Summary
Samenvatting literatuur en hoorcolleges Rechtssociologie
- Course
- Institution
Samenvatting van het gehele vak. Elke week met alle literatuur en hoorcolleges.
[Show more]
Seller
Follow
Psychologystudent2001
Content preview
HC week 1:Functies recht binnen samenleving:
1. Ordende functie
2. Instrumentele functie
3. Geschillen beslechting functie
4. Normatieve / expressieve functie
Aannames over:
- Waardering van het recht
- Werking van het recht
- Toegang tot het recht
Rechtssociologie:
- Wat is het recht
- Hoe komt het tot stand: Sociale productie/ sociale genese
- Wat doet het – sociale werking
- Niet iedereen heeft gelijke kansen op adequate toegang tot het recht
Verschil:
- Extern perspectief: Ruimere opvatting recht en regels
- Intern perspectief: Juridisch
Verschillend niveaus:
- Macro: Systemen (abstracte systeem theorie)
- Meso: Instituties (politie, gevangenissen, ziekenhuizen)
- Micro: individuen
Taekema: Belang combinatie disciplinaire perspectieven om complexiteit van het recht en juridische
processen te begrijpen en te duiden; Rechtsfilosofie, rechtssociologie, rechtswetenschap.
- Meer bottum-up benadering
- Focus op daadwerkelijk ervaren van normen en juridische normen
Directe effecten van wetgeving:
- Kennis van de wet en de aanwezigheid
- Werking & taaiheid van SAVS’S
Literatuur week 1:
1.1 Sleutelen aan de rechtsgedachte: Het nut van samenwerking tussen rechtsfilosofie,
rechtssociologie en rechtswetenschap – Taekema
Drie verschillende disciplines gecombineerd moeten worden om tot een goed onderbouwede
heroverwering van de rechtsstaatgedachte te komen.
Filosofie argumenten:
,De rule of law De Rule of law is onderdeel van de rechtsstaat en houdt in dat ook een overheid
zich aan de wet moet houden.
Geen overeenstemming:
- Het rechtsstatelijk gehalte van een rechtssysteem wordt bepaald door vereisten voor het
opstellen van werkende rechtsregels
- De rechtsstaat moet de rechten van burgers beschermen en een moreel gehalte hebben
Onderscheid tussen:
- Concepts (betwiste basisbegrippen)
- Conceptions (verschillende voorstellen voor invulling van een concept)
Brian Tamanaha: Rangschikking rechtsstaattheorieën op twee schalen: formele – inhoudelijke
concepties en van dunne – dikke. Ook van belang is dat de schaal van dun naar dik een glijdende
schaal is, afhankelijk van de hoeveelheid voorwaarden die aan de betreffende rechtsstaatsconceptie
worden verbonden.
Grotendeels bepalend voor de scheiding tussen formele en inhoudelijke theorieën: zijn die
integraal onderdeel van de rechtsstaatgedachte of een aparte eis aan een goed
rechtssysteem?
Waldron (rechtsfilosoof):
- We zijn te veel gefixeerd op de formele aspecten. Maar echt belangrijk: Onpartijdige
toepassing van rechtsnormen via procedures waarin burgers gehoord worden. Dus drie
kanten aan de rechtsgedachte: Inhoud, de vorm en de procedures.
Deelt het formele aspect van het rechts staatsbegrip in twee: 1) De vereisten die zorgen voor
de juiste vorm en wijze van totstandkoming van regels. 2) De vereisten die gesteld worden
aan de procedures waarmee de rechtsnormen geëffectueerd worden.
- De mogelijkheid om gehoord te worden in juridische besluitvorming geeft burgers een stem
en maakt actieve participatie van burgers mogelijk.
- Gaat niet om het uitbrengen van een stem, maar om de mogelijkheid om zelf argumenten in
te brengen. Er moet dus inhoudelijk gereageerd worden op burgers.
Tekortkomingen van de rechtsfilosofische benadering:
- Het ontkent dat nationaal en internationaal recht verweven zijn geraakt. Oorzaak:
rechtsfilosofie is erg op zichzelf gericht.
- Methodologische grenzen. Wetenschappelijke bronnen gebruiken voor argumenten.
rechtsbewustzijn.
Sociologische argumenten:
Bottom-up benadering van recht en het gebruik van rechts, zoals die blijkt uit gesprekken met
gewone burgers en in maatschappelijke praktijken.
Onderzoek Ewick en Silbey: Variatie in de houding van mensen
, - Conformity before the law
- Engagement with the law
- Resistance against the law
Hertogh: 4 typen houdingen ten opzichte van het recht:
- Jurdisch actief
- Gezagsgetrouw
- Cynisch
- Buitenstaander
Rechtsfilosofische vervolg vraag: Is de rechtsstaatgedachte als geheel een bepaald idee van
burgerschap met zich meebrengt?
Selznicks: Het gebruik van de rechtsstaatgedachte in andere contexten geprivatiseerde
verhoudingen.
Rechtswetenschappelijke argumenten:
Meest voorkomende rol die rechtsstaat in rechtswetenschappelijk onderzoek krijgt: Toetsingskader.
Manier waarop rechtsstatelijke beginselen in concrete juridische instituties worden uitwerkt of
tegengewerkt. Aanvulling: details van evaluatie van een juridisch instrument.
Vanuit de rechtswetenschap wordt dus gewezen op de verwevenheid van internationale en nationale
rechtsstaat. De juridische bijdrage aan de hervorming van de rechtsstaatgedachte wordt nog
interessanter wanneer het gaat om onderzoek naar afwijkende situaties of instituties, waarin de
bruikbaarheid van een bestaande rechtsstaatsconceptie wordt getest door deze te confronteren met
een juridische omgeving buiten de kaders van de nationale staat.
In de politiek van EU moet er een overkoepelende rechts gedachte ontwikkeld worden die
concreet kan worden toegepast.
Methodologische implicaties:
- Triangulatie: validiteit van resultaten verbeteren. Verschillende benadering naast elkaar
gebruikt..
Leidt idealiter tot een completer beeld. Maar verschillende perspectieven maken het een
ingewikkelde onderneming. Hoe kan dit allemaal bij elkaar gebracht worden?
Afsluitend: We moeten erkennen dat de formele dimensie van de rechtsstaat geen harde criteria
geeft, maar dat het gebrek aan formele eisen als helderheid en legaliteit gecompenseerd kan worden
door een goede invulling van procedures van inspraak en tegenspraak.
, 1.2: Recht van onderop
Rechtssociologie: wisselwerking tussen recht en maatschappij.
- Law in the books: Het geldende recht- juristen
- Law in action: maatschappelijke betekenis recht
Recht van onderop: Kijken vanuit de maatschappij naar het recht. Betekenis van wetgeving of
rechtspraak in het dagelijks leven van burgers, bedrijven en organisaties.
Rechtssociologie maakt gebruik van een ruimer rechtsbegrip dan gebruikelijk is. Ook geïnteresseerd
in niet-officieel recht. Zoals regels die groepen mensen zelf belangrijk vinden en waar zij in de praktijk
naar handelen. Levend recht
Hoe maatschappelijke context van het recht er uit ziet:
1. Recht is mensen werk. Rechtssociologisch onderzoek toont het sociale karakter van het
recht. Het recht maakt een deel uit van de maatschappij.
2. Recht en staat zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden. Pluralistisch karakter van het
recht. Concurreren met andere normen en regels.
3. De invloed van het recht staat ter discussie. Zowel het sociale als het pluralistische karakter
van het recht wetten niet altijd de bedoelde effecten. Legitimiteit van het recht en
rechtssysteem niet vanzelfsprekend. Het afnemend vertrouwen in politiek, de rechtspraak en
de politie zetten de effectiviteit van het recht verder onder druk.
1.3 De strafbaarstelling van straatintimidatie en het risico van etnisch profileren – Dekker
Debat invoering van Algemene Plaatselijke Verordening (APV) op straatintimidatie.
- Bezwaren vanuit linkse partijen: Deur openzetten voor etnisch profileren. Mannen van kleur
en uit kansarme milieus zullen onevenredig bestraft worden.
Dit artikel: Kijken hoe verschillende actoren met selectieve repressie omgaan; Frankrijk en Nl. beide
landen regelgeving, maar op initiatief van verschillende actoren.
- Frankrijk: als middel om seksisme en geweld tegen vrouwen te bestrijden
- NL: Als bescherming van de openbare orde, met nadruk op migratieachtergrond van mannen
die intimideren.
Onderzoek:
- Legal consciousness perspectief: Analyse hoe burgers denken over het strafbaar stellen van
deze gedragingen
Nederland: Straatintimidatie als verstoring van de openbare orde door hangjongeren van kleur:
- Afgelopen 20 jaar in Nl op het gebied van seksueel geweld een sterkte ‘culturalisering’. Het
probleem wordt gekoppeld aan immigratie.
- In de media overheerste deze culturalistische framing, terwijl een feministische framing als
het product van seksisme vrijwel afwezig is.
- Heeft deels te maken met de afnemende invloed van feministische bewegingen
- De framing van straatintimidatie als verstoring van de opbenbare orde door hangjongeren
wordt versterkt door het juridisch instrument waarmee het wordt bestraft: APV’s
- Linkse partijen verzetten zich hiertegen en pleiten voor een bredere insteek door
straatintimidatie te koppelen aan ander gender gerelateerd geweld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Psychologystudent2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now