Samenvatting van ALLE hoorcolleges + werkgroepen bestuursrecht
21 views 2 purchases
Course
Bestuursrecht (22014004)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Uitwerking van alle hoorcolleges en werkgroepen van het vak bestuursrecht. Het is best uitgebreid, maar echt alles wat behandeld is tijdens de colleges staat erin!!
Bij alle hoorcolleges en werkgroepen zelf aanwezig geweest; dit zijn geheel mijn eigen aantekeningen dus.
HOORCOLLEGE 1: BESTUUR EN BESTUURDEN
Programma
1. Inleiding op het vak
2. Het bestuursrecht als rechtsgebied
3. Algemene wet bestuursrecht
4. Bestuur en bestuurden
5. Bevoegdheidsverkrijging
ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN DE AWB
o Bestuursrecht bestond van oudsher vooral uit bijzonder bestuursrecht
o Algemene wet bestuursrecht - vanaf 1994, opgebouwd in tranches. De gedachte er achter
was om alle bijzondere regels in het bestuursrecht te uniformeren en neer te leggen in een
algemene regeling.
o Doelen van de Awb:
a. Bevorderen eenheid – vergemakkelijken
b. Systematiseren en vereenvoudigen
c. Codificeren van jurisprudentie
d. Regelen van algemene onderwerpen die niet goed passen in bijzondere regelgeving
GELAAGDE OPBOUW AWB: RECHTSBESCHERMING
Onderaan is het fundament, vb. je stelt vast dat er sprake is van een besluit en dat jij
belanghebbende bent.
Via de bovenste twee lagen kan je dan bezwaar en beroep invoeren.
,GELAAGDE OPBOUW AWB: BESLUITVORMING
In hoofdstuk 2 staan algemene bepalingen die gelden voor alle relaties die je hebt met een
bestuursorgaan.
In hoofdstuk 4 is een apart hoofdstuk gewijd aan subsidies. In art. 4:21 Awb staat dat
subsidies een wettelijke grondslag moeten hebben ondanks dat het een gunst van de
overheid aan jou is. Dit is nodig vanwege het legaliteitsbeginsel (de overheid moet zijn
handelen legitimeren tegenover burgers).
HET BESTUUR
Trias politica: wetgever, uitvoerende macht, rechterlijke macht → bestuursorganen vormen
onderdeel van de uitvoerende macht
Bestuursrecht geldt daar waar bestuursorganen besturen. Bestuursorganen zijn er in allerlei
soorten en maten.
Wie zijn die bestuursorganen?
DEFINITIE BESTUURSORGAAN
Artikel 1:1 Awb lid 1
a) een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld (art. 2:1 BW), of;
b) een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed
VOORBEELD: BINDEND STUDIE ADVIES
Universiteit Leiden is een publiekrechtelijke rechtspersoon volgens art. 1.8 lid 2 WHW →
Tilburg, Nijmegen en Vrije Universiteit van Amsterdam vallen hier buiten.
‘ De in bijlage van deze wet onder a, c, h en j opgenomen instellingen bezitten
rechtspersoonlijkheid’
College van Bestuur (CVB) stelt als instellingsbestuur regels op
Art. 5.1 WHV: De studieadviezen worden uitgebracht door de examencommissie van de
bacheloropleiding, namens het Faculteitsbestuur
De laatste is A-orgaan, net als CVB.
,B-organen
o Zijn ‘met openbaar gezag’ bekleed, d.w.z. zijn bevoegd eenzijdig rechten of plichten voor een
ander in het leven te roepen of bindend vast te stellen.
o Dit is dus, anders dan bij de a-organen (organisatorisch: een zelfstandige plaats of functie),
een materieel criterium!
VOORBEELD: STICHTING SILICOSE
Stichting Silicose Oud-mijnwerkers Zuid-Limburg: In praktijk sinds jaren 80 een
privaatrechtelijke stichting opgericht om deze oude mijnwerkers een financiële
tegemoetkoming toe te kennen → in strijd met het legaliteitsbeginsel, omdat het via
financiering van de overheid plaatsvindt en deze stichting niet expliciet wettelijke
bevoegdheid heeft.
Via Conclusie van 23 juni 2014 van Staatsraad AG Widdershoven over Stichting bevordering
kwaliteit leefomgeving Schipholregio: Er wordt een soort constructie gevonden waardoor het
geven van een geldelijke compensatie door een stichting toch wel mogelijk is.
Nadere eisen gesteld voor wanneer stichting bij het geven van een geldelijke compensatie
toch wel gekwalificeerd kan worden als b-orgaan. Er gelden twee eisen:
1. Financieel vereiste: a-organen moeten in overwegende mate beschikbaar stellen van
gelden, namelijk tweederde van het vermogen financieren
2. Inhoudelijk vereiste: de criteria voor de geldverstrekking moet in beslissende mate door
1 of meer a-organen worden bepaald
Nog een voorbeeld
o ABRvS 4 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2606
o Stichting Calamiteitenfonds Mijn(water)schade Limburg
o Voldaan aan inhoudelijk en financieel vereiste → criteria voor toekenning in beslissende
mate bepaald door a-orgaan, net als financiering in overwegende mate door a-orgaan.
Wat doen bestuursorganen zoal?
o Presterend bestuur – vergunningen verstrekken, subsidies geven
o Dwingend/handhavend bestuur → als er geen sanctie tegenover het overtreden van de regel
staat, wordt die niet nageleefd. Handhaving is ook van belang. De grens met het strafrecht
vervaagt hierdoor, want allerlei bestuursorganen kunnen ook boetes opleggen wat eigenlijk
van origine enkel weggelegd is voor de strafrechter.
o Transparant bestuur – openbaarheid van bestuur, steeds meer in het nieuws vanwege kritiek
dat de overheid te weinig informatie deelt met burgers.
o Schadeveroorzakend bestuur – vanwege grote werkzaamheden kunnen burgers soms
achtergesteld worden en dienen hiervoor compensatie te krijgen. Onrechtmatige
overheidsdaad (zoals iemand onterecht vasthouden) valt hier niet onder.
o Bestuur door middel van privaatrecht → vb. contracten afsluiten
Hoe komen zij aan bevoegdheden?
Legaliteitsbeginsel: veel overheidsoptreden heeft een grondslag in de wet nodig
Vanwege ingrijpendheid van bestuursrecht moet er een wettelijke grondslag zijn.
, Bevoegdheidsverkrijging
Attributie, delegatie en mandaat
a. Attributie: de wetgever creëert een nieuwe bevoegdheid en kent deze toe aan een
bestuursorgaan
b. Delegatie: het ene orgaan draagt een taak over aan het andere orgaan, waarbij het
andere orgaan het met eigen gezag en verantwoordelijkheid gaat uitvoeren.
c. Mandaat: komt het vaakst voor (‘namens de minister’ ). De bevoegdheid blijft bij de
minister liggen, maar wordt door een ambtenaar uitgeoefend.
Hoofdstuk 10 Awb
Wie worden bestuurd?
o Wiens rechtspositie wordt door bestuursorganen bepaald?
o Wie worden door besluiten geraakt?
o Wie krijgen er bestuursrechtelijke rechten en bevoegdheden; wie mogen bijv. voor de
bestuursrechter procederen?
o Politieke keuze → vraag: kring van belanghebbenden breed of klein hebben?
Europees recht speelt ook door in bestuursrecht (Arrest Farmacinote?): bij
milieukwesties moet er volgens het EHRM een ruimere weg naar de bestuursrechter
open staan dan men voorheen in NL dacht.
Belanghebbenden
o Volgens de Awb: belanghebbenden (art. 1:2 Awb).
o Wie zijn dat?
a. Natuurlijke personen
b. Rechtspersonen ingesteld krachtens privaatrecht of publiekrecht
c. Andere (privaatrechtelijke of publiekrechtelijke) entiteiten
o Voldoen aan criteria van art. 1:2 Awb
o Rechtstreeks geraakt: het moet een belang zijn dat jou rechtstreeks raakt→ Opera-criteria
Vraag of feitelijke gevolgen, tenzij niet van ‘enige betekenis’; arrest Mestbassin Mechelen
(ABRvS 23 augustus 2017): iemand die in de buurt woonde van een mestpost had er last van
en stapte naar de bestuursrechter. Bij milieuhinder moet het ook gaan om hinder van enige
betekenis. Louter het feit dat je enkel alleen wat last hebt van de mesthoop is niet genoeg.
Aanvullende bepalingen voor bestuursorganen en rechtspersonen
RECHTSPERSONEN
Dienen van algemeen en collectief belang (leden 2 en 3) → hoe kan een derde nou zo maar
betrokken raken bij een procedure?
Jurisprudentiële invulling (vgl. ABRvS 28 maart 2018 (bewoners Buggenum)
Afgeleid belang (CRvB 5 maart 2019): jurisprudentie bijgesteld. Voorheen kon een
werknemer werkzaam bij een stichting die opgeheven werd, niet in beroep gaan bij de
bestuursrechter aangezien deze werknemer een afgeleid belang heeft en daarmee een derde
is.
Discussie algemeen belang actie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chrisklijnhesselink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
