Summary
Samenvatting Christine Ceulemans: maatschappelijk-sensitieve zorg 4V
- Course
- Institution
VZOM: RZL en maatschappelijk-sensitieve zorg --> Deel Christine Ceulemans
[Show more]
Seller
Follow
elinewillaert
Content preview
VZOM: maatschappelijk-sensitieve zorg: Christine CeulemansStigmatisering
Wat is stigmatisering?
o Stigma = een vooroordeel waardoor iemand in negatieve zin wordt onderscheiden van
anderen dit vooroordeel ontstaat omdat deze persoon een bepaald kenmerk heeft dat als
afwijkend wordt gezien.
o Dit kenmerk sluit niet aan bij wat de samenleving normaal vindt past niet binnen de
heersende waarden en normen.
o Iemand wordt door dit kenmerk beschouwd als onacceptabel en daarmee afwijkend deze
persoon wordt enkel nog maar gezien als dit ene kenmerk.
o Andere eigenschappen, zoals goed kunnen zingen of sterk zijn in wiskunde, verdwijnen naar
de achtergrond.
o Er is sprake van een belangrijk en negatief verschil tussen het vooroordeel en de
daadwerkelijke identiteit van een persoon 1 specifiek kenmerk wordt uitgelicht en er
wordt zoveel waarde aan gegeven, dat de andere kenmerken overschaduwd worden en haast
niet meer lijken te bestaan.
o Het kan gaan om fysieke of psychische kenmerken, maar bijvoorbeeld ook over het behoren
tot bepaalde groepen vluchtelingen, geïnterneerden,…
o Stigmatisering kan voortkomen uit zichtbare en onzichtbare kenmerken er wordt een
onderscheid gemaakt:
Gediskwalificeerde hierbij gaat de persoon ervan uit dat zijn omgeving bekend is
met de afwijking of dat deze direct zichtbaar is. Bijvoorbeeld bij gezichtsafwijkingen.
Potentieel gediskwalificeerde hierbij heeft iemand aan afwijking, waarvan de
omgeving niet (onmiddellijk) op de hoogte is en dit dus ook niet direct zal opmerken.
Bijvoorbeeld een litteken van een brandwonde op het been.
Soorten stigma
o Publieke stigma
Stigmatisering vertrekkende vanuit de maatschappij
o Zelfstigma
Hierbij hebben de personen in kwestie de negatieve oordelen van anderen verinnerlijkt
De gestigmatiseerde gaat de vooroordelen zelf geloven en denkt dus negatief over zichzelf
Hoe herken je zelfstigma?
- Je haalt jezelf naar beneden
- Je voelt jezelf tekort schieten
- Je trekt je terug op sociaal vlak
- Je hebt angst voor publiek stigma
o Structureel stigma
Ongelijkheid in de cultuur
Ongelijkheid in de wet- en regelgeving bijvoorbeeld je krijgt geen verzekering
o Associatief stigma
Geldt voor de naasten van iemand met een stigma
Een partner kan merken dat de omgeving hem ook uit de weg gaat of een dochter van iemand
houdt de psychische aandoening van de moeder liever geheim.
Sommige naasten voelen zich uitgesloten, worden verantwoordelijk gesteld, niet serieus
genomen of ervaren onbegrip voor de tijdrovende mantelzorg.
Gevolgen van stigmatisering
o Angst
o Werkeloosheid en inkomensverlies
o Klein sociaal netwerk
o Geringe kwaliteit van leven
o Depressieve symptomen
o Demoralisatie moedeloosheid
o Vermijden van professionele hulp
o Suïcidaliteit
, o Zelfstigma
Wat kan de persoon zelf doen?
o Gevoelens en emoties leren herkennen
o Dit bespreken met hulpverleners of hulpgroepen
o Kiezen wat je deelt of niet disclosure
o Mogelijke antwoorden van mensen die te maken krijgen met stigmatisering
Plastische chirurgie oplossingen zoeken voor het “afwijkende” kenmerk
Compensatie door andere lichaamsdelen te benadrukken
Zichzelf isoleren en terugtrekken uit de samenleving
Zich organiseren met “verwanten” en zich kenbaar maken in de samenleving
Hun “afwijking” verbergen bijvoorbeeld homoseksualiteit niet uiten
Wat kan je doen als “mens”? (vriend, familie,…)
o Vraag je af: “welke vooroordelen heb ik zelf?”
o Wees je bewust van je aannames en vraag na of datgene wat je denkt klopt
o Praat met je vrienden en familie over vooroordelen en stigmatisering
o Vroeg hoe het écht met iemand gaat, luister zonder oordeel en toon begrip
o Houd contact in goede en slechte tijden
Wat kan je doen als professional?
o Stigma herkennen
Hoe herken je zelfstigma?
- Persoon doet uitspraken waarin ze zichzelf naar beneden haalt
- Persoon trekt zich terug
- Persoon geeft aan bang te zijn voor de reactie van anderen
Hoe herken je stigma door collega’s en jezelf?
- Gedrag tegenover de gestigmatiseerde
Vermijden van de gestigmatiseerde
Overdreven vriendelijk zijn of medelijden hebben
Betuttelen
Het niet-bespreken en dus doen alsof er niets aan de hand is
- Gedrag tegen collega’s (bijvoorbeeld tijdens de briefing)
Roddelen
Spreken over het kenmerk in plaats van over de persoon
o Professioneel reageren
Naar de gestigmatiseerde toe
- Bespreekbaar maken
- Doorverwijzen
Naar de collega’s toe
- Aangeven wat dit met jou doet
- Professionele uitleg geven
- Je moet niet alles aan iedereen vertellen
Destigmatisering
o Destigmatisering = het bijdragen aan het tegengaan en/of voorkomen van stigmatisering
o Wanneer heb je een destigmatiserende grondhouding?
“ik ben me bewust van mijn eigen vooroordelen over psychische aandoeningen. Ik reflecteer
dus op de mogelijke negatieve impact die dat heeft op de manier waarop ik cliënten en
collega’s behandel.”
“ik zet me actief in voor destigmatisering, bijvoorbeeld door anderen aan te spreken op
stigmatiserende uitingen.”
“ik zet me in voor een destigmatiserende bejegening richting mensen met een psychische
aandoening, bijvoorbeeld door te focussen op herstel en eigen regie.”
o Tips voor destigmatiserende communicatie
Stel de persoon centraal en niet de aandoening gebruik consequent “people first” taal,
tenzij mensen zelf aangeven dat ze het anders willen. We hebben het nog altijd over mensen.
Voorbeeld: praat over mensen met dementie en niet over dementerenden.
Voorkom het “wij-zij denken” iedereen is anders en dus uniek. Ook mensen met dezelfde
diagnose hebben verschillende ervaringen. Vermijd daarom wij-zij tegenstellingen. Voorbeeld:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinewillaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now