De Romeinse Republiek: Romeinse expansie en
crisis (264 – 121 v.Chr.)
Grote thema waarop we ons gaan focussen is de impact van oorlogvoering op de
ontwikkeling van de staat/maatschappij. Deze situatie is te vergelijken met
Griekenland.
Rome begint als één van de verschillende stadstaten in Midden-Italië. In de Vroege
periode werden er verschillende oorlogen gevoerd in verschillende coalities en tegen
verschillende volkeren. Een belangrijke stap in de ontwikkeling vindt plaats in 340-
330 v.Chr. als Rome oorlog gaat voeren, en zal deze overwinnen. Hoe geeft de
overwinning vorm? Wat men besluit is om een aantal verslagen tegenstanders in te
lijven bij Rome waardoor het territorium zal vergroten. Maar dat zal niet gebeuren
met ze allemaal. Een deel krijgen de status van bondgenoot; ze blijven
onafhankelijke stadstaten. Rome zal verschillende oorlogen voeren tegen Italische
staten. Uiteindelijk zal men overwinningen boeken en zo de controle krijgen over
Italië. Men gaat voor een deel zoals vroeger: de verslagen stadstaten worden
ingelijfd en zo wordt het grondgebied weer vergroot.
De burgers (bruine gebied) mogen niet stemmen in de
Volksvergadering en dus ook geen magistraten leveren. Voor
een deel annexeert men de gebieden van de verslagen
gebieden (paars gebied); waar Rome nieuwe nederzettingen
zal vestigen die als het ware hun eigen stadstaten zouden
vormen (ze besturen zichzelf en zijn dus zelfstandige
stadstaten). Hun functie is versterking bieden in de gebieden
die men net heeft veroverd en zo wordt van deze gebieden
bondgenoten gemaakt. Deze bondgenoten worden ongeveer gelijkgesteld aan de
gebieden die bondgenoot werden in 330 v.Chr. Het gelige gebied werden
bondgenoten van Rome. Het is een lappendeken van gebieden met verschillende
status.
Oorzaken van oorlog
Waarom voert Rome oorlogen? Rome heeft de reputatie om oorlogszuchtig te zijn,
maar was ook succesvoller. Wat motiveert hen? Er lopen verschillende motieven door
elkaar en die doorheen de verschillende oorlogen ook wel van belang zijn geweest.
19 oktober
,2
Buit en winst - want de generaals kregen een deel van de buit (goud en zilver,
en het andere wat geplunderd kon worden). Maar ook de soldaten kregen
daar een deel van. Met winst wordt het indirect inkomen bedoeld.
o Dit was geen doorslaggevende factor om oorlog te voeren.
Land – als een tegenstander wordt verslagen, dan neemt men vaak een stuk
van het land over. Hierop worden vaak kolonies gevestigd, dit levert land op
voor de bondgenoten die er gevestigd kunnen worden. Soms wordt er ook
land verdeeld zonder dat er effectief bezetting plaatsvindt.
o Soms kan het jaren duren vooraleer de Romeinse staat er iets mee
doet.
o Het speelt wel degelijk een rol, maar geeft niet de doorslag.
Roem en eer – voorbeeld voor de ambitieuze lieden die dat ook willen
behalen. De ambities van de jonge elite om de roem en eer te behalen is
groot (ambitie en aanzien = belangrijke rol). De republiek is een vorm van
democratie; voor het bekleden van een belangrijke functie ben je afhankelijk
van de kiezers. Als bestuurders imperium krijgen om ergens oorlog te voeren,
dan is dat altijd voor 1 jaar. Als een lokaal magistraat aankomt, dan gaat er in
sommige gevallen oorlog worden uitgelokt omdat dit de kans geeft om meer
roem en eer te verwerven.
Een groot deel van de elite realiseren zich dat ze nooit een leger gaan
aanvoeren. Het grote deel van de magistraten zullen niet zelf commandant
zijn. Dit leidt tot een bepaalde competitie; de concurrentie zal niet bereid zijn
om de andere zijn gang te laten gaan. De provinciegouverneurs zijn altijd
afhankelijk van de Senaat en kunnen dus niet vrij doen en laten wat ze willen.
Verdediging (defensie perspectief op oorlogvoering in Rome). Op een gegeven
moment gaat Carthago optreden als ze de hele Italische wereld hebben
veroverd. Rome schakelt iedere keer potentiële bedreigingen uit en zal
zichzelf uitbreiden zonder dat ze vanaf het begin hebben gezegd dat ze een
wereldrijk gingen worden.
Punische oorlogen
Dit zijn belangrijke oorlogen. Wat zijn de Punische oorlogen? Het zijn de oorlogen
tussen Carthago en Rome. Er zijn drie Punische oorlogen
1ste Punische Oorlog – draait vooral rond Sicilië. De vermoeide staten sluiten
vrede en het eindigt ermee dat Rome macht krijgt over Sicilië, Corsica en …
19 oktober
, 3
2de Punische Oorlog – is een oorlog tegen Hannibal. De olifanten waarmee hij
rondtrok speelden geen belangrijke rol. Hier was het belangrijk dat de oorlog
naar Rome (Italische gebieden) zelf werd gebracht. Hannibal zal verschillende
slagen winnen, maar waarom zal Rome winnen?
Waarom heeft Hannibal verloren?
Een belangrijke factor daarin zijn de hulpmiddelen. Het leger kan wel de
tegenstander verslaan, maar daar bereikt hij niet meer zoveel en kan niet echt druk
zetten op de Romeinen. Dat hebben de Romeinen wel; ze ontwikkelen instrumenten
om de hulpmiddelen (proviand) die ze nodig hebben om van elders te halen. Ze
kunnen veel graan verzamelen.
Een 2de belangrijke factor is de troepen die de Romeinen hadden – relatief grote
bevolking van Italië. De burgers van de verschillende landen kon men oproepen,
waar Hannibal geen toegang heeft tot nieuwe troepen.
Hannibal ontbreekt aan verse nieuwe troepen en proviand.
Romeinse expansie
Het gebied van de Romeinen is enorm gegroeid door de Punische Oorlogen. Er zijn
ook nog een aantal vazalstaten die niet op het grondgebied liggen, maar wel onder
Romeins bestuur staan. Men heeft als de oorlog tegen Hannibal gewonnen is, dan
heeft men de juiste instrumenten. Toch is het niet het doel om zoveel mogelijk
gebied te verwerven en dus onder hun direct bestuur te plaatsen.
Romeinse provincies
Rome wil dominantie en dat potentieel gevaar uitgeschakeld is. Maar er is niet de
behoefte om al deze gebieden te besturen. Maar waarom deed men dat wel met de
gebieden na de 1ste Punische oorlog? Sicilië was geen eenheid en Carthago ligt op
een steenwerp. Men zet daar troepen neer omdat men daar potentieel gevaar zag.
Dit gold ook voor Corsica en Sardinië.
De strategische noodzaak creëert een nieuw instrument van bestuur doordat men
daar troepen neerzet die zich meer met de lokale aangelegenheden gaan
bezighouden; de provincie (dat betekent alleen maar de taak van een magistraat)
19 oktober
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sboe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.