Other
Voeding alle leerstof! blok 1.3
- Course
- Institution
Alle leerstof van de onderdelen A, B, C en E
[Show more]
Seller
Follow
JAYY
Reviews received
Content preview
A. TERMEN EN BEGRIPPEN IN DE DIËTETIEK; WERKWIJZE DIËTISTClassificaties voor de diëtetiek
Samenvatting
Een classificatie is een poging tot ordening van termen waarmee ‘dingen’ of
‘objecten’ uit de werkelijkheid, zoals ziekte, hulpmiddel of beroep, worden
aangeduid (naar: Ten Napel, 1998). Een classificatie bestaat uit een lijst van
termen, gerangschikt in een bepaalde structuur – volgens bepaalde
indelingscriteria – en op verschillende niveaus (van heel globaal tot redelijk
gedetailleerd). Een codelijst is een eenvoudige classificatie (minder stringent
gebruik van kenmerken en vaak met minder niveaus).
Met behulp van nu voor de diëtetiek beschikbare classificaties en codelijsten
kan men de belangrijkste gegevens uit het primaire zorgproces vastleggen,
waardoor er een basis is ontstaan voor eenheid van taal in de beroepsgroep.
Dit maakt het mogelijk gegevens uit te wisselen tussen diëtisten onderling en
met andere beroepsgroepen (zoals in de zorgketen of in de wetenschap).
Daarbij is het niet de bedoeling dat zorgverleners de classificaties zelf
hanteren, maar gebruikmaken van (elektronische) registratiesystemen,
richtlijnen of protocollen en meetinstrumenten die zijn ontwikkeld op basis
van de beschikbare classificaties en codelijsten. Behalve als hulpmiddel bij
het ontwikkelen van instrumenten voor de dagelijkse praktijk kunnen
classificaties en codelijsten worden toegepast bij wetenschappelijk onderzoek
(bijv. epidemiologisch onderzoek en effectonderzoek in ‘randomised clinical
trials’, RCT’s), in het onderwijs en bij het maken van beleid (bijv. op basis van
onderzoeksgegevens). Op die manier leveren classificaties een bijdrage aan
de (wetenschappelijke) ontwikkeling van de diëtetiek.
Tijdens het ontwikkelen van de classificaties is ook consensus bereikt over de
formulering van de diëtistische diagnose. Dat is een veelomvattend begrip
dat het vertrekpunt is voor de behandeling van de patiënt. Uit reacties en
vragen van diëtisten blijkt dat men het gebruik van classificaties nog niet
altijd op de juiste waarde schat. Het kost tijd om aan het gebruik van
classificaties te wennen. De basisopleidingen hebben de Classificaties en
Codelijsten voor de Diëtetiek vanaf 2003 in hun onderwijsprogramma
(curriculum) opgenomen.
Inleiding
In opdracht van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) ontwikkelde
het Nederlands Paramedisch Instituut (NPi) de Classificaties en Codelijsten
voor de Diëtetiek.
De vier ontwikkelde classificaties en de negen codelijsten zijn opgenomen in
de map Classificaties en Codelijsten voor de Diëtetiek (Lie & Heerkens,
2003a). Bovendien bevat de map een uitgebreide handleiding voor het
gebruik van de afzonderlijke classificaties en codelijsten.
,Classificaties
Wat is een classificatie?
Een classificatie is een ordening van een algemeen begrip; dat begrip kan
een ziekte zijn, maar ook een hulpmiddel, een voertuig of een bijvoorbeeld
dropje. Als voorbeeld is een indeling van dropjes uitgewerkt. In deze indeling
worden dropjes op basis van de kenmerktypen (indelingscriteria) ‘smaak’ en
‘vorm’ ingedeeld in klassen. Om een bepaald dropje, bijvoorbeeld een
kokindje, te klasseren moet men op zoek gaan naar de kenmerken van dat
dropje: een kokindje is zoet (smaak) en bolvormig (vorm). Op basis van deze
kenmerken valt het kokindje in de klasse ‘zoete, bolvormige dropjes’ (figuur
1).
Figuur 1 Voorbeeldclassificatie in schema.
De classificatie kan ook als
tekst gezet worden. De klassen
worden dan genummerd, dan
ziet de indeling van dropjes er
als volgt uit.
,Doelen van classificaties
Met het gebruik van classificaties wordt ten eerste beoogd bij te dragen aan
een landelijk, eenduidig taalgebruik en daardoor aan het scheppen van
voorwaarden voor een betere communicatie, intra-, inter- en multidisciplinair,
dus ook met de patiënten(organisaties), ziektekostenverzekeraars en
beleidsmakers. Op deze manier worden randvoorwaarden gecreëerd voor
onderlinge toetsing, wordt consensusvorming bevorderd, wordt een
eenduidige verwijzing en verslaglegging mogelijk, wordt het mogelijk
gegevens te verzamelen op verschillende plaatsen en tijden zodat deze
vergelijkbaar zijn en voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt kunnen
worden (bijv. epidemiologisch onderzoek, effectonderzoek en clinical trials).
Ten tweede wordt met het gebruik van classificaties beoogd een (indirecte)
bijdrage te leveren aan de kwaliteit van zorg: doeltreffendheid en
deskundigheid (kwaliteitsaspecten van het methodisch-technisch handelen),
informatiebereidheid en verantwoordingsbereidheid (kwaliteitsaspecten van
de attitude) en continuïteit en doelmatigheid (kwaliteitsaspecten van de
organisatie). Deze bijdrage is indirect omdat classificaties worden gebruikt bij
het ontwikkelen van de voor het kwaliteitsbeleid benodigde
kwaliteitsinstrumenten, zoals registratiesystemen (waaronder de Probleem
geOriënteerde Registratie, POR), richtlijnen of protocollen en
meetinstrumenten.
Gebruik van classificaties
Classificaties kunnen op drie manieren gebruikt worden:
- het gebruik van de basistermen;
- het gebruik van namen van afzonderlijke klassen;
- het gebruik van de codes.
,Welke classificaties en codelijsten voor de diëtetiek zijn er?
Er zijn vier classificaties en negen codelijsten ontwikkeld.
Classificaties
- Classificatie ‘Medische’ Termen voor de Diëtetiek (CMT-diëtetiek).
- Classificatie van het menselijk Functioneren voor de Diëtetiek (ICF-
diëtetiek).
- Classificatie Verrichtingen voor de Diëtetiek (CV-diëtetiek).
- Classificatie Hulpmiddelen voor de Diëtetiek (CH-diëtetiek).
Codelijsten
- Codelijst Doelen voor de Diëtetiek.
- Codelijst Medicamenten voor de Diëtetiek.
- Codelijst Leefvorm voor de Diëtetiek.
- Codelijst Woonsituatie voor de Diëtetiek.
- Codelijst Opleiding voor de Diëtetiek.
- Codelijst Zorg-/hulpverlener voor de Diëtetiek.
- Codelijst Lichamelijke Activiteit voor de Diëtetiek.
- Codelijst Reden afsluiting behandeling voor de Diëtetiek.
- Codelijst Productgroepen NEVO-tabel.
Toepassing in stappen van methodisch handelen
In het schema van methodisch handelen is per fase te zien welke gegevens
relevant zijn voor het zorgproces en welke classificatie of codelijst gebruikt
kan worden om het desbetreffende gegeven te omschrijven.
,
, A. TERMEN EN BEGRIPPEN IN DE DIËTETIEK; WERKWIJZE DIËTIST
Dieetbehandelingsrichtlijnen
Richtlijn 0: Van protocol naar richtlijn / Inleiding / Werkwijze diëtist
Richtlijnen:
- Op landelijk niveau opgesteld door organisaties van beroepsbeoefenaren.
- Ze zijn adviseren, ze beschrijven de meest actuele stand van zaken en zijn
bedoeld om het handelen van de beroepsbeoefenaar te ondersteunen.
- richtlijnen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek (EBP).
- Een beroepsbeoefenaar bepaalt zelf hoe het om gaat met richtlijnen en in
welke mate dit toepasbaar is bij een patent.
Definitie: voorschrift. Aanwijzing van een te volgen gedrag of handelwijze,
bindend voorschrift.
Protocollen:
- Worden op lokaal niveau ontwikkeld (niet altijd EBP).
- Het is een soort richtlijn met een specifiekere omschrijving, het is
aangescherpt en aangepast aan lokale omstandigheden.
- Het gewenste handelen is veel strikter.
Definitie: Uitvoerig verslag van het verloop van een experiment, proefneming
etc.
Standaard:
- Meest bekende standaarden ontwikkeld door het Nederlands Huisartsen
Genootschap.
- Een omschrijving van het minimale niveau van goed handelen.
- Lijkt op definitie van richtlijnen.
Het begrip dieetbehandelingsprotocol wordt wel gedefinieerd als een
schriftelijke vastlegging van de procedure die de diëtist in het algemeen dient
te volgen bij de behandeling van een patiënt met een bepaald ziektebeeld.
,Kwaliteit:
Kwaliteit staat erg in de belangstelling binnen de beroepsgroep diëtisten.
De volgende drie elementen zijn dan ook van belang bij bewaking en
bevordering van de kwaliteit in de hulpverlening.
- Weergave van de werkelijkheid;
Het moet zichtbaar gemaakt kunnen worden op welke manier een
dieetadvies tot stand komt en hoe het verloop van de behandeling is.
- Beschrijving van de wenselijkheid;
Het aanvaardbare niveau van zorgverlening moet vastgelegd zijn in de vorm
van standaarden, criteria of richtlijnen.
- Een vergelijking van de werkelijkheid met de wenselijkheid;
Vergelijking van de individuele behandelplannen van de individuele diëtist
met de opgestelde beschrijving (de richtlijn).
Kwaliteitscriteria voor dieetbehandelingsrichtlijnen:
Om ervoor te zorgen dat dieetbehandelingsrichtlijnen geaccepteerd en
ingevoerd worden in de dagelijkse praktijk moeten ze, behalve
wetenschappelijk of evidence based verantwoord, ook toegepast kunnen
worden in de praktijk.
- Wetenschappelijke verantwoording;
- Toepasbaar;
- Specifiek en gedifferentieerd;
- Flexibel;
- Helder en begrijpelijk;
- Didactisch;
- Attractief;
- Classificaties en Codelijsten voor de Diëtetiek (Lie & Heerkens 2003);
- Evaluatie;
Gegevens die vaak deel uitmaken van de diëtistische diagnose zijn:
- Gezondheidsprobleem, beschreven met termen uit de ICF-diëtetiek (*CF-
diëtetiek (International Classification of Functioning, Disability and Health –
diëtetiek)
- Achterliggende medische factoren, beschreven met termen uit de CMT-
diëtetiek (*CMT-diëtetiek (Classificatie Medische Termen – diëtetiek) en
de Codelijst Medicamenten voor de diëtetiek;
- Achterliggende externe en persoonlijke factoren, beschreven met termen uit
de ICF-diëtetiek; eventueel een prognose.
Definitie dieetbehandelingsrichtlijn:
Een schriftelijke vastlegging van de procedure die de diëtist in het algemeen
dient te volgen bij de patiënt met een bepaald ziektebeeld. Daarnaast bevat
de richtlijn aandachtspunten betreffende de vakinhoudelijke informatie die de
diëtist nodig heeft en de informatie die zij dient te verzamelen en te
verstrekken.
, Het raamwerk:
Het raamwerk is gebaseerd op het raamwerk van de
dieetbehandelingsrichtlijnen en de artsenwijzer van de Nederlandse
Vereniging van Diëtisten (NVD). Het bestaat uit de volgende onderdelen:
- Naamgeving;
* Naam ziektebeeld.
* Doelgroep.
- Medische gegeven;
* Ziektebeeld (diagnose, klachten, risicoprofiel, complicaties).
* Medische geschiedenis.
* Dieetgeschiedenis.
* Relevant medicijngebruik.
* Behandeling.
- Relevante gegevens voor de diëtist;
* Voedingsanamnese,-analyse, voedingsmiddelen en voedingsstoffen.
* Bijzonderheden.
* Diëtistische diagnose.
- Dieetbehandelplan;
* Doel van de behandeling.
* Kenmerken.
* Behandeltijd (zorgniveaus).
* Methodieken en materialen.
* Geraadpleegde literatuur.
* Verantwoordelijke diëtist.
* Ingangsdatum van de richtlijn.
* Geplande evaluatiedatum van de richtlijn.
Methodisch werken:
- Cliëntgericht werken: de cliënt staat centraal en participeert actief in het
behandelingsproces.
- Probleemgericht werken: het probleem van de cliënt is het uitgangspunt
voor de behandeling.
- Doelgericht werken: er wordt gewerkt in de richting van vooraf gestelde en
door diëtist en cliënt overeengekomen doelen.
- Planmatig werken: er wordt gewerkt volgens een vooropgezet plan.
- Bewust werken: je weet wat je doet en waarom je het doet.
- Systematisch werken: een ordening aanbrengen in de te nemen stappen.
- Procesmatig werken: oog hebben voor het proces en het plan indien nodig
bijstellen.
Werkwijze diëtist:
De dieetbehandeling bestaat uit een aantal vaste stappen: entree,
anamnese, diëtistische diagnose, behandelplan, behandeling, evaluatie en
afsluiten van de behandeling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JAYY. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77254 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now