Volledige samenvatting van architectuur in context A. Zowel de volledige powerpoints als examenvragen als wat er in de les werd gezegd staat er in. Alle foto's, data en namen van te kennen gebouwen staan er in kleur in.
Ik behaalde een 17/20 met deze samenvatting.
Les 8: Hollands Classicisme
De Gouden eeuw in de Noordelijke Nederlanden
1. Inleiding
Politieke context
- Gouden eeuw is voor de Noordelijke Nederlanden in de 17e eeuw
- Noordelijke gewesten
- Verenigd in de unie van Utrecht
- Tekenen de acte van Verlatinghe in 1581
o Verklaren zich onafhankelijk van het gezag van koning Philips II
- Republiek van de zeven Verenigde Nederlanden wordt uitgeroepen in 1581
o = Noordelijke Nederlanden
- Uitvoerende macht in het Habsburgse rijk bij de stadhouder als plaatsvervanger van de koning
o Staten gingen de stadhouder benoemen
o Prins van Oranje werd benoemd
- Tot aan de vrede van Munster in 1648 bevonden de provincies zich in een voortdurende strijd
met de Spaanse heersers
o Zij hadden toen in de zuidelijke provincies de macht hebben
o Dus: het is niet omdat ze zich onafhankelijk verklaarde dat de Zuidelijke Nederlanden
ermee akkoord gingen
§ Voortdurende strijd
- Er kwam een relatieve rust tijdens het twaalfjarig bestand (1609-1621)
o Onder bewind van Albrecht en Isabella
- In de Noordelijke provincies werd het protestantisme de officiële godsdienst.
- De reformatie was al ingezet in de vroege 16e eeuw door Maarten Luther
o Hij verzette zich tegen het machtsmisbruik binnen de Rooms-katholieke kerk
- Johannes Calvijn (volgeling van Maarten Luther) zette een tweede golf in van de reformatie
o Vandaag wordt het Calvinisme gelijkgesteld aan het protestantisme
Economische en culturele voorspoed
- Er is een migratiestroom vanuit de Zuidelijke Nederlanden naar het Noorden
o Sterk impuls voor de economische en culturele bloei in de Noordelijke provincies
o Veel van de migranten waren kapitaal ondernemend
- In de decennia na de val van Antwerpen (1585) groeide de economische macht
o Amsterdam neemt dan een groot deel over van de haven
- Noordelijke Nederlanden gedurende de 17e eeuw
o Grote maritieme mogendheid
- Verenigde Oost-Indische Compagnie wordt opgericht in 1602
o Voor handel met Aziatische regio
o Grootste handelsbedrijf ter wereld (toen)
o Hadden zich echt op de wereldeconomie gericht
Gezicht op het IJ met ’s Lands Zeemagazijn te Amsterdam
- Architect: Stalpaert
- Schilderij van Reinier Nooms (1664)
- We zien in de verte een Hollands Classicistische architectuur
o Monumentaal
o Weinig decoratie
219
, 2. Kerkelijke architectuur in de Noordelijke Nederlanden
Het is een godsdienstige ontwikkeling van protestantisme
Wat gebeurt er met het bestaand kerkelijk patrimonium?
- Want de protestanten hebben andere eisen aan een kerk dan de Rooms-Katholieken
- Alle bestaande kerken werden vanaf de 17e eeuw aangepast/gereformeerd
o Men heeft zoveel mogelijk decoratie uit de kerken gehaald (= kerken worden
uitgekleed)
§ Heilige beelden waren niet toegestaan in de Protestantse kerken
o Men mocht niet afgeleid worden
- Geen eucharistieviering
o Altaar verdwijnt omdat het geen functie meer heeft
o Traditionele tweedeling van een kerk in koor en schip dus ook niet meer nodig
- Verkondiging van het woord centraal
- Langschepige Gotische kerken met hun door zuilen onderbroken zijbeuken voldeden niet
- Preekstoel moest van overal zichtbaar zijn en de priester moest van overal hoorbaar zijn
- Kunstenaars zullen via hun schilderijen ons een beeld geven van de architectuur
o Bv. Rembrandt, Hals en Vermeer brengen de kunst tot ongeëvenaarde bloei
Alkmaar, interieur van de Sint-Laurenskerk, 1665
- Schilderij van Pieter Saenredam
o Heeft veel kerkelijke interieurs van de 17e eeuw geschilderd
- Het enige dat omhoog hangt zijn de wapenborden
o Ruitvormige schilderijen met een wapenschild
§ Wordt vaak aangebracht wanneer iemand
overleden is en in de kerk wordt begraven
• Families kregen een wapenschild in zo een
schilderij = hobbyt
- Protestantse dienst stond in het teken van de verkondiging van het woord
o Geen eucharistie
o Daarom waren altaren niet meer van belang
o Hebben wel een kansel/preekstoel
- Scheiding tussen koor met altaar en het schip van de kerk is niet meer van toepassing
o We willen vooral dat het woord wordt verkondigd en goed hoorbaar is
§ Daarom gaan we houten kansels plaatsen
§ Ook herenbanken
• = houten banken die gereserveerd worden voor de belangrijke
hoogwaardigheidsbekleding in de kerk
220
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dilliebillie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
