Inleiding tot het historisch onderzoek
1. Het universum v/d historicus: van historische fictie tot
geschiedwetenschap
Populaire geschiedenis of historische fictie:
- Historische roman: het meest voor de hand liggende voorbeeld van historische fictie
o 19de eeuw:
Sir Walter Scott (1771 – 1832), Ivanhoe
Victor Hugo (1802 – 1885), Notre-Dame de Paris
Alexandre Dumas (1802 – 1870), Les Trois Mousquetaires/Le Comte de
Monte-Cristo
o 20ste eeuw:
Patrick Süskind, Het Parfum (1985)
o 21ste eeuw:
Hillary Mantel, Wolf Hall (2009 – 2020)
o Nieuwe medium voor de historische roman: bioscoopfilm -> ‘tot leven wekken’ d.m.v
decors/kostuums en speciale effecten
o Tv-series en games: “Rome (2005 – 2007); The Crown (2016 - …): historisch kader w
gebruikt om een ingewikkelde plot te introduceren en complexe relaties tussen de
personages met meer verve neer te zetten / games: zelf in de wereld duiken
o Re-enactment: in de huid kruipen van historische personages tijdens rollenspellen /
‘living history’: hele levenssijl wordt nagebootst en ontzettend veel belang gehecht
aan details
Wat hebben ze allemaal gemeen?
Een praktijk van een niet-historici gericht op een groot publiek -> geschiedenis is een vorm
van vermaak/sensatie/woord
Vertellen doorgaans heel weinig over hoe het er in dat verleden werkelijk aan toe ging
- Publieksgeschiedenis:
o Zit tussen de populaire geschiedenis en de academische geschiedenis
o Streeft historische waarheid na, maar communiceert deze in vormen die vaak
verwant zijn aan de populaire geschiedenis
o Nadruk ligt op informatie en educatie van een breed publiek
Historische musea: gewijd aan lokale geschiedenis, Bourgondische
geschiedenis, herinneringen aan de 1ste /2de WO, verhaal overzeese emigratie
Historische documentaire: richten zich meer op recente geschiedenis en
maken gebruik van historische filmopnames of mondelinge getuigenissen
Publiekshistorische boeken: meer gelezen dan puur academische studies
Historische websites, podcasts en blogs: alleen het meest betrouwbaar als ze
uitgaan van academische instellingen
Het begrip wordt evenwel voorbehouden voor een welomschreven professionele praktijk van
academisch gevormde historici
Publiekhistorici willen geschiedenis op een wetenschappelijk verantwoorde manier naar de
brede samenleving vertalen
, Academische geschiedschrijving:
- Kenmerken:
1) Het kritisch apparaat
Doel: controleren of de auteur wel de juiste bronnen en literatuur heeft geconsulteerd en
niets over het hoofd heeft gezien
Het kritisch apparaat is het fundament van elke wetenschappelijke tekst en van het
historisch debat
o Voetnoten: onderaan de pagina
o Eindnoten: aan het einde van een hoofdstuk
o Bibliografie: staat vooraan of achteraan een boek / systematisch geordende lijst van
alle gebruikt bronnen en literatuur
2) Peerreview
Betekenis: beoordeling door gelijken, met name vakgenoten
Vooraf publicatie: auteur toont zijn manuscript aan vakgenoten om na te gaan als het in
aanmerking komt om te worden uitgegeven
Na publicatie: peerreview kan worden toegepast; kritisch besproken in recensies
Voordeel recensies: behoren tot het publieke domein en dus door ideren die wat moeite doet
kunnen worden gelezen
3) Reputatie publicatiekanaal
Reputatie is zeer belangrijk: goede tijdschriften hanteren een uigebreide peerreview en zijn
zeer streng
Bij wetenschappelijke uitgeverijen speelt reputatie ook een rol: onderscheid tussen
academische uitgeverijen die gebonden zijn aan universiteiten (Oxford University Press) en
commerciële uitgeverijen die echter hoge wetenschappelijke standaarden hanteren
(Brepols/Brill)
4) Affiliatie en reputatie auteur
Auteur verbonen aan een universiteit: verwachting dat hij/zij de regels van de kunst
beheerst + reputatie versterken door vorige publicaties of prijzen
- Genres:
1) Monografie: boek met doorgaans één auteur
Omvangrijke studie waarvoor de auteur heel wat bronnenmateriaal heeft geconsulteerd,
vaak bronnen die niet door andere auteurs niet grondig werden bestudeerd
2) Synthese: verschillend van een monografie door brede opzet
Synthese is niet rechtstreeks op bronnen gebaseerd, maar wel op kleinere
bronnenstudies
Handboeken zijn een vorm van synthese -> grote academische uitgeverijen ‘handbooks’
3) Verzamelbundel: één of meerde historici die het initiatief genomen heben en
verantwoordelijk zijn voor de uitwerking -> verschillende historici die bijeen komen om
te discussiëren over een gemeenschappelijk onderwerp
4) Artikel: bijdrage in een wetenschappelijke historisch tijdschrift van een of meerdere
auteurs -> beknopte bronnenstudie, waarin een welomschreven casus w uitgewerkt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahabdelmawgoud. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.