Volledige samenvatting van architectuur in context A. Zowel de volledige powerpoints als examenvragen als wat er in de les werd gezegd staat er in. Alle foto's, data en namen van te kennen gebouwen staan er in kleur in.
Ik behaalde een 17/20 met deze samenvatting.
Les 6: Renaissance in de Nederlanden
De gotiek is in Italië nooit even hard ingeburgerd als de rest van Europa.
- De aanwezigheid van de Romeinse ruïnes bleef Italië voortdurend herinneren aan zijn
roemrijke verleden
o De humanistische geleerden zijn altijd de klassieke literatuur blijven bestuderen.
o Dit zorgde voor een herleving van de klassieke kunst
San Miniato al Monte, Firenze, 1090
Santa Maria Novella, Firenze, 1470, Alberti
- De architectuur is na 1000 jaar nog steeds heel hard klassiek
- In de 15de eeuw hebben Italiaanse architecten zich gedistantieerd van de gotische stijl die als
barbaars werd afgedaan
o Voor hen is de klassieke architectuur DE voorbeeld
- Giorgio Vasari heeft als eerst het begrip “Rinascita” (= renaissance/wedergeboorte) gebruikt
in zijn boek “Le Vite” (1550)
- De Italiaanse architectuur wordt gedomineerd door
o Harmonie en symmetrie
§ Horizontaal en verticaal
o Rechtlijnigheid en geometrie
o Een afgewogen compositie met een evenwicht tussen horizontalen en verticalen (in
de schilderkunst het lineair perspectief)
o De mens is de maatstaf (Vitruviaanse principe)
Bouwkunst van de renaissance in de Nederlanden
In de lage landen komt de renaissance moeizaam op gang vanaf de vroege 16de eeuw waar de gotische
traditie tot ver in de 16de aanwezig blijft.
165
,1. VROEGRENAISSANCE
- De renaissance doet zijn intrede in de lage landen in het tweede decennium van de 16e eeuw
- Staat nog samen met de gotiek
1.1 De beeldende kunstenaars geven het voorbeeld
- Italiaanse invloed zal in de architectuur doordringen dankzij schilders en beeldhouwers.
Architectuur en kunst lopen samen hand in hand.
- De kunstenaars die naar Italië zijn geweest zetten de toon.
o Zij gaan naar Italië en gaan hun kennis daar opdoen waardoor de renaissance zijn
intrede doet
- Wie niet naar Italië was geweest kon zich de vormentaal eigen maken via de traktaten (vanaf
midden 16de eeuw) of door artistieke uitwisseling
Jan Gossaert van Mabuse (1478-1532)
- Sint-Lucas schildert de Madonna met kind (ca. 1515)
o Nationaal museum in Praag
o Er komen veel architecturale elementen naar voor in zijn kunstwerken
§ Casseteplafond uit Italië
§ Voorbeeld: Santa Maria Magguire, Rome 5 eeuw
§ We hebben een doorkijk naar gotische architectuur
Na een reis naar Italië in Rome, Venetië, … (1508-1509) is er in het architecturaal decor van het werk
van Jan Gossaert een duidelijke verwijzing naar de Italiaanse renaissance die hij confronteert met de
gotiek zoals die in de lage landen aan het begin van de 16de eeuw nog aan de orde is.
Rogier Van der Weyden (1435-1440)
Bernard van Orley (1487/8-1547)
- Werk: Retabel van het H. Kruis (1515-1522), (KMSK, Brussel) (Gemaakt voor de Sint-
Walburgiskerk in Veurne)
o Kandelaber (een soort zuil)
o Heel typische motieven
§ Einde 15e eeuw belangrijke opgraving in Rome
166
, • Domus aurea: het paleis van Nero die eigenlijk was overbouwd door
andere gebouwen.
o In de domus aurea waren er heel kleurrijke fantasieën op de
muren
o Men noemden ze grotesk waardoor ze deze hadden
opgegraven in de grond
- Duidelijke relatie naar de renaissance en de antieken
- Hij maakte kennis met de renaissance vormentaal via de kartons voor wandtapijten van
Raphael voor de Sixtijnse kapel
o Motief van Raphael zullen heel de renaissance aanwezig zijn
o Hij is niet in Italië geweest maar heeft de renaissance ia die tapijten gezien
o Hij zag ze in het weversatelier waar hij werkte
o Tussen 1516-20 waren die kartons in Brussel waar de tapijten werden vervaardigd.
De Mone-stijl (all’antica)
Beeldhouwer Jean (Jehan) MONE (1485/90-1548/49)
- Geboren in Metz
- Is in Barcelona geweest en ook in Italië
- Komt rond 1520 in Antwerpen
- Vanaf 1524 woont hij in Mechelen
Retabel in basiliek Sint-Martinus Halle, 1533
- Bedevaartkerk
- Mone gaat daar in opdracht van Keizer Karel V retabels in albast maken
o Die hebben in opbouw en decoratie een duidelijke aanzet tot de renaissance
o Het retabel (altaarstuk) contrasteert heel hard met de gotische
vormentaal/architectuur van de kerk.
- Voor het eerst een volwaardige renaissance vormentaal/architectuur
o De compositie van het retabel is zeer architecturaal waardoor we het gevoel krijgen
dat we naar een geveltop kijken
§ Horizontaal friezen
§ Verticaal pilasters
• Gaan elkaar opvolgen door Dorisch, ionisch, Korintisch
§ Compositie: telkens minder traveeën waardoor we voluten of vleugenstukken
krijgen wanneer we van breed naar smal gaan
• Compositie helemaal door de renaissance ontworpen
o Kandelaarmotieven op de verticale pilasters
o Arabesken ook heel typisch voor de renaissance
- Liturgische meubilair
o Allemaal religieuze scènes
167
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dilliebillie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
