Class notes
Samenvatting van RZL
- Course
- Institution
Samenvatting van RZL
[Show more]
Seller
Follow
elineegghe
Content preview
4V Verlenen van zorg op maat:RZL
1 Religie in het seculiere tijdperk
1.1 Moderniteit en atheïsme
1.1.1 Verlichtingsdenken
Moderniteit vanuit de Verlichting in 18 de eeuw: theocentrisme (God) à antropocentrisme
(mens)
Modernisering en rationalisering gaan hand in hand: wat niet gemeten kan worden, is per
definitie onbetrouwbaar
Onttoveren van de wereld, of secularisering, is het terug trekken van religie uit verschillende
publieke domeinen = verwereldlijking à eerste domein is de wetenschap
Secularisering: het juiste is de kennis die bewezen is (evidence based), God niet bewezen dus
geloof en God verdwijnt
Detraditionalisering -> hierdoor kom je tot autonomie
De moderne mens wordt nu op zichzelf teruggeworpen, en moet zelf instaan voor de
uitbouw van een leefbare wereld à het geloof in een maakbare wereld
Typisch voor de moderniteit is het geloof in de onbegrensde menselijke mogelijkheden:
ideologieën zoals liberalisme, socialisme, communisme, katholicisme à kenmerk is
optimisme
Moderniteit als project met als doel de grote idealen van de Verlichting te verwezenlijken:
vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid
1.1.2 Atheïsme
Leg uit: atheïsme als logisch maar niet noodzakelijk gevolg van de moderniteit/secularisatie
Door secularisatie is er een zich afwenden van God en geloof. God verdwijnt uit het wereldbeeld: uit
de politiek, de kunst, … à dit wordt allemaal geseculariseerd, het wordt werelds gemaakt. In die zin is
het dus logisch dat bepaalde mensen redeneren ‘als God overal verdwenen is, dan bestaat hij ook
niet meer’. Het is echter niet noodzakelijk omdat er nog steeds ruimte is voor geloof, secularisering
sluit God niet volledig uit. Atheïsme is niet ontstaan uit moderniteit, het heeft altijd bestaan (bv in
Griekse-Romeinse cultuur waren bepaalde filosofen atheïst). Het neemt inderdaad wel een grotere
rol in na de moderniteit, er is meer atheïsme.
Ludwig Feuerbach
Hij draait om wat er in het Genesis verhaal van de bijbel staat: niet God heeft de mens
geschapen naar zijn beeld en gelijkenis, maar andersom
Geloof is een projectie van de mens (God = illusie van de ‘perfecte mens’)
God = uitvergroot evenbeeld van de positief menselijke eigenschappen
De verrijzenis van Christus is de uitdrukking van het verlangen van de mens naar zijn
persoonlijke onsterfelijkheid
Hierdoor is godsdienst schadelijk voor de emancipatie van de mens, die tweederangsburger
is geworden in eigen huis
Ten volle humanist indien je ongelovig bent, zo niet = wegvluchten naar God – zo kom je niet
tot echte autonomie en zelfstandigheid
Freud
God als verheven vaderfiguur (volwassen worden = ontdoen van vaderfiguur)
Religie als neurose (ineffectieve manier van coping)
1
, Op termijn dienen religieuze illusies vervangen te worden door wetenschappelijke inzichten
Morele principes gelden ook zonder goddelijk bevel
Lenin/Marx
Godsdienst als opium (=gif) van en voor het volk, instrument in handen van kapitalisten als
uitbuiting van de arbeidersklasse
Atheïstisch humanisme
Humanisme is een levensbeschouwing waarbij men de mens centraal stelt
Verlichtingsatheïsme: de dood van God luidt de geboorte in van de mens
Vooruitgangsgeloof in de menselijke mogelijkheden
Je kan enkel ten volle humanist zijn als je atheïst bent
“Als God bestaat, is de mens niets; als de mens bestaat …”
Actieve bestrijding van godsdienst in communistische regimes
Waarom is atheïsme gezond voor de gelovigen?
Je krijgt een uitzuivering van het geloof. Men keert niet meer tot God voor antwoorden op al het
onmogelijke.
Levensbeschouwelijke positie: de atheïst
1.1.3 Relatie wetenschap en geloof
Wie is Adam en Eva?
Volgens creationisme is Adam eerste mens, en is hieruit Eva ontstaan. Volgens Darwinisme is Adam
en Eva een Bijbelsverhaal, onze oorsprong is het resultaat van miljoenen jaren evolutie. Religieuze
taal is onthullingstaal, scheppingsverhaal is geen geschiedschrijving. à ieder van ons is Adam en Eva,
het is een universeel verhaal dat individu/tijd overstijgt = strijd tussen goed en kwaad (we hebben
allemaal soms de neiging om in de appel te bijten, verleidt worden tot het kwade)
Egocentrisch: soms doen we dingen die ongehoorzaam zijn (het slechte – bijten in de appel)
Creationisme: scheppingsverhaal als ontstaansgeschiedenis, God als schepper. Iedereen komt
van Adam en Eva – neemt de bijbel letterlijk
Darwinisme: evolutietheorie, wetenschap als weerlegging van het godsgeloof. De mensen
komen niet allemaal van die 2 personen.
Vertrekken allebei vanuit letterlijke lezing
Russell Stannard
Staan we echter voor een keuze: of evolutie of schepping?
Wetenschap en godsdienst verschillen te veel om met elkaar in conflict te komen
Kloofmodel:
- Werkelijkheid benaderen
- Wetenschap gaat over te ontraadselen problemen, de godsdienst over een te respecteren
mysterie
- Vergelijking verliefdheid vanuit biochemische beschrijving of vanuit poëzie
- Wetenschappelijke en religieuze taal hebben elk hun eigen plaats en kunnen niet van plaats
wisselen
Dialoogmodel:
- Inzichten van de godsdienst in dialoog met inzichten wetenschap – beide vergelijken met
elkaar
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elineegghe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now