Les 7: somatische sensibiliteit
⇒ schema geeft functionele bouwblokken
van CZS weer
Sensorisch systeem
- Interoceptie = sensibiliteit van de
viscerale (inwendig) organen = prikkels
van binnen in lichaam
- Exteroceptie = oppervlakte sensibiliteit
- Proprioceptie = diepte sensibiliteit
exteroceptie en proprioceptie ⇒ vormen
somatosensibel systeem
3de sensorisch neuron
= thalamocorticale projectie
⇒ van thalamus → naar somatosensorische cortex
Exteroceptie: 1e sensorisch neuron
HUID registreert: druk, aanraking, fijne tastzin, vibratie, temperatuur en pijn (verschillende
soorten stimuli)
receptoren die deze verschillende prikkels kunnen registreren:
1. Mechanoreceptoren (aanraking, druk, vribratie)
2. Thermoreceptoren (warmte of koude)
3. Nociceptoren (= pijnreceptoren)
→ wordt mogelijk gemaakt doordat er rond de dendrieten niet neuronale cellen
(vb: endotheelcellen of Schwanncellen) geëvolueerd zijn tot bijzondere eind
structuren
= corpusculaire eindorganen ( maken het mogelijk om bepaald soort stimulus te capteren)
→ bepaalde stimuli, zoals pijn, worden door vrije zenuwuiteinden gecapteerd
, Exteroceptie: mechanoreceptoren
Tastcel of schijf van Merkel - Schijfvormige/ afgeplatte structuren, endotheelcel
(diameter 10-15µm) - Oppervlakkig op de huid terug te vinden: op grens epidermis –
dermis, in clusters
- Terug te vinden op behaarde en ongehaarde huid
- Registreren druk, lichte aanraking ( daarom oppervlakkig op
huid)
- vb: zachte harige vel van perzik kunnen voelen
Tastlichaampjes van Meissner - Registreren aanraking
( diameter 40-60 µm) - vooral voor veranderingen in vorm en textuur
- 4x gevoeliger dan Merkelcellen
- in dermis (net onder epidermis) = dieper in de huid
- hoogste densiteit in dikke, onbehaarde huid
- maken het mogelijk dat wij iets op basis van tast gaan
herkennen
Tastlichaampjes of cilinders - Dieper in dermis
van Ruffini (diameter 1-3 µm) - Cilindrische vorm die parallel met de huid gelegen is
- Gevormd door collageenvezels + gemodificeerde Schwanncell
⇒ vormen een met vloeistofgevulde capsule
- Prikkeling door stevige druk, verandering spanning in huid (=
stretch receptoren)
- uitrekken van de huid (daarom liggen ze parallel met de
huid, want ze gaan mee uitrekken en zo stimulatie van de
zenuwvezel die hierin vervat zit ontvangen)
+ rol in thermoreceptie
Lichaampjes van Vater-Pacini - Tot 2 mm lang
(diameter 1 mm) - 20-70 lagen concentrisch gerangschikte lamellen (=
gemodificeerde Schwanncel)
- Registreren vibraties (en druk)
- veel grotere druk dan voorgaande
- we vinden ze terug in subcutis (= onderhuid = veel dieper),
periost (beenvlies), gewrichten, oppervlak van pezen en fascies
variatie in:
- Grootte receptief veld (= huidoppervlak waarin tactiele waarneming
verzorgd wordt door 1 enkele receptor)
- Snelheid adaptatie vuurfrequentie (= aanpassingssnelheid/ hoe snel of
hoe lang ze blijven reageren door het produceren van AP op een
aanwezige sensorische prikkel
- trage receptoren = tonische: waarnemen van
stretch, thermoreceptoren, proprioceptoren
- snelle receptoren: waarneming textuur en trilligen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mmatth. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.