100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Samenvatting Grondrechten | Cijfer: 9,5 | Alle Hoor-/Werkcolleges $10.80
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Tilburg University (UVT)
  4.  
  5. Grondrechten (620225B6)

Summary

Samenvatting Grondrechten | Cijfer: 9,5 | Alle Hoor-/Werkcolleges

2 reviews
 6 purchases
  • Course
  • Grondrechten (620225B6)
  • Institution
  • Tilburg University (UVT)

Gedetailleerde samenvatting van alle hoor- en werkcolleges. Alle colleges bijgewoond en aantekeningen gestructureerd genoteerd. Heb zelf een 9,5 gehaald met deze samenvatting. Inclusief alle uitwerkingen van de werkcolleges en bespreking van de meest belangrijke arresten.

Preview 4 out of 82  pages

Document information

  • January 8, 2023
  • 82
  • 2020/2021
  • Summary

Subjects

  • grondrechten
  • bestuursrecht
  • staatsrecht
  • aantekeningen
  • tentamen
  • colleges
  • uitwerkingen

Written for

  • Tilburg University (UVT)
  • Rechtsgeleerdheid
  • Grondrechten (620225B6)
All documents for this subject (42)

2  reviews

review-writer-avatar

By: ginaheidariii • 4 months ago

review-writer-avatar

By: sesmout • 1 year ago

Seller

avatar-seller
JepvdBrink

Reviews received

Content preview

Grondrechten
Alle aantekeningen – hoor- en werkcolleges

,Grondrechten – HC 1

Introductie/Grondrechtenbescherming en de nationale rechtsorde

Wat zijn grondrechten?

- Bekende voorbeelden:
 De vrijheid van meningsuiting;
 Lichamelijke integriteit;
 De vrijheid van betoging, enz.
- Maar hoe leg je het begrip ‘grondrechten’ uit?
 Vrijheidsbescherming tegen de overheid?

Elementen grondrecht

- Laten we het begrip ‘grondrecht’ in een formule gieten:
- Welke elementen van grondrechten kunnen wij benoemen?
 ‘A’ heeft,
 een aanspraak (recht) op ‘X’,
 jegens ‘B’,
 berustend op ‘Y’, (juridische basis voor aanspraak)
 af te dwingen voor ‘C’ (afdwingbaar!)

Dragers van grondrechten

Voorbeelden uit de Nederlandse Grondwet
- Art. 1 Grondwet:
‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras,
geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’
- Art. 4 Grondwet:
‘Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar.’
- Art. 12 EVRM:
‘Mannen en vrouwen van huwbare leeftijd hebben het recht te huwen en een gezin
te stichten volgens de nationale wetten die de uitoefening van dit recht beheersen.’

Voorbeelden uit het IVBPR
- ‘(…) Jeugdige overtreders dienen gescheiden te worden gehouden van
volwassenen (…)’ (art. 10 lid 3)
- ‘Een ieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het eigen land, te
verlaten.’ (art. 12 lid 2)
- ‘Een vreemdeling die wettig op het grondgebied verblijft van een Staat die partij is bij
dit Verdrag, kan…’ (art. 13)

Individuen
- Individu is drager
- Maar:
 Niet altijd ieder individu (bijv. alleen met paspoort, overtreder, jeugdig)
 Bepaalde categorieën personen uitgezonderd
 Andere grondrechtendragers dan individuen
 Groepen personen
 Privaatrechtelijke rechtspersonen (bedrijven)
 Publiekrechtelijk niet: want af te dwingen bij overheid; overheid geen drager

Dieren: art. 13 EU-Werkingsverdrag:

, - ‘Bij het formuleren en uitvoeren van het beleid van de Unie (…), houden de Unie en
de lidstaten ten volle rekening met hetgeen vereist is voor het welzijn van dieren als
wezens met gevoel, onder eerbiediging van de wettelijke en bestuursrechtelijke
bepalingen en gebruiken van de lidstaten met betrekking tot met name godsdienstige
riten, culturele tradities en regionaal erfgoed.’
- Dier geen drager van grondrechten, waarom?
 Als je een recht hebt, dan heb je ook plichten  dierenrechten kun je niet hebben
als mensenrechten, want je kunt een dier niet aan plichten houden…

Aanspraak (recht) op…

- Grondrechten, mensenrechten of fundamentele rechten?
- Sommigen vinden dat:
 grondrechten, rechten in de Grondwet zijn
 mensenrechten, rechten in verdragen zijn (zoals het EVRM)
 mensenrechten natuurrechtelijke aanspraken zijn (aanspraken los van een
wettelijke/verdragsrechtelijke bron)
 fundamentele rechten grond- en mensenrechten omvatten
- In deze cursus spreken wij van grondrechten als verzamelterm
 Grondrechten = mensenrechten en fundamentele rechten
- Drie ‘generaties’ van grondrechten:
1. Klassieke rechten
2. Sociale rechten
3. ‘Solidarity rights’

Klassieke rechten, soms ook vrijheidsrechten, afweerrechten, burgerrechten genoemd
- Oudste soort grondrechten (1e generatie)
- Functie: typisch in te roepen tegen overheid, negatieve verplichting (overheid moet
zich terughoudend opstellen; niet inmengen)
- Art. 11 lid 1 EVRM:
‘Een ieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op vrijheid van
vereniging, met inbegrip van het recht met anderen vakverenigingen op te richten en
zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de bescherming van zijn belangen.’
- Zie verder het EVRM, IVBPR, vooral art. 1-18 Grondwet

Sociale rechten, soms ook socio-economische rechten genoemd
- Tweede oudste soort grondrechten (2e generatie)
- Functie: overheidsoptreden/prestatie verlangd, opdracht aan overheid, positieve
verplichting (overheid moet handelen voor ons)
- Art. 20 Grondwet:
1. ‘De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van
zorg der overheid.
2. De wet stelt regels omtrent de aanspraken op sociale zekerheid.
3. Nederlanders hier te lande, die niet in het bestaan kunnen voorzien, hebben een
bij de wet te regelen recht op bijstand van overheidswege…’
- Zie verder het ESH, IVESCR, vooral art. 19-23 Grondwet

‘Solidarity rights’, soms ook groepsrechten genoemd
- Derde oudste (jongste) soort grondrechten (3e generatie)
- Veelal gericht op groepen en de toekomst
- Zelfbeschikkingsrecht volkeren, recht op ontwikkeling, recht op cultuur en identiteit
(inheemse) volkeren
- Art. 20 lid 1 en art. 24 African Charter on Human and Peoples Rights:
 ‘All peoples shall have the right to existence. They shall have the unquestionable
and inalienable right to self-determination.’

,  ‘All peoples shall have the right to a general satisfactory environment favorable to
their development.’

- Nadruk in deze cursus ligt sterk op klassieke rechten en sociale rechten
 Verschillen tussen klassieke en sociale rechten  nuancering verschillen:
 Overheidsoptreden en klassieke grondrechten, niet alleen -onthouding
 Overheidsonthouding bij sociale grondrechten, niet alleen -optreden
- Bij het onderscheid negatieve/positieve verplichtingen gaat het erom wat
grondrechten van de overheid verlangen om rechten en vrijheden te realiseren (HC
5)

Klassiek of sociaal?  Oplettend lezen!
- Art. 23 Grondwet:
 1. ‘Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.’
 2. ‘Het geven van onderwijs is vrij, behoudens het toezicht van de overheid en,
voor wat bij de wet aangewezen vormen van onderwijs betreft, het onderzoek
naar de bekwaamheid en de zedelijkheid van hen die onderwijs geven, een en
ander bij de wet te regelen.’
 Allebei, lid 1: sociaal; lid 2: klassiek
 Is mijn vertrekpunt handelen van de overheid of juist terughoudendheid van de
overheid?

Waar komen deze aanspraken/grondrechten vandaan?
- Oude Grieken (vrijheid voor sommigen/rol van de stadstaat)
- Feodale middeleeuwen (scheiding van kerk/staat; gebrek aan gelijkheid, (9e-15e
eeuw))
- Kerkhervorming (tolerantie van verschillende godsdiensten, 16e/17e eeuw)
- Verlichting (nadruk op reden, individu, 17e/18e eeuw)
- Vestiging van de natiestaat (centralisering van de macht in de 19e/20e eeuw)
- Opkomst van de burgerij (nadruk op eigendomsrecht, kiesrecht in de 19e/20e eeuw)
- Democratische rechtsstaat (omvattende bescherming van grondrechten, 20e eeuw)
- Internationalisering van grondrechten (post WO II) (zie hieronder voor positieve
bronnen)

Grondslagen van grondrechten?
- Menswaardigheid (aangeboren/inherent?)
- Democratie en menswaardigheid vullen elkaar aan
- Democratie (politieke meerderheid) kan de grondrechten ook schaden
- Minderheid legt zich neer bij meerderheid, meerderheid beschermt minderheid

Universaliteit van grondrechten?
- Weinig echt universele rechten (ius cogens = folterverbod; wel echt universeel)
 Iedereen heeft een aanspraak op grondrechten, maar niet iedereen komen
dezelfde grondrechten toe
- Geleidelijk hoger eisen stellen aan grondrechtenbescherming (socio-economisch?)
- Grondrechten positiveren (vastleggen/garanderen/afdwingen)
- Moeten rechten universeel zijn? Gelijkstelling van (niet-)confessioneel onderwijs?

Werkingssfeer van grondrechten

- ‘Verticaal’/ ‘horizontaal’
 Verticaal (traditionele functie): ‘ten opzichte van de overheid’
 Horizontaal (moderne functie): ‘ten opzichte van derden’ (‘derdenwerking’, burger
tegen burger)

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JepvdBrink. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $10.80. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling
$10.80  6x  sold
  • (2)
Add to cart
Added