Summary
architectuurgeschiedenis samenvatting
- Course
- Institution
samenvatting architectuurgeschiedenis
[Show more]
Seller
Follow
sienschoofs
Reviews received
Content preview
ARCHITECTUURGESCHIEDENISNEOSTIJLEN EN ECLECTICISME
CONTEXT
Neostijlen: teruggrijpen naar klassieke oudheid
Maatschappelijke context:
Ontstaan van industriële revolutie en van een industriële maatschappij (sociaal, economisch,
politiek)
- Kennis en industrie
➔ Statuut wetenschappers (kennis is macht) kennis is rationeler in renaissance
➔ Rationeel en analytisch (wereldbeeld veranderd)
o Standenmaatschappij weg
➔ Toegepaste kennis (landbouw, industriële revolutie)
- Sociaal-cultureel
➔ Liberté, Egalité, Fraternité & ontstaan bourgeoisie (men kan zichzelf opwerken in
sociale ladder)
➔ Bevolkingsexplosie (geneeskunde) & plattelandsvlucht (waar bevolking
onderbrengen?)
Politieke context
1830, ontstaan België (Sterke natievorming, inclusief identiteitsopbouw. Welke natie zijn we?
En hoe kunnen we onze identiteit legitimeren?)
Ruimere maatschappelijk context
- Ontstaan van industriële revolutie en van een industriële maatschappij (sociaal,
economisch, politiek)
➔ Eeuw van industrialisering en groei van wetenschappelijke kennis: nieuwe technieken,
nieuwe materialen, nieuwe productiemogelijkheden…sterke impact op de bouwsector
o Nieuwe typologieën
o Nieuwe materialen
o Meer bouwmogelijkheden
➔ Ijzerarchitectuur -> meer nood aan ingenieurs (technische kennis)
Opleiding tot architect
- Academie onderwijs (beaux-arts, schone kunsten)
➔ Studie van antieke bouworde, tekenen en modellen leren
➔ Prix de Rome:
o wedstrijd voor pas afgestudeerde architecten
o reisbeurs om naar Rome te reizen en daar klassieke architectuur te bestuderen
(later ook Athene) vroeg in 19e eeuw
,19e eeuwse noden:
- Nieuwe visie nodig om te beantwoorden aan maatschappelijke evoluties (industrialisering)
- Architectuur in vraag gesteld -> Professionalisering van bouwsector: opkomst van nieuwe
beroepen: ingenieurs, algemene aannemers, technische opleidingen, Opkomst van
nieuwe onderwijsvormen als resultaat, nijverheidsscholen
Evolutie opleiding & beroep
- Academie-onderwijs (Beaux-Arts)
- Ecole spéciale du Génie Civil in Parijs 1745 geeft ook aanleiding tot opleiding van
ingenieurs- opleiding te Gent in 1835 (later ook in Leuven en Brussel)
- Oprichting Sint-Lucasscholen vanaf 1862 voor kunstonderwijs (inclusief architectuur)
- Oprichting nijverheidsscholen (technische scholen) vanaf midden 19de eeuw:
professionalisering van bouwbedrijven
Nieuwe media & communicatiekanalen (tijdschriften, expo’s, salons (samenkomst van oa
kunstenaars om ideeën uit te wisselen, kennis op te doen)
➔ Doel: kennis laten zien
➔ Grote impact op architectuur
Stedelijke transformaties
- toenemende bevolkingsgroei maakt dat aandacht voor leefwaliteit toeneemt (hygiëne en
gezondheid, groen, …) maar ook nood aan meer en betere huisvesting en infrastrucuur
➔ landbouwers trekken naar stad door welvaart (hoe huisvesten, bouwlimiet bereikt)
- Groeiende stedelijke problemen
- Limieten bebouwde omgeving bereikt
- Verkeerscongestie
- Toenemende populatie (1840: 10 m2/persoon)
- Moeilijke levensomstandigheden en slechte levenskwaliteit
- Betere huisvesting en infrastructuur
Stadssanering Parijs: (onder leiding van George Eugène Haussmann (aangesteld in 1852,
stedenbouwkundige))
- Vroeger historische stadsstructuur (nu niet meer)
- Afbraak gebouwen voor brede wegen met uitzicht op monument
- Burgerij eist plek in stad
➔ Huisvesten hogere klassen
TYPOLOGIE
= gelijkenissen na vele observaties, kenmerken, ‘typisch’, is geen functie maar valt samen met
functie
Nieuwe bouwprogramma’s voor nieuwe noden en nieuwe levenswijzen.
- Nadenken over nieuwe typologieën / vernieuwen van typologieën om samenleving vorm
te geven:
➔ Gevangenissen, kazernes, scholen, volkshuizen, overdekte markten,
stationsgebouwen, winkelgalerijen, theaters, kerken …
, ➔ Herdenken van woning, woonarchitectuur afgestemd op diverse woonnoden en
financiële mogelijkheden: burgerwoningen, sociale woningen …
19e -eeuwse burgerwoning:
- 2 trappen
➔ 1 trap voor personeel (van kelder naar zolder)
➔ Personeel niet in privézone
➔ Soc/pol context te lezen in architectuur
➔ Gevel heel chique (financieel welzijn uitstralen), interieur minder afgewerkt
Nieuwe typologie en bouwprogramma’s:
School:
Via modelbouw nadenken over schoolprogramma’s
Mutueel (oudere jaren onderwijzen jongere jaren) onderwijs wordt klassikaal onderwijs
➔ Één grote zaal worden klassen
➔ Eisen gesteld over ventilatie, meubilair
o Opgelegde wetgeving
o Typische kenmerken per locatie
Paviljoenen:
Tonen veelzijdigheid van architecten en ingenieurs
Tentoonstellingspaviljoenen worden staaltjes van architectuur en ingenieurskunde
Economische groei vraagt om nieuwe economische ruimte (markthallen, beurzen,…)
Stationsarchitectuur:
Discussie rond spoorwegen:
- Pro:
➔ Sterk draagvlak voor innovatie: Koning Leopold II gewonnen voor spoorwegen
➔ Versterkt economische expansiemogelijkheden
- Contra:
➔ Economische belangen: Landbouw & Steenkoolindustrie: protest arbeiders Le Grand
Hornu wordt ook gehoord in het Parlement
➔ Protest tegen het inzeten van publieke middelen
➔ Reizigersbelangen (veiligheid)
Belgische industrialisering en urbanisering:
Motor:
- Snelle groei van fabriek -en mijnindustrie
- Snelle transformatie naar een exportgerichte, industriële economie gebaseerd op
grootschalige en gemechaniseerde productie-eenheden (katoen, wol, ijzer en steenkool).
- Transport is cruciaal in stads -en netwerkontwikkeling (voor vervoer van en naar fabriek)
, ➔ Transport vergt architectuur (stationsarchitectuur)
o Bv. Antwerpen centraal
o Antwerpen Centraal 1895-1905
o Lokettengebouw Architect Louis de la Censerie (spoorwegeningenieur)
o Multifunctioneel stationsgebouw:
▪ Trein, post en telegrafie
▪ Loketten, foyer, kantoren
o Impressionante architectuur:
▪ Eclectisch gebouw, geïnspireerd op station van Zwitserse Luzern
▪ Impressionante koepel (70H) voor lokettengebouw
▪ Symbolische verwijzingen naar stad Antwerpen en koning Leopold II
(leeuwen & initialen)
o Naast Gare Maritime (Tour & Taxis) enige overblijvende 19de-eeuwse
monumentale spoorweghallen.
STIJLDEBAT
Esthetische keuze, neostijlen
Midden 18e eeuw
- wijzigende sociale context:
➔ expliciete reactie tegen frivole barok en rococo architectuur
➔ historisme en rationaliteit worden sleutelconcepten, belangrijk
- technische innovaties vinden hun weg naar architectuur
- mijlpaal 1784: oprichting van Ecole des Ponts et Chaussées in Parijs,
- architectuur als ‘kunst en kunde’, versus architectuur als ‘technische opdracht’
Historisme
- voor neoclassicisme ‘klassieke oudheid’ terug enige bron van kennis en inspiratie voor
eigentijdse architectuur
- Kritiek op renaissance en barok: te veel kopiëren van de ‘vormen’, zonder de kern van
architectuur te bestuderen
- Belangrijke stimulans voor ontwikkeling van ‘archeologische’ discipline
Herucaneum (1738) en Pompei (1748) -> opgravingen
Spilfiguren: Johann Joachim Winckelmann (1717-1768)
Pro-Griek
Klemtoon op belang van Griekse kunsten
Via schrijven analyse overbrengen
Giovanni Battista Piranesi (1720-1778)
Pro-Romein
Visueel (tekeningen) analyse overbrengen
➔ Strijd (polemiek) tussen beiden, vonden allebei eigen geschiedenis belangrijkste
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sienschoofs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now