Borst en Nier
Inleiding
Opdrachten:
SO
Gebaseerd op patiënten casuïstiek
Antwoorden tijdelijk op BB
Terugkoppeling in RC
Anatomie macroscopie practicum Borst
Zelfmanagement voedingsdagboek online en thuisopdracht
Patiënt Partners
Werkgroep – pro-con presentatie ook voor AWV
Toetsing:
BB
o Anatomie
o Afwijkende thoraxfoto
o Zoutintake
DT 17% 11 MC en 6 EMC
Presentatie bij de werkgroep opdrachten 5%
Eindtoets 78% 55 MC en 24 EMC
Hoest
Hoesten is een complexe reflex, die wordt opgewekt als receptoren in de luchtwegen
geprikkeld worden(mechanisch).
De receptoren kunnen ook chemisch gestimuleerd worden door ingeademde gassen of
door stoffen die vrijkomen bij ontsteking van het slijmvlies of onderliggend weefsel, zoals
histamine, bradykinine en leukotrienen.
Hoest bestaat uit een diepe inspiratie, gevolgd door een krachtige samentrekking van alle
bij de ademhaling betrokken spieren. Daarbij treedt vernauwing op van de centrale
luchtwegen en van de glottis waardoor lucht met hoge snelheid door de trachea wordt
geperst.
Slijm wordt meegenomen tot in de keel en mond, waarna het meestal wordt doorgeslikt
of uitgespuugd.
Bij het hoesten zijn willekeurige spieren betrokken en ‘op commando’ hoesten is mogelijk,
maar doorgaans ontstaat het door prikkeling van irritatieve receptoren. De irritatieve
receptoren van de luchtwegen bouwen centraal een excitatietoestand op die zich
ontlaadt door een hoest. De opbouw van de excitatie kan willekeurig versterkt, maar ook
onderdrukt worden, net zoals dat kan bij een gewone ademhaling. Het centrale niveau
van excitatie kan echter zo sterk zijn, dat onderdrukking niet meer mogelijk is.
Hemoptoe
Betekent bloederig sputum. Het kan gaan over een enkel ‘streepje’ bloed in het sputum
tot een massale bloeding in de luchtwegen. Voorwaarde om het hemoptoe te noemen is
wel dat het bloed afkomstig moet zijn uit de luchtwegen.
Als het bloed, afkomstig uit de maag of oesophagus, wordt uitgebraakt(hematemesis) kan
het moeilijk zijn om vast te stellen waar het bloed vandaan komt.
Bloed uit het hoofd/hals gebied zoals bij een bloedneus, kunnen vanuit de farynx worden
geaspireerd en vervolgens weer opgehoest. Bij hemoptoe is inspectie van de bovenste
luchtwegen dus ook nodig.
Patiënten die al jaren regelmatig hoesten en sputum opgeven raken door hemoptoe snel
verontrust, ook al gaat het maar om een geringe hoeveelheid bloed en ook al voelen zij
zich prima. Dat komt omdat vrij algemeen bekend is dat zelfs een geringe hoeveelheid
1
, bloed een teken kan zijn van een kwaadaardige tumor en dat de enige kans op genezing
ligt in een zo spoedig mogelijke behandeling.
De arts zal zich goed moeten realiseren dat patienten die zich presenteren met een
hemoptoe in de eerste plaats gedreven worden door angst. Dat vraagt extra
oplettendheid in het gesprek.
De klinische analyse van hemoptoe verloopt op dezelfde wijze als bij het vraagstuk
hoesten. Veel patienten met hemoptoe hebben ook last van hoesten.
Bij de analyse van hemoptoe wordt net als bij die van hoesten eerst getracht na te gaan
waar anatomisch de oorzaak van de aandoening ligt (mbv klachten en fysische
diagnostiek): bovenste luchtwegen, geleidende luchtwegen, longparenchym of pleura.
Vervolgens wordt gedifferentieerd naar pathofysiologisch mechanisme. In de regel wordt
bij hemoptoe een thoraxfoto gemaakt, zodat de uitslag daarvan in het schema moet
worden betrokken.
Stemveranderingen
De stem vormt naast taal en spraak een essentiële schakel in onze communicatie. Het
basisgeluid voor de stemvorming wordt in de larynx –het strottenhoofd- door de
stembanden gegenereerd. Om een ‘normale’ stem te produceren moeten de stembanden
twee belangrijke fysiologische functies vervullen: ze moeten sluiten en ze moeten trillen.
Als er in een van de twee functies (of beide) een stoornis optreedt leidt dit tot een
stemverandering wat op zijn beurt een stemstoornis –dysfonie- kan geven. De patiënt
heeft dan een stemklacht.
De klinische presentatie van stemstoornissen kan wisselen in ernst (licht, matige of
ernstige dan wel afonie) en in uiting (heesheid, schorheid, strain, asthenie of een
combinatie van deze afwijkingen). In dit onderdeel zal op de larynx, het orgaan waar het
basisgeluid gegenereerd wordt, worden gefocust. Er zal worden ingegaan op de anatomie
en de fysiologie, hoe de sluiting en trilling tot stand komen, welke structurele afwijkingen
de sluiting en de trilling kunnen storen en hoe dat zich uit op de stembanden
(ziektebeelden).
Astma
Ziekte die ontstaat in de luchtwegen. Het is een chronische ontsteking van de longen, die
wordt gekenmerkt door terugkerende symptomen, belemmering van de luchtstroom en
bronchospasme.
Symptomen zijn onder meer benauwdheid, kortademigheid, hoesten en piepende
ademhaling.
Een astma-aanval kan optreden bij prikkelende stoffen of stoffen waarvoor de patiënt
allergisch is, bij een verkoudheid of na een zware inspanning. De ernst van de klachten
kan per patiënt verschillen, variërend van lichte tot levensbedreigende gevallen.
Aangenomen wordt dat astma het gevolg is van een combinatie van omgevings- en
genetische factoren. De diagnose wordt meestal gebaseerd op het patroon van
symptomen, reactie op therapie in de loop der tijd en spirometrie.
Klinisch wordt astma ingedeeld naar de frequentie waarmee de symptomen zich
voordoen, het geforceerd uitademingsvolume in één seconde (FEV1)en de
piekvolumestroom tijdens uitademing. Astma kan ook worden geclassificeerd als atopisch
(extrinsiek) of niet-atopisch (intrinsiek), waarbij atopie verwijst naar een aanleg voor het
ontwikkelen van type-1-overgevoeligheidsreactie.
Acute symptomen worden meestal behandeld met een geinhaleerde kortwerkende beta-
2-agonist (zoals salbutamol) en orale corticosteroiden. In zeer ernstige gevallen kunnen
intraveneuze corticosteroiden, magnesiumsulfaat en ziekenhuisopname nodig zijn. De
symptomen kunnen worden voorkomen door vermijding van triggers zoals allergenen en
irriterende stoffen, en door gebruik van geinhaleerde corticosteroiden. Bovendien kunnen
langwerkende beta-agonisten (LABA) of leukotriene antagonisten worden toegediend als
aanvulling op geinhaleerde corticosteroiden wanneer er geen greep op de
astmasymptomen wordt verkregen.
COPD (chronisc obstructive pulmonary disease)
Ziekte die ontstaat in de luchtwegen. Het betekent dat er een chronisch obstructieve
longziekte (er is dus een aanhoudende blokkade in de longen) is.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Roos31. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.