Summary
Samenvatting Differentiële Psychologie
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van de lessen + eigen notities (inclusief afbeeldingen)
[Show more]
Seller
Follow
emmafrateur
Reviews received
Content preview
Differentiële Psychologie (HOC)1. INLEIDING
è KLASSIEKE THEORIEËN
• De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering:
fundamentele psychologische processen en kenmerken gelden voor alle mensen, of hoe
mensen in het algemeen beschreven kunnen worden
è HEDENDAAGS ONDERZOEK (NAAR PH)
• Legt meestal (i.t.t. de klassieke theorieën) de nadruk op individuele en groeps-
verschillen (à niet universeel)
• Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande
perspectieven omvat delen van de waarheid
è KENNIS DOMEIN
• Is een gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit
psychologen zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de
menselijke natuur
• Integratie nodig om “volledig beeld” van de persoonlijkheid te krijgen
è 6 KENNIS DOMEINEN
1. Dispositionele domein
• De aandacht wordt vooral gericht op manieren waarop individuen verschillend zijn van
elkaar. Dit domein doorkruist daardoor alle andere domeinen.
• Het centrale doel is om fundamentele disposities te identificeren (i.e. meest belangrijke
manieren waarop individuen verschillend zijn)
2. Biologische domein
• Mensen zijn in de eerste plaats verzamelingen van biologische systemen
• Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
3. Intrapsychische domein
• Mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’
• Persoonlijkheidspsychologie: Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen
van de psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie, etc.); motieven voor
behoeften (power, achievement, intimacy) (TAT)
4. Cognitief en ervaringsdomein
• Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten, gevoelens,
overtuigingen, verlangens
o Zelf en zelfconcept
o Streefdoelen
o Emotionele ervaringen
o Intelligentie
5. Sociale en culturele domein
• Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale contexten
• Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen (bv. naar agressie)
• Individuele verschillen in culturen – Hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een sociale
context?
6. Aanpassingsdomein
• Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en aanpassen aan
gebeurtenissen in het dagelijks leven
1
,• Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en staat in verband met problemen bij
coping en aanpassing
• Persoonlijkheidsstoornissen
2
,2. PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD: STABILITEIT VERSUS VERANDERING
(Dispositionele domein à want kijkt naar trekken!)
è BELANGRIJKE VRAGEN
• Hoe evolueert persoonlijkheid doorheen iemands leven?
• Hoe stabiel zijn verschillen tussen mensen doorheen de tijd?
• Wat verandert er, wat blijft er stabiel?
• Kan je van kleinsaf al in verschillen tussen kinderen, latere verschillen zien in
volwassenheid?
à Sommige aspecten blijven dezelfde, “kern” blijft dezelfde, andere aspecten gaan (soms grote)
veranderingen door
à Besluit wat betreft persoonlijkheid: sommige dingen veranderen, anderen blijven
è CONCEPTUELE BEGRIPPEN
• Persoonlijkheidsontwikkeling
• Stabiliteit
• Verandering
è WAT IS PERSOONLIJKHEIDSONTWIKKELING?
• De samenhang, consistentie en stabiliteit van eigenschappen van mensen doorheen de
tijd, EN de wijzen waarop mensen veranderen over de tijd:
o Zie eigen vb
• Er zijn veel verschillende vormen van zowel stabiliteit als verandering
è TWEE VORMEN VAN STABILITEIT
1. Rangorde stabiliteit
o Je relatieve positie t.o.v. anderen blijft dezelfde doorheen de tijd
− Bv. lengte (degenen die vroeger in de klas de kleinste waren, zijn meestal
op hun 20 jaar ten opzichte van hen nog steeds de kleinste à relatieve
positie van eerst de kleinste te zijn blijft behouden van tiener naar latere
volwassen leeftijd)
− Bv. agressie (metingen agressie tussen 14 en 20 jaar oud, die dat dan
meest agressief zijn i.t.t. leeftijdsgenoten zijn dat ook meestal op latere
leeftijd)
− Als relatieve positie niet behouden word: rangorde wijziging
2. Gemiddelde niveau stabiliteit
o Bevolking blijft doorheen de tijd op hetzelfde niveau, ook al wordt de
bestudeerde populatie wel ouder
− Bv. gemiddelde niveau van agressie verandert niet
è VOORBEELD STABILITEIT
à Mohandas (Karamchan) Gandhi
• Officieuze leider van geweldloze opstand van Indiase volk tegen Britse koloniale
heerschappij
• Eenvoudig, bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend, als kind en jongvolwassene
• Was een van de grote wereldfiguren en een van de grondleggers van de moderne Indiase
staat
• Bleef bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als volwassene, ondanks tumulteuze
gebeurtenissen rondom hem
• Werd met drie kogels vermoord in 1948 door fanatieke Hindoe
3
, è VOORBEELD VERANDERING
à Stanley “Tookie” Williams
• Oprichter van de straatbende “Crips” in LA
• Verantwoordelijk geacht voor verschillende moorden en geweldplegingen
• Gevat en ter dood veroordeeld
• Ook in gevangenis mededader van geweld: gewelddadig, koel, impulsief
• Maar werd vanaf 1992 vreedzaam, en werd een grote activist tegen straatbendes en
geweld
• Acteur van verschillende kinderboeken die waarschuwen voor straatbendes en geweld:
waarschuwen voor straatbendes en geweld: vredelievend, gewetensvol, minzaam
• Geëxecuteerd in december 2005
è PERSOONLIJKHEIDSVERANDERING: 2 DEFINIËRENDE KWALITEITEN
• Intern: de veranderingen zijn intern in de persoon, niet uitsluitend in de omgeving (in
een andere kamer gaan is geen verandering)
o Bv. andere omgeving, andere groep mensen, verschillend gedrag, maar intern
geen verandering
− Autoritaire PH stijl: dominant en agressief t.o.v. minderen, onderdanig en
meelopend t.o.v. anderen
• Aanhoudend: de veranderingen houden aan doorheen de tijd, zijn niet tijdelijk
o Bv. wel tijdelijk
− Als dronken: meer extravert, agressief
− Als goed nieuws: uitgelaten
− Bij slecht nieuws: somber, terneergeslagen
è DRIE NIVEAUS VAN ANALYSE
à Stabiliteit en verandering in PH kunnen bekeken worden op 3 verschillende niveaus
1. Populatie niveau: veranderingen of constanties (stabiliteit) over de tijd die voor
iedereen min of meer gelden
o Seksuele motivatie: neiging tot stijgen tijdens de puberteit bij zo goed als
iedereen
o Er is een algemene afname in impulsiviteit en risicogedrag naarmate men ouder
wordt
è DUS: algemene trends
2. Niveau van groepsverschillen: veranderingen (of stabiliteit) die anders of specifiek
zijn voor bepaalde groepen mensen
o Puberteit: mannen (risicogedrag) en vrouwen (empathie)
o Cultuurverschillen: in Amerika Europese vrouwen risico eetstoornissen, minder
risico voor Afrikaanse vrouwen
3. Niveau van individuele verschillen: veranderingen die specifieke individuen treffen
o Bv. verschillen tussen individuen die bepaalde veranderingen kunnen
voorspellen, zoals bv. wie een hoog risico heeft op een psychische decompensatie
op basis van eerdere persoonlijkheidsmetingen voorspellen, bv. vroege markers
van depressie zoeken bij individuen, voorspellen wie ‘mid-life’ crisis zal hebben
etc.
è STABILITEIT VAN PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD
• Hoe stabiel zijn “persoonlijkheidstrekken” gedurende de eerste levensjaren?
• Ouders: “Hij/zij was al zo vanaf kindsbeen af”…
• Verschillende opvattingen mogelijk, bv. :
o “Temperamentsmodel”: persoonlijkheid is biologisch bepaald (aangeboren en
“gipsmodel”), en verandert dus niet over de tijd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmafrateur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now