Summary
Samenvatting Wereldoriëntatie I (ML110d)
- Course
- Institution
Samenvatting van volledige cursus WO 1. Alle delen: zowel didactiek van Mens en Maatschappij als didactiek van Tijd, als inhoudscursussen van beide.
[Show more]
Seller
Follow
lodg
Reviews received
Content preview
PrehistorieInleiding: vanaf wanneer begint de ‘geschiedenis’
= bij het ontstaan van de menselijke cultuur en het ontstaan van de eerste mensen dus.
Exacte datum= niet bekend
Prehistorie/voorgeschiedenis (ca. 3.5 miljoen jaar geleden tot ca. 3000 v.C.) = de periode waarin de
mens het schrift niet kende en waarvan we geen geschreven bronnen hebben gevonden of ze niet
begrijpen.
Opgelet: men denkt dat de eigenlijke geschiedenis start vanaf de uitvinding van het schrift => fout!
Prehistorie is onmisbaar:
o Lange duur
o Fundamentele ontwikkelingen zoals: evolutie mens, landbouw…
De zwervende mens (tot ca. 10.000 – ca. 5000 jaar geleden)
1.1 Vanaf het prille begin tot de eerste mensen
1.1.1 Ontstaan aarde en eerste mens(achtige)
Mythische verklaringen - Vb. Scheppingsverhaal, scheppingsmythes..
Lang geacht als juist te zijn…
Vaak goden en goddelijke krachten als oorsprong
Wetenschappelijke Vanaf 19de E
verklaringen Besef groeide dat geloof en wetenschap een andere
taal spraken en elkaar daarbij vaak tegenspraken.
Gevolg: uiteenlopende theorieën over aarde, heelal en leven op
aarde.
Evolutietheorie Charles Darwin= basis voor wetenschappelijke
verklaringen.
Big Bang theorie / oerknal Ouderdom heelal= ca. 13.7 miljard jaar
1.1.2 Hoe, waar en wanneer is de mens ontstaan?
Hominiden= mensachtigen; behoren tot de klassen van de zoogdieren (order der primaten)
Ook mensapen zoals chimpansee, gorilla, orang-oetang…
Onze dichtste verwanten in het dierenrijk
Mens heeft 98 à 99% erfelijk materiaal van de bonobo’s
Wijst op gemeenschappelijke voorouder
MAAR mens stamt niet af van de mensaap (familie van elkaar)
Verschillen mensen en mensapen
Rechtop lopen: Grotere hersenen:
- Geen enkel dier loopt rechtop zoals - Maken van stenen werktuigen
de mens
- Anatomische verschillen door
rechtop lopen
Mensachtigen= wezens die enkel de uniek menselijke eigenschap ‘rechtop lopen’ bezitten, eventueel
gekoppeld aan het ‘maken van stenen werktuigen’.
1
, 10 miljoen jaar geleden
Gemeenschappelijke voorouder mensaap en mens in Afrika
Verschuivingen aardkorst werd Oost-Afrika tegen rest continent geduwd.
Grote Slenk of Riftvallei= plek waar delen elkaar raakten en breuklijn gevormd werd
Loopt van Kenia naar Zuid-Afrika
GEVOLG: 2 verschillende leefgebieden van gemeenschappelijke voorouder
West-Afrika= tropisch oerwoud
Oost-Afrika= nieuw klimaat en plantengroei savanne
Voorouder in Oost-Afrika moest zich aanpassen aan klimaat om te kunnen overleven
Rechtop lopen
6 miljoen jaar geleden: oudste sporen van mensachtigen.
1.1.3 De evolutie van de mens
= verschillende theorieën over afstamming mens
Moeilijkheden dateren en interpreteren skeletten
Australopithecus of Zuidelijke aapmens (4.5 – 1.5 miljoen jaar geleden)
= verzamelnaam voor verschillende sub soorten mensachtigen.
Één van de oudste mensachtigen
Uiterlijk= sterk op mensapen
Leefden: oostelijk en zuidelijk van Afrika
LUCY:
Skelet van rechtop lopende vrouw gevonden in Hadar in 1974
= belangrijkste archeologische vondsten
Één van de oudste en meest complete (40%) skelet van de
voorloper van de mens
↓
Homo Habilis (ca. 2.3 tot ca. 1.7 miljoen jaar geleden)
= eerste die werktuigen vervaardigde en gebruikte
Leefden: Afrika
↓
2
, Homo Erectus (ca 1.7 miljoen jaar tot ca 250.000 jaar geleden)
= eerste Wereldreiziger
Teruggevonden in Afrika, Europa, Azië en Oceanië
Gebruikte en beheerste vuur
Verfijnde steenbewerking
↓
Homo Neanderthalensis (ca. 150.000 – ca. 30.000 jaar geleden)
= even intelligent als huidige mens
Leefden: Europa en Nabije Oosten
Directe voorganger in Europa van moderne mens in evolutie
MAAR niet onze directe voorouder.
↓
Homo Sapiens (ca. 150.000 jaar geleden)
Komt uit Afrika
Verspreidde zich geleidelijk aan uit over rest aarde
= voorouder van alle huidige mensen uit Afrika
40.000 jaar geleden opgedoken in Europa
-> nu enige menssoort op deze planeet
1.2 Een nomadische samenleving
Kennis over deze periode is hypothetisch door:
- Aantal archeologische vondsten
- Niet altijd duidelijk te interpreteren
- Artefacten uit duurzame materialen bewaard gebleven
- Informatie over denken (gedrag) voorouders steunt op interpretatie van hedendaagse
wetenschappers
1.2.1 Waar leefden onze voorouders?
Start mens= in Afrika
Vanaf Homo Erectus ook andere werelddelen
3
, 1.2.2 Een nomadenbestaan: rondtrekken om te overleven
= eerste mensen leefden van jacht, visvangst en vruchtenpluk. (nomadenbestaan= zwervers)
In troepen rondtrekken omwille van uitputting plantaardig voedsel en water, noordelijker om
wild te volgen
Tot en met Homo Habilis= aaseters voedselzoekers
Vanaf Homo Erectus= jacht
Eerste die vuur gebruikte
Neanderthalers= getrainde jagers
Van individuele jacht naar groepsjacht (mammoetjacht)
Start taal (communicatie was essentieel in jacht)
Vuur:
Vanaf 30.000 jaar geleden
Levenscomfort en levensverwachting omhoog
1.2.3 Werktuigen en wapens
Vergelijkingen uit verschillende periodes beeld technische vaardigheden
Verdeling werktuigen op basis van:
- Nieuwe fase= meer geperfectioneerde productietechnieken
- Hoeveelheid werk die het maken kost
Kenmerkend: Van werktuigen niet enkel het kernstuk gebruikt werd waarvan stukken afgehakt
werden, maar ook de afgeslagen stukken in allerlei kleine werktuigen gevormd werden
Homo Habilis= eerste mens die doelbewust en gericht werktuigen gebruikte en vervaardigde (vb.
chopper)
Chopper= gewone keien waar stukken af zijn geslagen om een snij- en steekkant te verkrijgen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lodg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now