Vrijheid, burgerschap en democratie (UA_1008CPGVKA)
Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Book
Burgerschap
In dit document heb ik zo goed als alles getypt wat de proffen tijdens de hoorcolleges vertelden. Ook alle gastcolleges (inclusief gastcollege Annelien de Dijn) zijn in het document opgenomen. Als je deze notities samen met de PowerPoint leert, haal je sowieso 20/20! Er kunnen af en toe spelfoutjes...
Vrijheid, burgerschap en democratie (UA_1008CPGVKA)
All documents for this subject (1)
2
reviews
By: EmmaNW • 9 months ago
By: brittjulien • 9 months ago
Translated by Google
Could you maybe explain why you only give 2 stars? :(
By: marsepein • 1 year ago
By: brittjulien • 1 year ago
Translated by Google
Could you maybe explain why you give 1 star? :(
Seller
Follow
brittjulien
Reviews received
Content preview
Vrijheid, burgerschap en democratie
Uit de te lezen stukken = geen examenvragen
Lessen worden opgenomen!
Vrijdag 2 dec lezing volgen = van 19u30 tot 21u = examenleerstof!!!
Les 1: 27 september = inleiding
Het boek behoort eig thuis tot de politieke filosofie = waarover gaat die politieke filosofie nu
juist?
Aristoteles= leerling van Plato = was eig de eerste politieke filosoof = de gedachte dat de
mens een politiek dier is = een politiek levend wezen
Hij geeft die definitie en hij is bewust van het feit dat hij iets anders zegt dan dat de mens
een sociaal dier is: dus een verschil tussen sociaal dier en politiek dier
Dus de mens is als sociaal dier zoals andere dieren om te leven en te overleven = wij zijn
kuddedieren
Maar Aristoteles wijst dus op het verschil tss mensen als sociaal dieren en andere dieren :
mensen organiseren de kudde op een politieke manier = de mens is dus een politiek dier en
verschilt hierin van de andere sociale dieren
Maar wat bedoelt hij met politiek : 2 dingen
de politiek: als term is in eerste instantie = het feit dat het sociale leven in
samenlevingen georganiseerd wordt door politieke wezens aan de hand van
instellingen en regelingen zoals wetten, rechten dus politieke afspraken vb als we ons
op de weg begeven als vb fietser dan volgen wij regels, ander vb mensen die gaan
samenleven, of als er handel wordt gedreven : overal zijn politieke afspraken zodat
het rechtvaardig en juist verloopt = deze dingen moeten het samenleven faciliteren
en mogelijk maken
het politieke : verwijst naar datgene dat op de achtergrond op het spel staat wanneer
we met elkaar politieke afspraken maken vb verkeersregels = gaat over het ethische
kader, de waarden, de ideeen die op het spel staan bij politiek handelen = ze gaan op
zoek naar regels die zo dicht mogelijk aansluiten bij die waarden, dat ethische kader
= kan door debatteren, betogen
Er moet altijd gestreefd worden naar gelijkheid bij politieke debatten!
Maar wat is nu de beste manier om die politieke samenleving te organiseren? Wat is nu de
beste staatsvorm = is dat de monarchie, of een aristocratie (de beste burgers hebben de
leiding), de politeia ( een mengvorm van burgers)
Oligarchie en democratie = dat laatste is niet per se de beste manier
Vrijheid
1
,Vrijheid wordt beschouwd als 1 van de meest fundamentele zaken die op het spel staan
wanneer we spreken van politieke samenleving
Vormen van vrijheden voor Aristoteles:
Genieten van het schone
Filosoferen
Het politieke leven
Vrijheid = de bestaansreden van de politiek = raison d’être
Vrijheid en de Griekse polis
Polis= Griekse stadstaten = het woord politiek komt van polis
Tegenstelling tussen slaven en vrije mensen = verschil tussen Perzen en Atheners= de Perzen
leefden als een volk van slavernij terwijl de Grieken wel vrij leven aangezien ze burgers zijn
van een politieke samenleving en daarom moeten ze die polis verdedigen, omwille van die
vrijheid dus
Volgende dia : Emanuel Kant
Hij zegt vrijheid van de mens : daarin zit de waardigheid van de mens : je kan niet zomaar
doen met de mens wat je wil = je mag mensen nooit louter als een ding of een middel
behandelen
Je mag de andere als je die wel gebruikt als middel nooit helemaal reduceren tot een ding =
ze moeten nog altijd vrijheid hebben
Dus de 2 ideeën van Kant
Vrijheid is het enige oorspronkelijke recht van de mens
De vrijheid is ook de waardigheid van de mens
Dus vrijheid als een idee, een waarde dat bij de politieke samenleving altijd op het spel staat
Volgende dia : probleemstelling
Vaststelling: op de vraag ‘wat is vrijheid?’ kunnen we geen uitsluitend antwoord geven
Het is een essentially contested concept = het zijn perfect authentieke ,echte maar eindeloze
discusssies= je gaat tegen elkaar beginnen roepen bij die debatten want het is perfectly
genuine : er worden perfect plausibele argumenten gegeven maar toch leidt dat debat niet
tot een consensus : het is eindeloos = is dikwijls zo in de filosofie
We gaan het dus niet hebben over het begrip vrijheid maar wel over verschillende
belangrijke, geargumenteerde opvattingen ( conceptions)
,Betekent dat ook dat een politieke samenleving ook democratisch georganiseerd moet
worden als de kijken naar vrijheid = nee blijkbaar is dat niet echt nodig ( zeggen liberalen)
maar Republikeinen zeggen zonder democratie heb je geen vrijheid
Voor beide opvattingen geldt: vrijheid kan maar toegekend worden op grond van
burgerschap!
Isaiah Berlin en de liberale opvatting van vrijheid
Two concept of liberty: heeft echt een belangrijk statuut gekregen
Volgende dia = zie de vraag bovenaan= antwoord= je moet ervoor zorgen dat mensen in een
politiek georganiseerde samenleving negatieve vrijheid garandeert
Tegenover positieve vrijheid = dat leidt tot een onderdrukking en vernietiging van de
vrijheid
Dus voor hem heeft negatieve vrijheid een positieve zin
Volgende dia = die tekst is echter ook een tijdsdocument = hij schrijft die tekst tijdens volle
koude oorlog
In die tegenstelling van positieve en negatieve vrijheid : kan je ook zien in het westelijke
regime (liberaal) tijdens de koude oorlog en het oosten ( communistisch)
Volgende dia = negatieve vrijheid
Vrijheid staat hier tegenover onderdrukking en slavernij maar vooral tot niet door andere
gehinderd worden om te doen wat je wil doen
Mensen moeten niet mengen in mijn leven en de keuzes die ik maak = als zij verhinderen dat
ik die keuzes maak en dus in die mate dat zij die vrijheid afpakken = onder dwang dan is het
bijna al slavernij
Vb ik kan niet vliegen als een vogel : dat kan je niet zijn als onvrijheid v dus het feit dat je iets
niet kunt heeft niks te maken met vrijheid dus kan het ook niet over dwang gaan
Volgende dia = wat is dwang = doelbewust tussenkomen van anderen en mij verhinderen in
wat ik wou doen, het doel dat ik wou bereiken dan is er sprake van onvrijheid of
tussenkomst in mijn vrijheid
Maar het zou ook kunnen dat mensen door de handelingen die ze doen onbewust mij
verhinderen om te doen wat ik wil doen vb wanneer organisaties onderling afspraken maken
zodat bepaalde goederen die ik ook wil hebben onbereikbaar worden voor mij : dat is niet
rechtstreeks bedoeld op mij, dus dat is onbewust
Volgende dia: non-interference= de ruimte die ik heb en waar geen enkele instantie zich
moeit
Negatieve vrijheid = vrij van of afwezigheid van inmenging
Hoe kan die inmenging gebeuren?
3
, door obstakels te creëren die het mij onmogelijk maken om bepaalde keuzes te
maken = hij vergelijkt dit met deuren die open of dicht zijn = vb als de overheid
beslist dat mensen van een bepaalde gemeente geen universitaire studies mogen
volgen = dichte deur= is echt politieke schending van inmenging en vrijheid
De mensen die die obstakels hebben gemaakt hadden ook anders kunnen handelen
=Alterable human practices
Die term non-interference goed kennen!!!!
Volgende dia grenzen van negatieve vrijheid/ politieke macht
Welke grenzen moet de politieke macht zelf respecteren om die niet inmenging te
garanderen
Berlin gaat die vraag beantwoorden van uit de liberale visie
Die vrijheid kan onmogelijk onbeperkt zijn = want dat zou leiden tot een botsing met
de vrijheid van anderen (inmenging)= maar er moet oook een minimum aan vrijheid
behouden blijven
Volgende dia = het schadebeginsel
Schadebeginsel = mijn vrijheid eindigt daar waar mijn keuzes en handelingen aan anderen
schade begint te berokken : ik kom onterechte in de vrijheid van anderen = inmenging
Schade = die anderen kan geen keuzes meer stellen dus invloed op de vrijheid
Volgende dia = rechten en grenzen van de politieke macht
Hoe zorg ik er nu voor dat die vrijheid als niet -inmenging gegarandeerd blijft in de
samenleving waarin ik leef= dus hoe moet een politieke samenleving georganiseerd worden
Een samenleving die politiek georganiseerd is, is niet vrij, tenzij volgende 2 beginselen :
niet macht maar alleen rechten mogen absoluut zijn dus recht moet altijd staan
boven macht dus Berlin denkt hier duidelijk aan een begrenzing van de macht waarin
mijn recht op vrijheid niet geschonden wordt = wie dus macht boven wet plaatst=
riskeert vrijheid te verliezen
er zijn grenzen waarbinnen mensen onschendbaar zijn, die het gevolg zijn van regels
waarvan…. ( zie vetgedrukt ppt)= die regels kunnen niet zomaar worden gewijzigd
Dit alles doet ons denken aan de mensenrechten vandaag de dag
Volgende dia = vrijheidsrechten en burgerschap
Rechten waarvan we zeggen elke macht moet die respecteren maar in de praktijk zien we
dat die mensenrechten voor bepaalde categorieën van mensen niet gerespecteerd worden
omdat die niet meer beschermt worden
Dus in praktijk worden mensenrechten gerespecteerd voor zover nog burgerrechten hebben
dus het is essentieel om burgerrechten te hebben om ook mensenrechten te hebben
Burgerschap is dus een soort statuut dat ervoor zorgt dat je die vrijheidsrechten kan claimen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittjulien. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.26. You're not tied to anything after your purchase.
