Economie B
Inleiding/ intro
Minimale staat: 3 kenmerken
1. Eigendomsrechten
2. Contractwetgeving
3. Rechtshandhaving
Dit zijn voorwaarden om een markt te laten werken.
ROBERT NOZICK = belangrijke naam bij bespreking minimale staat.
Marktefficiëntie:
Vraagcurven = MBTB “marginale bereidheid tot betalen”
Aanbodcurve = MK “marginale kostencurve”
Bij een marktevenwicht P* en Q*
MBTB=MK=P
MK bevat alle kosten
MBTB bevat alle baten/ voordelen
ALLOCATIE= verdeling van de productiefactoren over de productiemogelijkheden.
➔ Gebaseerd op welvaartverlies (marktfaling)
Een allocatief probleem heeft te maken met slecht omschreven eigendomsrechten
Marktmacht leidt tot welvaartverlies.
H19 externe effecten
1: Negatieve externe effecten = externaliteiten
2: Positieve externe effecten
3: Alternatieve manieren om externaliteiten op te lossen
4: Internaliteiten
Extern effecten of externaliteiten
= “Wanneer het handelen van de ene persoon gevolgen heeft voor het welvaartsniveau van
minstens één andere persoon, zonder dat er vergoeding of compensatie tegenover staat”
➔ Positief/ negatief
➔ Gevolgen voor welvaart
➔ Veroorzaken welvaartverlies
1: Negatieve externe effecten
= externe kosten
Vb.: file; babbelen in de les; geluidsoverlast; CO2 uitstoot
= bijkomende externe kosten van een extra eenheid productie
Private kost = MK = “bijkomende kost van een extra eenheid productie”
➔ Productiekosten
Maatschappelijke/ sociale kost = MK+MEK = “bijkomende externe kosten van een extra eenheid
productie “
=alle kosten voor de samenleving: privaat + extern
1
,MEK= TEk’
➔ Deze kunnen constant of stijgend verlopen
➔ Vb. nachtvluchten=> eerste vlucht een beetje kut 10de vlucht heel kut (stijgende curve)
➔ Vb. co2 uitstoot => er wordt telkens evenveel uitstoot bij een extra productie-eenheid
TEK= de oppervlakte tussen aanbodsociaal en aanbodprivaat
Het verlies van PS weerspiegelt het feit dat er een aantal winst maximaliserende producenten bereid
waren om tegen de oorspronkelijke prijs meer te produceren dan tegen de nieuwe prijs die
overeenstemt met Qoptimum => verkopers geven een stuk welvaart op.
A+B is de sociale meerkost ongewenste vervuiling.
Opp. B = DWL door marktwerking
Verloren PS en CS = verloren voordelen van handel door de vermindering van de
productiehoeveelheid.
B is het welvaartverlies bij Qmarkt
Markt: MBTB < MK+MEK
Allocatieprobleem; marktfaling; allocatieve inefficiëntie
Qoptimum: MBTB =. MK+MEK
2
,Een correctie van marktfalen wil de welvaart maximaliseren en streeft niet naar het totaal elimineren
van een bepaald kostencomponent.
2: Positieve externe effecten
= “opbrengsten (baten) ten gevolge van een markttransactie die ten bate vallen van een ‘derde’ die
niets betaalt ter compensatie.
Vb.: goed onderhouden voortuin; restauratie historische gebouwen; inenting covid; studeren
Onderwijs:
Private markt → universiteit mikt op winst en studenten mikken op eigen voordeel
Ontstaan van externaliteiten: vb.: hogere eco groei; minder geweld; meer menselijk kapitaal
‘’Pigouviaanse subsidie” -> zorgt ervoor dat Qoptimum wordt bereikt.
Vb.: inschrijvingsgeld door subsidie laten dalen waardoor het velen aantrekkelijker wordt en ook
mogelijk is om te studeren.
3: alternatieven om externaliteiten op te lossen
- Morele normen
- Sociale normen
- Vrijwilligers en liefdadigheid
- Patenten en octrooien
- Coase theorema
Coase theorema
=eigendomsrechten toekennen over het milieu
=particuliere economische agenten kunnen het probleem van externe effecten onderling oplossen en
daarbij de welvaart verhogen op voorwaarde dat:
1) Eigendomsrechten goed omschreven
2) Onderhandeld kan worden zonder transactiekosten
3) De schade veroorzaakt wordt door externe effecten en de waarde transactie meetbaar is
4) Het aantal betrokken partijen beperkt zijn.
➔ In realiteit is dit zeer moeilijk
Pigouviaanse belasting; normen en emissierechten
1/ pigouviaanse belasting
= Een belasting die overeenstemt met de negatieve externaliteiten van een bepaald product,
waardoor het marktevenwicht op het maatschappelijk wenselijke punt komt te liggen en het
marktfalen wordt opgelost.
Bedrijf moet deze kost dan doorrekenen aan de klanten en dan wordt de veroorzaakte
kost perfect geïnternaliseerd
Door deze belasting wordt de negatieve externaliteiten nu een marginale productiekost
➔ private aanbod Ap verschuift naar boven. En valt perfect samen met de
maatschappelijke kostencurve Am
!!!!!Belastingtarief: tax= MEK in Qoptimum!!!!!
3
, Doordat bedrijf belasting krijgt rekent die dat door naar de klant en zal er een “juiste” prijs worden
gerealiseerd ➔ P = MK + MEK ➔ zorgt ervoor dat marktfalen wordt tegengehouden.
➔ Consument betaald meer en producent krijgt minder.
Er zijn dus verliezen van c en p en een gedeelte daarvan verschuift naar de overheid als vorm van
belastinginkomsten.
D+E =belastinginkomst voor de overheid
De fiscale opbrengsten = Qoptimum * t
!! dit is de enigste belasting die ervoor zorgt dat de welvaart toeneemt voor de maatschappij.!!
2/ “markt van de vervuiling”
Letterlijk kijken naar de vervuiler en gedupeerden
Link meet de milieueconomie
MEK -> aanbodcurve
Externe kost geleden door de gedupeerden van extra eenheid vervuiling: stijgt naarmate er
meer schade is
MRK “marginale reductiekosten”. -> vraagcurve
Kost voor vervuiler om extra eenheid vervuiling te reduceren (=in omvang kleiner maken):
stijgt naarmate meer vervuiling wordt gereduceerd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maretrenson. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.