Interieurgeschiedenis 2
Gotiek
De macht in Europa verlegt zich. De belangrijkste koningen komen aan de macht zoals Lodewijk IX, Hugo Capet, Filips IV de
Schone,... de gotische architectuur komt op in Franse koningshuizen maar ook in kloosters, kerken, kastelen,… ER is een grote
impact door de opkomende Katholieke kerk. Er is een grote standenmaatschappij waarvan 90% van de bevolking arm is. De
arme mensen kunnen vaak niet lezen of schrijven dus er is veel analfabetisme. De adel en de kerk hebben dan weer de macht
over alle aspecten van het leven, de dag. Steden worden een intellectueel centrum.
Algemene bouwprincipes:
- Ze zijn voortdurend opzoek naar nieuwe technieken om hoger en lichter te kunnen bouwen.
- In tegenstelling tot Romaanse architectuur die ruimtelijk verdeeld was, is de gotische architectuur opengewerkt waarin
last en steun in elkaar overvloeien.
- Ze richten zich naar god in een ruimtelijke uitdrukking
- Kathedralen worden steeds hoger, zo ontstaat het middeleeuwse stadszicht
- Ze willen in elkaar vloeiende ruimte-eenheid scheppen, er is een geleidelijke evolutie naar een open geheel
- Accentueren van verticale lijnen en de materialen beperken geen remmingen
- Er wordt vaak gebruik gemaakt van spitsboog, steunberen en luchtbogen
5. Middenbeuk
6. Zijbeuken
7. Kapellen
8. Transept
9. Koor
10. Koorgang
Het grondplan van een Gotische kerk wordt niet meer samengesteld uit losse, vierkante eenheden, maar is een geheel ontwerp.
Meestal bestaat dit uit 4 zijbeuken, een koor dat versterkt wordt door de koorgang met een krans van kapellen. Wel alles is rond
het koor gebouwd.
,Gewelven:
Kruisgewelf:
- Twee gelijke en even hoge tongewelven die elkaar
rechthoekig snijden.
- Toegepast als overspanning van vierkante traveeën
- Twee tongewelven kruisvorm snijden
Kruisribgewelf:
- Twee elkaar haaks doorsnijdende tongewelven
- Ondersteuning door gewelfrib
- Eerste gebruik begin van de gotiek
- Opvang gewicht van het gewelf naar de hoeken
Spitsboog (1): gewelf overspannen over rechthoekige en/of
onregelmatig grondplan, breedte varieert
Luchtbogen (2): ondersteunen de zwaarst belaste punten
Steunberen (3): opvangen zijdelingse druk, loodrecht op ed muurrichting
De kruisribgewelven zijn dunner en lichter, de ribben worden steeds fijner. Qua materiaal gebruiken ze lichtere steensoorten. Je
verkrijgt een gotisch waaiergewelf. Hierdoor wordt de zijdelingse druk verminderd. De pijlers in de vorm van zuilen vangen
gewicht op. Zware dragende muren waren overbodig. Ze maakte lichte afsluitwanden in glas met een skeletconstructie. In het
exterieur zie je een verticale openheid, twee torens aan de westgevel en steeds meer hoger en open gewerkt.
Verschillende periodes in de Franse Gotiek:
Vroege Gotiek (1137-1200)
- SAINT DENIS (1140-1144)
- 2 smalle met kruisribgewelven overdekte traveeën over het koor
- Steunberen tussen de straalkapellen
- Gotisch kruisribgewelf overspant trapeziumvormige ruimte
- Ondiepe straalkapellen
- Machtscentrum: koningshuis verbinden met de kerk
- Rationalisatie van de constructie en samenhang in het ontwerp
Hoge Gotiek (1190-1250)
- CHARTRES (1194-1230)
- grote invloed op Reims en Amiens
- Ontwikkeling naar hogere gewelven en naar een vergroting van glasoppervlakte
in de hoge gotiek.
- Chartres glazen oppervlakten in rozetten in de lichtbeuk aangebracht
- Maaswerk snel te vervaardigen en bood de mogelijkheid tot grotere
glasoppervlakten.
- Vierdelig gewelf op een travee van 1 op 2
- Geen vierkanten meer
- Pijlers met schachten die doorlopen tot in de gewelven
- Verticale stuwing
, - CATHEDRALE NOTRE DAME, REIMS (1190-1250)
- Franse koningen werden hier gekroond
- Aan het centrale portaal aan de westgevel hangt het beeld van de “engels met
de glimlach”
- Verticaliteit en doorzichtigheid
- Alle details hoger en smaller
- Grote hoeveelheden sculpturen in de westgevel
Art Rayonnant (1250-1400)
- SAINT CHAPELLE, PARIJS
- Ontwikkeling naar relatief grote oppervlakte aan glas
- Minder monumentaal
- Behalve de onderrand en het gewelf wordt het interieur in deze kerk
hoofdzakelijk begrensd door glas
- Verfijning, verticaliteit en elegantie in de architectuur, de ornamenten en
beeldhouwkunst
- Was de hofkapel van koninklijk paleis van Lodewijk IX, het is de
bewaarplaats va de doornenkroon
(1243-1248)
Art Flamboyant / late gotiek (1400-1500)
- SAINT-MACLOUE, ROUEN (1436-1521)
- Vlamvormig maaswerk
- Weelderig exterieur
- Somber interieur
- Fijn netwerk van ornamenten
- Weglaten van kapitelen: benadrukt de hoogtewerking,
omhoog streven zuilenbundels en functieverlies
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller User7845. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.