaak 'in de weer' of 'draaft maar door'
(f) praat vaak aan een stuk door
(g) gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn
(h) heeft vaak moeite op zijn/haar beurt te wachten
(i) verstoort of onderbreekt andere
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romyvanherk1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69052 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now