3.2.1 Inleiding
Tijdens de propedeuse heb je kennis gemaakt met het staatstrecht en het bestuursrecht.
Daarnaast heb je in de K1 kennis van het bestuursrecht uitgebouwd met de vakken
gemeenterecht en bestuursrecht handhaving. Ook heb je in de K3 heb je de onrechtmatige
daad bestudeerd. Dit vak, bestuursprocesrecht, is een aanvulling op, en verdieping deze
blokken. Doelstelling van dit vak is het bieden van inzicht in het Nederlandse
bestuursprocesrecht, waarbij ook de aanvullende rol van de burgerlijke rechter aan bod
komt. Een beleidsmedewerker, zeker bij de gemeente, zal de weg moeten weten binnen het
bestuursprocesrecht en zal ‘zijn’ besluiten in bezwaar of bij de rechter moeten kunnen
toelichten en verdedigen. Ook als belangenbehartiger is kennis van het bestuursprocesrecht
nodig. Een HBO-jurist kan zelfstandig veel bestuursrechtelijke zaken tot in hoogste instantie
voeren. Dit vak geeft je daarvoor de nodige handvatten. Aan het eind van dit blok heb je
inzicht in de inhoud, de opbouw en de samenhang van hoofdstuk 6 t/m 8 van de Awb.
Onderwerpen die in K4 aan bod komen, en niet eerder behandeld zijn, gaan over het beroep
bij de bestuursrechter. Zo gaan we kijken naar:
- de verschillende procedures bij de administratieve rechter;
- de omvang van het geding. Welke gronden mag de indiener van een beroepschrift
indienen? Er zal hierbij ook aandacht worden besteed aan het begrip ‘relativiteit;
- de verschillende uitspraakbevoegdheden en afdoeningsmodaliteiten. Aspecten als de
bestuurlijke lus, en finale geschilbeslechting zullen worden behandeld.
- hoger beroep (en cassatie). De Wet aanpassing bestuursprocesrecht (Wab) en komende
veranderingen die het hoger beroep in de Awb zullen vereenvoudigen en stroomlijnen
worden behandeld;
- de aanvullende rol van de burgerlijke rechter: de onrechtmatige daad is al aan bod
gekomen bij verschillende privaatrechtelijke vakken maar wanneer de overheid
onrechtmatig handelt, hebben we het over een apart leerstuk. Dit leerstuk betreft de hele
overheid maar gelet op het karakter van de K4 zal worden aangesloten bij voorbeelden
en jurisprudentie waarin (met name) gemeenten een rol spelen. Naast de onrechtmatige
daad wordt ook het leerstuk van de nadeelcompensatie behandeld.
3.2.2 Cursusdoelen
De student kan:
- aan de hand van de functies en kenmerken van het bestuursprocesrecht, relevante
wet- en regelgeving en jurisprudentie, voor een casus bepalen welke gewone en/of
bijzondere bestuursrechtelijke procedures hierop van toepassing zijn;
- de toetsings- en uitspraakbevoegdheden van de rechter uit de Algemene wet
bestuursrecht toepassen op een casus.
- in een concreet geval een gemotiveerd standpunt innemen over het meest geschikte
instrument voor (definitieve) beslechting van het geschil.
- aan de hand van een casus uitleggen wat onder een onrechtmatige overheidsdaad
wordt verstaan, en welke vormen van rechtsbescherming er open staan tegen
onrechtmatige overheidshandelen, mede gelet op de wettelijke rechtsmachtverdeling.
- het leerstuk nadeelcompensatie uitleggen en aan de hand van een casus bepalen
welke vormen van rechtsbescherming er open staan tegen een rechtmatige
overheidsdaad naar huidig recht of naar toekomstig recht.
1
, 3.2.3 Werkwijze en studieactiviteiten
Algemeen
Voor het vak bestuurs(proces)recht wordt wekelijks een hoorcollege en een werkcollege
aangeboden. Tijdens de hoorcolleges komen de hoofdlijnen van de te bestuderen lesstof aan
de orde. Tijdens de werkcolleges gaan we dieper in op de stof en behandelen we de
opdrachten uit het competentieboek. Voorafgaand aan het werkcollege worden de studenten
geacht de thuistoets via socrative te hebben gemaakt zodat de resultaten tijdens de
werkcolleges behandeld kunnen worden. Daarnaast verwachten wij van de studenten dat ze
voorbereid naar de werkcolleges komen. Onvoorbereide studenten kunnen de toegang
tot het werkcollege geweigerd worden!
Week 1
De hoofdlijnen van hoofdstuk 6 t/m 8 Awb vormen het onderwerp van deze week. Tegen welk
soort overheidshandelen staat rechtsbescherming open? Hoe zit het ook al weer met
bezwaar- en beroepstermijnen, en waarom staan sommige bepalingen in hoofdstuk 6, en
andere in hoofdstuk 7 of 8 Awb? Kortom: een college, waarin naast de begrippen ‘besluit’ en
‘belanghebbende’ ook de functies en kenmerken van het bestuursproces en de
voorprocedures aan de orde komen. Let op: deze week staat veel literatuur op het
programma.
Week 2
Met de ‘omvang van het geding’ komt de vraag aan de orde waaraan de bestuursrechter
mag en moet toetsen. De omgekeerde variant: wat kan een partij wel of niet aanvoeren in
een procedure bij de rechter? De Awb geeft een aantal handvatten voor het antwoord op
deze vragen. De rechter baseert zijn uitspraak op de grondslag van het beroepschrift, de
stukken het vooronderzoek en de zitting. Hij kan feiten (ambtshalve) aanvullen, en ook de
rechtsgrond wordt aangevuld. Ook toets de rechter ambtshalve aan bepalingen van
‘openbare orde’. Relevant bij dit thema is ook artikel 6:13 Awb.
Het procesrecht vormt een samenhangend geheel. Daarom wordt bij de opdrachten in deze
week (en in de opdrachten van de komende weken) regelmatig teruggegrepen op thema’s
die in de vorige week uitvoeriger zijn behandeld.
Week 3
Wat kan er met een procedure bij de bestuursrechter worden bereikt? Het antwoord hangt
voor een belangrijk deel af van de uitspraakbevoegdheden van de rechter. De verschillende
dicta worden deze week behandeld. Het streven van de rechter is gericht op ‘finale
geschillenbeslechting’. We kijken deze week naar uitspraken als gegrondverklaring en
vernietiging, en naar het zelf in de zaak voorzien, of het in stand laten van de rechtsgevolgen
van een besluit. De bestuurlijke lus komt uiteraard ook aan de orde.
Week 4
In hoger beroep komen voor een groot gedeelte dezelfde vragen aan de orde als in de
eerste drie weken van dit blok. Toch is er een aantal onderwerpen dat deze week specifiek
aandacht verdient. In de eerste plaats de vraag óf tegen een uitspraak hoger beroep open
staat, en zo ja, bij welke rechter? Mag je alle gronden aanvoeren die je in een eerdere fase
ook reeds hebt aangevoerd, of zijn er in de jurisprudentie grenzen getrokken?
Week 5
Deze en de volgende weken staan in het teken van de schadevergoeding op grond van de
onrechtmatige overheidsdaad. De overheid is met vergaande bevoegdheden uitgerust om ter
behartiging van het algemeen belang inbreuk te maken op subjectieve rechten van burgers.
Dit kan schade veroorzaken. Het behartigen van dat algemene belang vergt echter op
bepaalde terreinen beleidsvrijheid. Aan de andere kant gelden er voor de overheid soms
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Soufiane2202. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.