Volledige samenvatting van architectuur in context A. Zowel de volledige powerpoints als examenvragen als wat er in de les werd gezegd staat er in. Alle foto's, data en namen van te kennen gebouwen staan er in kleur in.
Ik behaalde een 17/20 met deze samenvatting.
1. Inleiding
Recapitulatie Griekenland
Zuilenorde als: (zuilenorde is belangrijk zowel voor de Grieken als voor de Romeinen en het
gaat niet alleen om de zuilen maar om een geheel van 4 elementen)
- Constructief element (zuil-architraaf)
- Esthetische component (proportie)
o Intercolomnie, harmonie, …
- Stilistische component
o Dorische zuilorde
o Ook ionische, …
- Vrijstaande zuil (leegte en materie)
o Ze zullen evolueren tot een halfzuil
1.1 WINCKELMANN, PIRANESI EN DE EERSTE “ARCHEOLOGEN”
Johan Joachim Winckelmann (1717-1768)
- Het probleem Winckelmann:
o Griekse puurheid vs. Romeinse “decadentie”
o Is fan van de puurheid van de Grieken
o Veroordeeld de antiquarische houding en overname elementen van andere
culturen
§ Assimilatie bv. zuilenordes ten koste van het zuivere Griekse ideaal
§ Romeinen gaan zich inspireren op meerdere soorten architectuur en
dat vindt Winckelmann niet goed
o à Ziet Romeinse architectuur als minderwaardig omdat ze Griekse
architectuur als inspiratie gebruiken
- Piranesi
o Expansie en organisatie van het rijk
§ Ziet de sterkte van assimilatie en integratie
§ Functionalisme en techniek à infrastructuur, grootsteden
29
, § Vindt het goed dat de romeinen assimileren want het zorgt voor een
beter geheel/eindresultaat
o Veel bewondering voor het combineren van functionalisme
o Romeinse Barok à propaganda en rijkdom
o Je moet kritisch kopiëren, enkel nuttige en geode dingen overnemen om zo een
nieuw geheel te vormen, vooral rekening houden met functionalisme
o Bv. de Cloaca Maxima in de Antichita di Roma (functie van riolering)
1.2 BASISKENMERKEN VOLGENS VITRUVIUS
- Succesvol in Renaissance Humanisme
o à Vitruvianisme als ontwerptheorie en praktijk
- Di Architectura libri decum
De architectura, ca. 25/15 VC
- Het boek is heel belangrijk geworden tijdens de renaissance,
tijdens de wedergeboorte
- Zal een groot inspiratiebron worden
Tweevoudig belang:
- Enige bewaarde architectuurtraktaat (boek) uit Romeinse periode
- Bepalend voor evolutie Westerse architectuur van Renaissance tot de 19e eeuw
Basiskenmerken volgens Vitruvius:
- Compleet beeld van de architectuur (schaal, typologie, …) + architectuur als
wetenschap
- Architectuur wordt voorgesteld als een belangrijke schakel in de constructie van het
imperium (opgedragen aan Keizer Augustus)
o Ook belangrijk voor het organiseren van het imperium
- Basis van de architectuur:
o Venustas (schoonheid)
o Firmitas (stevigheid)
o Utilitas (nut, functie)
- Theoretiseert de zuilenorde (3 Griekse ordes) + voorstellingswijze van architectuur in
grondplan, aanzicht en perspectief
- Vitruvius-man/proportieleer
o Schaal van het menselijk lichaam
§ Zal leiden tot een hele theorie van ordes en schalen
§ Dus niet enkel als bouw, maar is belangrijk voor de politieke functie van
de keizers
§ Basis-geometrie voor de architectuur: cirkel, vierkant, …
,Infrastructuur, grootsteden
- Commoditas
o Romeinse barok à propaganda en rijkdom
o Architectuur wordt gebruikt als een instrument voor het bouwen van het rijk
als propaganda
o Architectuur was een strategisch element in het onderhouden van de stad
Romeinse architectuur à expansie en organisatie van het rijk:
- Assimilatie à VENUSTAS
o Schoonheid
- Constructieve vernieuwing à FIRMITAS
o Het gewelf, het beton, de baksteen
o Het gebouw moet constructief, logisch en sterk zijn
- Functionalisme à UTILITAS
o Nieuwe technieken en nieuwe typologieën
o Om het rijk uit te bouwen
o Om te kunnen functioneren
- Functionele barokke splendeur à COMMODITAS
2. Assimilatie, technisch vernuft, functionalisme en barok
2.1 ASSIMILATIE
- Expansie van het Romeinse Imperium
o Integratie
o Inspelen op lokale cultuur, techniek
o Overnemen van nuttige en interessante zaken
§ Pragmatische aanpak
- “Assimilatie is het vermogen om waardevolle elementen of invloeden uit andere
culturen over te nemen en te integreren in de eigen architectuurcultuur met als doel
deze te verrijken, te vernieuwen en te verbeteren. “
o Vond Piranesi fantastisch
o Maar anderen vonden dat een gebrek aan originaliteit
o Ze gingen Griekse, Klassieke, Hellenistische, Oosterse en Italiaanse/Etruskische
architectuur overnemen.
Etrusken:
- Estruskische invloed (7e eeuw tot 5e eeuw VC)
o Romeinen schakelen over naar een gewelfbouw
en introduceren de rondbouw
- Waren de eerste die in staat waren om een sterk visuele
cultuur op te bouwen en hun macht uit te breiden
- Veel expansie: bv. in Bolonia en Pisa
- De Etrusken waren veel in contact met de Grieken voor
handel waardoor ze in contact gaan komen met hun
architectuur en zo, wat dingen overnemen
31
, Publieke en private devotie (toewijding aan iets
hoger)
De Etruskische Tempel
- Frontale benadering
o Door de trap en voorgevel en
gesloten wanden
- Platform in plaats van stereobaat
o Geen stylobaat, je kan de tempel
maar langs 1 kant betreden
o In tegenstelling tot de Grieken waar je langs meerdere kanten de tempel kunt
betreden/benaderen
o Hier 1 heel duidelijke ingang vooraan waar je langs een smalle trap je kan
begeven
- Quasi vierkant grondplan
o Bij de Grieken bijna allemaal rechthoekig
- Opdeling in drie cellae naast in plaats van achter elkaar
o Bij de Grieken opeenvolging van ruimtes terwijl ze hier naast elkaar staan
o Er zijn hier 3 verschillende deuren naast elkaar om de verschillende ruimtes te
betreden
- Interpretatie van de ordes
o Etruskische zuilen
- Beelden op het dak
o Bij Romaanse had je wel acroterion dat je naast het gebouw kon plaatsen maar
niet op het dak
Maison Carré in Nîmes, 20 VC
- Etruskisch
o Staat ook op een platform
§ Bijna vierkant
o Gedwongen frontale benadering, je kan hier
maar langs 1 kant binnen waar de trap is
§ Pseudolateraal: het lijkt erop dat er 1 rij
zuilen rondom de tempel doorloopt
maar dat is niet zo, er zijn vrijstaande
zuilen aan de voorzijde maar aan de
zijkanten zijn er halfzuilen omdat de
tempel heel de breedte inneemt
(ruimtes naast elkaar)
o Cellae in de breedte
o Beelden op het dak
o Decoratie van de kroonlijst
o Cassettenplafond met rozetten
- Grieks (Hellenistisch)
o Rechthoekig plan maar niet langer (n=2xa +1)
§ In dit geval: 11 zuilen bij N en 6 bij a
32
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dilliebillie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
