Collegeaantekeningen Inleiding Onderwijswetenschappen Radboud Universiteit 2022/2023. Beknopte samenvatting van de belangrijkste zaken uit de colleges van het vak. Fijne aanvulling voor het studeren voor je tentamen.
Aanvullingen IOW – collegeaantekeningen, videoclips en toetsing
Collegeaantekeningen
College 1
Meer interactie tussen onderwijs en opvoeding. Meer betrokken ouders, maar ook leerkrachten die
normen en waarden en burgerschap moeten bijbrengen. Ook een meer signalerende functie.
Micro - psychologie (leerling, toetsing, instructie)
Meso - pedagogiek (leerkracht, leerinhoud)
Macro - sociologie (onderwijssysteem, vrijheid)
Leren
• Blijvende verandering in kennis, vaardigheden of houdingen.
• Intentioneel of incidenteel (onbewust)
• Niet gebonden aan tijd of plaats
• Gebeurt niet automatisch (inzet, aandacht en inspanning nodig)
Instructie
• Instructie is elke vorm van pedagogisch-didactische ondersteuning die het leren faciliteert
• Instructie is altijd intentioneel
• Instructie is niet gebonden aan plaats of leeftijd
• Instructie hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden (bijv. vrijwilliger, ouder,
medeleerling, lesmateriaal)
• Instructie omvat meer dan lesgeven alleen
Onderwijs
• Onderwijs is een geïnstitutionaliseerde én geprofessionaliseerde vorm van (leren en)
instructie
• Onderwijs is gebonden aan plaats (school) en leeftijd
• Onderwijs wordt gegeven door een gediplomeerd leraar
• Onderwijs heeft een langere looptijd dan instructie (meer leerdoelen/eindtermen die bereikt
moeten worden)
Onderwijswetenschappen toegepaste wetenschap die kwaliteit van onderwijs wil verbeteren.
• Advies, begeleiding en ondersteuning (onderwijsontwerper, adviseur)
• Lerarenopleidingen (lerarenopleider)
• Onderzoek (onderzoekers)
• Beleid (overheid)
Vanuit verschillende perspectieven te bekijken (economisch, sociologisch, psychologisch etc.). Bij
allen geldt de rol van scientist practitioner. Wetenschappelijke kennis toepassen en telkens
evalueren en verbeteren van zaken.
Onderzoek; fundamenteel-wetenschappelijk / praktijkgericht – beleidsgericht. Zegt iets over de
oorsprong en het doel van de onderzoeksvragen.
, College 2
Griekse oudheid al nature-nurtutre discussie. In Duitsland (1879) onderzoek d.m.v. introspectie.
Vragen hoe iemand iets aanpakt bij bijvoorbeeld een som oplossen. Nadeel: niet alles bewust doen.
Drie leertheorieën als tegenbeweging: behaviorisme, cognitivisme en sociaal constructivisme.
1920 Behaviorisme (micro). Verandering in observeerbaar gedrag. Brein: black box.
Klassiek (Pavlov en Watson) en operant conditioneren (Skinner). Werkt bij mensen.
o Belonen > straffen. Leert wat goed gedrag is.
o Bekrachtigen door positief (iets leuks geven) of negatief belonen (iets vervelends
weghalen).
o Niet altijd beloning geven, maar afwisselend wanneer en wat; variabele ratio schema.
Toepassingen
Klassenmanagement (De maatregelen die leerkracht neemt om een klimaat te scheppen waarin
leerlingen met succes kunnen leren en werken).
o Applied behaviour analysis; operant conditioneren in de klas.
▪ Effectieve bekrachtigers – direct na gewenste gedrag – effectief reinforcement
schema: eis elke keer verhogen/wisselen in wat/wanneer beloning – effectief gebruik
negatieve reinforcement - prompts (herinneren aan doel, aanmoedigen) en shaping
(50% op tijd klaar zijn, volgende keer meer) / (niet altijd kan er beloond worden
omdat eis niet gehaald wordt, maar je wil wel motiveren).
▪ Effectief omgaan met negatief gedrag: belonen tegenovergestelde gedrag – belonen
wanneer gedrag wél positief gedrag is – negeren (geen aandacht) – verwijder
positieve stimuli (zijn favoriete plekje weghalen) – straffen (iets moeten doen wat je
niet leuk vindt)
Geprogrammeerde instructie (Thorndike)
▪ Lesmateriaal geeft instructie aan de leerling. Pressey maakt hier MC machine voor; meteen
feedback op jouw antwoorden.
o Skinner maakte hier een verbetering op; meer leermogelijkheden omtrent
bijvoorbeeld MANUFACTURE qua inhoud mar ook schrijven e.d.
o Crowner; adaptiever, branching.
o Digitale adaptieve programma’s. Leerstof in kleine stukjes aanbieden (frames).
Meteen antwoorden en beloningen bij goede antwoorden, uitleg bij foute. Geeft
steeds minder informatie (fading). Volledige beheersing nodig om door te kunnen.
Eigen tempo.
Beheersingsleren (Keller); hogere cijfers gehaald t.a.v. ‘normaal’ lesgeven.
• Lijkt op geprogrammeerde, niet perse met machine.
• Langere looptijd en daardoor meer gewenste gedragingen (> 1 woordje leren)
• Geprogrammeerde instructie afgewisseld met hoorcolleges en demonstraties
• Herhaaldelijk oefenen en veelvuldig toetsen
• Student-assistent geeft begeleiding en controleert beheersingsniveau
• Afsluitend examen en voortgangstoets op eigen inplanning.
Precision teaching
• Gelijkend maar: Zelf kiezen om bepaalde onderwerpen te herhalen.
• Niet gekeken naar beheersing maar fluency (hoe snel je iets goed doet).
• Extrinsieke motivatie toegevoegd
• Voortgang bijgehouden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hjeschuurman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
