Summary
Samenvatting Begrippenlijst Thema's Maatschappijleer H.2 en H.3
- Course
- Level
- Book
Dit is een begrippenlijst van hoofdstuk 2 en hoofdstuk 3 van het boek Thema's Maatschappijleer.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
noorvandehoef1
Content preview
Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 4 klas 5 systeem aarde4.1 aardbevingen en vulkanen
Kenmerken Middellandse zeegebied:
- Subtropische landschapszone
- Veel reliëf: heuvels met bijv. olijfbomen, kusten zijn steil
- Veel eilanden, schiereilanden, baaien en kapen
- Door de platentektoniek zijn in dit gebied veel verschillende kleine platen afgesplitst van de
Afrikaanse- en Euraziatische plaat die allemaal hun eigen bewegingsrichting hebben→
veroorzaken gebergten, vulkanen en aardbevingen
Ontstaan Alpen, Pyreneeën, Karpaten en verdwijning Tethyszee:
- Bij mid-oceanische rug in de Tethyszee vormde lava nieuwe
oceaanbodem (basalt) → zee steeds breder (zie hiernaast)
- Op zeebodem: sedimentatie klei en kalk en langs randen zand
- Druk op sedimenten → verhard tot gesteenten
- Afrika beweegt weer naar noorden → Tethyszee kleiner door
convergentie (Afrikaanse- onder Euraziatische plaat) + door
druk ontstaan kleine platen
- Door subductie verdween nog meer oceanische korst, waardoor de Apulische plaat (tussen
Afrika en Europa) steeds dichter bij het Europese continent kwam te liggen → botsing kleine
Apulische plaat tegen landmassa bij Duitsland → ontstaan Alpen (geplooid)
- Botsing Iberische plaat tegen Euraziatische plaat → Ontstaan Pyreneeën en Karpaten
- Alpen, Pyreneeën en Karpaten vormen alpiene plooiingsgebied
De Afrikaanse plaat beweegt naar noorden en duikt onder de Egeïsche plaat die naar zuiden beweegt
→ eilandenboog:
- Subductiezone schuift steeds meer naar zuiden → Egeïsche plaat rekt uit, wordt dunner en
zee dieper → ontstaan diepzeebekken
Vulkanen
De (vooral strato-, explosief) vulkanen in het Middellandse Zeegebied vindt je bij subductiezones:
- Santorini (evd vulkaaneilanden): ontstaan bij convergente breuklijn tussen twee oceanische
platen → eilandenboog met vulkanen en caldeira
- Etna: ontstaan bij subductie van de Afrikaanse plaat. Karakter vulkaan verandert: wordt
minder explosief
, - Vesuvius: altijd zeer heftige uitbarstingen
Aardbevingen
- Veel zware aardbevingen bij actieve plaatgrenzen in Italië, Griekenland en Turkije.
- Arabische plaat noordwaarts → Anatolische plaat westwaarts → Turkije beweegt daardoor 5
à 6 cm per jaar naar westen + zware aardbevingen
- De verplaatsing gaat langs 2 breuklijnen: noordelijke transforme breuklijn langs kust Zwarte
Zee (Anatolische breuklijn) en zuidelijke breuklijn verdwijnt bij Sicilië in zee
- Door beweging Apulische plaat: veel aardbevingen in Italië
Het voorkomen van natuurrampen, zoals aardebevingen en vulkanen, is vaak niet mogelijk.
Voorspellen is ook erg lastig en kan niet precies.
Hazard management: maatregelen om risico’s van natuurrampen te beheersen en voorspellen, door:
- Onderzoekstechnieken en modellen: met meer inzicht in platentektoniek kan men
risicokaarten en evacuatieplannen maken
- Waarschuwingssystemen: tijdige waarschuwing van bevolking voor aardbevingen en
vulkaanuitbarstingen
- Rampenplannen: draaiboeken voor hulpverlening en evacuatie
- Bouwtechnische maatregelen: zoals rubberfunderingen om trillingen op te vangen
4.2 klimaat, plantengroei en landbouw
Afwisseling van zomer en winter
In de zomer bevinden hogedrukgebieden zich noordelijker dan in de winter. Dit komt door de
opschuiving van de ITCZ naar het noorden.
In de zomer ontstaan in het Middellandse zeegebied
een hogedrukgebied, Azoren-Hoog, die bestaat uit de
zee (warmt niet makkelijk op dus lucht daalt) en
uitlopers over Marokko, Spanje en Italië.
Het land rondom de Atlantische oceaan wordt wel heel
warm, waardoor wolken snel oplossen → weinig
neerslag. Zo is de aanlandige wind bij Noord-Afrika vrij
droog.
In de winter ligt het Azoren-Hoog zuidelijker: lucht daalt
daar (warmte) en waait vanuit zuidwesten naar
Middellandse zee (droog in Afrika). Boven Siberië ligt
een hoge drukgebied met koude lucht. Deze lucht waait
vanuit noorden naar het zuiden en botst met warme
lucht in MZ → mediterrane fronten → veel neerslag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvandehoef1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now