Extra hoofdstuk: straf en jeugdrecht
Inleiding
Strafrecht bestaat uit 3 onderdelen
- materieel strafrecht: behandelt misdrijven en de straffen daarop
- strafprocesrecht: de procedures bij de bestraffing
- strafuitvoeringsrecht: de tenuitvoerlegging van de straffen en sancties
strafwet bestaat uit 2 delen
- algemene regels bij bestraffingen van misdrijven
- de misdrijf zelf
het misdrijf
2 soorten misdrijven
- Overtredingen: misdrijven die kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf van 1 tot 7
dagen, een straf onder elektronisch toezicht, een autonome probatiestraf van maximum 1 jaar,
een werkstraf en/of een geldboete van 1 tot 25 euro
- Politiestraffen
- Wanbedrijven: misdrijven die kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf van 8 dagen van
5 jaar, een straf onder elektronisch toezicht, een autonome probatiestraf van maximum 2 jaar,
een werkstraf en/of een geldboete van 26 euro en meer
- correctionele straffen
- Misdaden: misdrijven die kunnen bestraft worden met een tijdelijke opsluiting van minstens 5
jaar tot levenslange opsluiting
- criminele straffen.
! ook andere misdrijven die bij andere strafwetten voorzien zijn
Vb) milieurecht, verkeersrecht,..
Kwalificatie van misdrijven
wanneer er een intervolgingstelling is OM kwalificeert en vordert de bevoegde RB
o politierechtbank bij overtredingen
o correctionele RB bij wanbedrijven
o Hof van assisen bij misdaden
Sinds nieuwe wet in 2016 alle misdaden zijn correctionaliseerbaar
, o ! ook misdaden die strafbaar zijn met levenslange opsluiting
o H vn A zeteld nog zelden alles kan voor correctionele RB komen
Er is een opmerkelijk arrest over justitiehervorming door grondwettelijk hof
Hoe ?
o PRINCIPE: OM bepaalt autonoom of het al dan niet tot vervolging overgaat of niet
zelfs als het slachtoffer vindt dat de dader niet moet worden gestraft (en
omgekeerd).
UITZONDERING: bij klachtmisdrijf = vervolging enkel na klacht van het
slachtoffer (opgesomd in wetgeving):
- bv. eerroof, laster, stalking
UITZONDERING: klacht met burgerlijke partijstelling bij onderzoeksrechter
met het oog op een schadevergoeding
Bestandsdelen vh misdrijf
- materieel bestanddeel: het effectief plegen van een misdrijf
- gedraging moet wederrechtelijk zijn (in strijd met het recht)
- zedelijk (moreel) bestanddeel: het bewust plegen van een misdrijf
- misdrijf moet strafwaardig zijn
wanneer dit niet is, is het geen misdrijf
rechtsvaardigheidsgronden en ontoerekenbaarheidsgronden
Rechtvaardigingsgrond rechtvaardigt het plegen van het misdrijf, waardoor de strafbare
gedraging wegvalt
o Bevel van de overheid of wettelijk voorschrift
Wanneer het feit door de wet of overheid voorgeschreven/geboden is
Moet op voorand worden gegeven
Binnen wettelijke bepalingen
Vb) operatie door arts
o Wettige zelfverdediging
verdediging van een persoon tegen een wederrechtelijke aanranding
verdediging moet onmiddellijk noodzakelijk zijn
verdediging moet in verhouding staan tot de aanval
vb) verdedigen tegen diefstal met geweld
, o Noodtoestand
Nood breekt de wet
ontwikkeld door de rechtspraak: algemene rechtvaardigingsgrond die voor
alle misdrijven kan gelden
toepassingsvoorwaarden.
onmiddellijke noodzaak
geen verplichting om zich aan het dreigend kwaad bloot te stellen of
erin te berusten
beschermde belang moet een hogere of minstens gelijke waarde
hebben als het geschonden rechtsgoed
subsidiariteitsbeginsel: het beschermde rechtsgoed mag niet op een
andere wijze gevrijwaard kunnen worden
o Toestemming van het slachtoffer
Alleen bij bepaalde gevallen
seksuele betrekkingen tussen personen boven de 16 jaar zonder
geweld of bedreiging (met toestemming)
geen woonstschennis met toestemming van het slachtoffer
Ontoerekenbaarheidsgrond betekent dat het misdrijf niet aan de dader kan worden
aangerekend, maar het misdrijf blijft als dusdanig wel bestaan
o Geestesstoornis
Er is geen misdrijf, wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het tijdstip
van de feiten leed aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de
controle over zijn daden heeft tenietgedaan of ernstig heeft aangetast …”
o Overmacht of onweerstaanbare dwang
= onmogelijkheid een verboden handeling te vermijden of een geboden
handeling te stellen
de dwang moet onweerstaanbaar zijn
de dwang moet bestaan op het ogenblik van het misdrijf
de dwang moet vreemd zijn aan de wil van de dader
o dwaling
Feitelijke dwaling: onwetendheid omtrent een essentieel element van het
misdrijf. Vb. jachtongeval
Rechtsdwaling: iedereen wordt geacht de wet te kennen. Is toch mogelijk
indien een redelijk en voorzichtig mens, in die zeer specifieke situatie, ook
zou gedwaald hebben.
o Minderjarigheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lienplaum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.92. You're not tied to anything after your purchase.