Summary
Samenvatting 1v O&CO - verpleegkundige als organisator van zorg
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting 1v O&CO - verpleegkundige als organisator van zorg 1e bachelor verpleegkunde
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
emmagyssels
Reviews received
Content preview
Organiseren en coördineren van zorg – verpleegkundige als organisator van zorgHoofdstuk 1 - Oriëntatie op de verpleegkunde
Historische ontwikkeling
Prehistorie:
- Niet-georganiseerde vorm van geneeskunst
- Zorgverlening en medisch-technisch handelen ontwikkelden hand in hand
- Grieken: verplegers in tempelhuizen stervenden & hoogzwangeren
werden geweigerd want ‘geboorte en dood maken een plaats onrein’
- Schedel van Bronzen Tijdperk (2200-2000 v.C.) gevonden met boorgaten
in waarschijnlijk om slechte geesten te bevrijden (veroorzaken mentale
stoornissen)
- Griekse oudheid: slavenarbeid is essentieel deel van samenleving
o Mannelijke slaven: landbouw & industrieel werk
o Vrouwelijke slaven: huishoudelijke taken (zorgen voor kinderen)
- Welstellende huishoudens vrouwelijke slaven meer gespecialiseerde
taak als zieke huisgenoten verplegen
- Hippocrates: rationele geneeskunde, vader van hedendaagse
geneeskunde. Fundamenteel is de ontkenning van goddelijke tussenkomst
in ziekte. ‘Ziekte is een stoornis van het organisme’.
Grieks-Romeinse cultuur (700 v.C. – 400)
- Griekse en Romeinse cultuur kenmerkten zich door onderscheid tussen
mannen & vrouwen en tussen vrije burgers & slaven geneeskunde &
verpleegkunde ontwikkelen geleidelijk onafhankelijk van elkaar
- 130 v.C.: Grieks schip met medicijnen aan boord zinkt. In 1992 geborgen
gaf inzichten in medicatie & geneeskunde van toen mengsels van
plantenextracten, meer dan 10 soorten planten gebruikt (hibiscus, selderij,
…). Medicinale planten waren al eerder gevonden bij Grieken, maar niet
als samengesteld medicijn
- Geneeskunde: zoeken naar oorzaken van ziekten (Hippocrates)
- Geneeskunde en behandelingen in handen van mannen, verloskunde voor
vrouwen
- Zorg voor armen, slaven en besmettelijke ziekten door vrouwen
Middeleeuwen
- Begijnen & abdijzusters ontwikkelen verpleegkunde tot helend zorg
verlenen vanuit liefdadigheid, werk gebaseerd op ervaring. Gaven hun
kennis door aan volgende generatie(s).
- Einde Middeleeuwen: ‘vrouwenhelers’ hadden grote invloed
op boerenbevolking door ruime, opgeslagen kennis
vrouwen vormen bedreiging voor geneesheren
geneesheren proberen door gevestigde orde vrouwen aan
zich te onderwerpen indien dit niet lukte, vrouwen
beschuldigd van hekserij brandstapel veel
verpleegkundige kennis in vlammen op
- Eén van belangrijkste bijdragen van kerk: ‘Sick and weak
people should be admitted kindly and mercifully, except for
pregnant women, lepers, the wounded, cripples and the
insane’
1
,Organiseren en coördineren van zorg – verpleegkundige als organisator van zorg
- Religieuze orders stichtten verschillende: algemene ziekenhuizen,
ziekenhuizen voor armen en ziekenhuizen voor lepralijders
Middeleeuwen in België
- Antwerpen: St. Elisabeth Gasthuis (12e eeuw)
- Doornik: Marvis Hospitaal (1126)
- Brugge: Sint Jan (1180)
- Gent: > 80 hospitalen
- Lessines: Hôpital Notre Dame à la rose (1242)
Verlichting (tot 19e eeuw)
- Duistere periode voor verpleegkunde
- Oppassers vervangen zorgverleners
- Lage peil verplegend personeel, tekort aan financiële middelen en hoog #
patiënten resulteert in verpleging afgestemd op minimale behoeften
- 18e eeuw: preutsheid welopgevoede dame hoeft niets over lichaam van
een ander te weten, verplegen is niets voor meisjes uit goede kringen
maar voor meisjes met lage status (gaan verplegen i.p.v. naar gevangenis
te gaan)
- Arme, vrijgezelle vrouwen zonder familie of hoop op een relatie worden
verpleegkundigen
- Gasthuis: plaats waar meisjes met ‘slegt en ontuchtig gedrag’ als straf
moeten werken
1e helft 19e eeuw
- Verpleegkundig/paramedisch korps onbestaande
- Opleiding bestond niet
- Werken in ziekenhuis voorbehouden aan personen van lage stand
- Toestand vooral in protestantse landen, in katholieke landen werd zorg
voor zieken meer toevertrouwd aan kloosteroorden (bv. GZA)
- Vanaf 12e eeuw hing er stigma rond zorgverlening vooral door
ondermaatse hygiënische omstandigheden en gebrekkige medische
behandelingen, maar ook door gebrek aan opleidingen
2e helft 19e eeuw
- Heropbloei verpleegkunde:
o Verlangen naar emancipatie, vooral bij meisjes uit welgestelde kringen
o Verpleegster worden bood vrouwen mogelijkheid zelfstandig beroep
uit te oefenen en enigszins gelijk te worden aan de man
hierdoor veel intelligente vrouwen in verpleging (ondanks vel
verzet van Bourgeoisie)
- Belangrijk figuur: Florence Nightingale Krimoorlog (1853-
1856)
o Engelse aristocratie
o Groep verpleegkundigen om Engels leger te volgen op
slagveld
o Namen hygiënische maatregelen
2
,Organiseren en coördineren van zorg – verpleegkundige als organisator van zorg
o Geprezen bij terugkomst
o Oprichting eerste verpleegsterschool in St Thomas Hospital
o F.N.: pionierster die statistische gegevens gebruikte om pleidooi voor
betere zorg in het leger over te brengen aan breder publiek
o Heeft nog lang campagne gevoerd voor betere levensstandaarden
o Na F.N. zien we kentering en gaat verpleegkunde zich
professionaliseren zorg wordt systematisch aangepakt op grond van
bepaalde doelstellingen nodeloze ziekte en sterven voorkomen door
goede hygiëne & opleiding
o Publiceerde 200 boeken, pamfletten en rapporten
o Royal Red Cross & Order of Merit
o Overleed op 90-jarige leeftijd
Na WOII
- Zorg wordt steeds technischer
- Meer handelingen van arts werden tot takenpakket verpleegkundige
gerekend vpk. juichen dit toe en zien dit als statusverhoging
- Grote invloed op opleiding verpleegkundigen
- Technische diensten (zoals bv. intensieve zorgen) krijgen hogere
waardering
- Minder theoretische belangstelling voor zorg, bijgevolg lage waardering
voor ‘zorg aan bed’
Jaren 1960 (witte woede)
- Gekenmerkt door democratie, mondigheid en feminisme
- O.i.v. menswetenschappen begon vanaf dat moment veranderingen te
komen in gemedicaliseerd denken over verpleegkunde patiënt staat
centraal
o Ontwikkeling van verpleegkundige theorieën (Verenigde Staten)
o Ontstaan verplegingswetenschap met verpleegkundige diagnoses
- Professionalisering: gekenmerkt door behoefte aan wettelijke,
maatschappelijke en financiële waardering resulteerde in wet op de
verpleegkunde
Wettelijke reglementering
- Verpleegkundige opdracht vervat in artikel 2 van K.B.: betreffende
uitoefening van geneeskunde, verpleegkunde, paramedische beroepen en
geneeskundige commissies.
- Wet op de verpleegkunde (1974): betreffende uitoefening van
verpleegkunde
- KB van 1990: betreffende verpleegkundige handelingen, prestaties en
kwalificatievereisten van beoefenaars van de verpleegkunde
Volgens deze wet bestaat de verpleegkundige opdracht uit 3 vpk. functies:
o a-functie: zelfstandige zorgen
o b-functie:
b1-functie: verpleegtechnische handelingen zonder voorschrift
b2-functie: verpleegtechnische handelingen met voorschrift
o c-functie: toevertrouwde, medische handelingen
3
, Organiseren en coördineren van zorg – verpleegkundige als organisator van zorg
a- en b1-functies zijn specifiek verpleegkundige functies. De wet beschrijft
b2- en c-functies die zich duidelijk binnen het medisch handelen situeren.
Verpleging in relatie tot andere hulpverleners
- collega verpleegkundigen: teamleden, …
- geneeskundige beroepen: artsen, apothekers, tandartsen, …
- paramedische beroepen: ergotherapeuten, logopedisten, orthopedagogen,
…
- verzorgende beroepen: kinderverzorgsters, bejaardenhelpsters, …
In welk opzicht verschilt het zorgen van de verpleegkundige van het zorgen van
de andere beroepen?
Is de combinatie van verschillende verantwoordelijkheden & taken en
omstandigheden waarbinnen de verpleegkundige die verantwoordelijkheden
opneemt en de taken (specifiek voor verpleegkundigen) vervult.
Verpleegkundigen zijn 24u/dag aanwezig bij patiënten, de collega’s van andere
disciplines komen op regelmatige tijdstippen bij de patiënt, maar zijn niet
voortdurend aanwezig.
Verpleegkunde in de maatschappij
- ‘schaduw van de geneeskunde’ eigenlijk veel deskundigheid nodig
- Vanuit ASO weinig promotie voor verpleegkunde creëert van negatief
imago, waardoor onvoldoende instroom nieuwe studenten
- Negatief beeld en gebrekkige kennis over wat verpleegkundigen doen.
- ‘Ga jij maar verpleegkunde studeren?’
- Maatschappij heeft verwachtingen naar verpleegkundigen toe: ze moeten
vriendelijk, rustig, geduldig en bekwaam zijn.
- Verpleging verpleegkunde
Professionalisering (kan beschreven worden als een proces waarbij een
beroepsgroep (meer) de kenmerken van een professie krijgt)
Professioneel zelfbeeld
Geeft aan hoe verpleegkundigen naar zichzelf kijken, maar ook hoe anderen zich
verhouden tot verpleegkundigen, en hoeveel verantwoordelijkheid en
empowerment de verpleegkunde heeft.
- Grote verantwoordelijkheid gepaard met fierheid
- Beperking in wat mogelijk is
- Samenwerken met elkaar en andere beroepsgroepen (multidisciplinair)
- Frustratie
- Ontevredenheid
- Moeheid
- Onjuist beeld dat maatschappij heeft
Professionalisering van verpleging
- Vroeger was verpleging verlengde arm van geneeskunde, nu geëvolueerd
naar complexe verpleegkundige zorg
- Verpleegkunde krijgt eigen professionele identiteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmagyssels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now