BLOK 3.5 NEDERLANDS INTERNATIONAAL BELASTINGRECHT
Soevereiniteit:
Staten zijn exclusief bevoegd om binnen de grenzen van de wet handelingen te
verrichten binnen het eigen grondgebied. Staten dienen op gelijke wijze elkaars
landsgrenzen te respecteren en zich niet bemoeien met elkaars binnenlandse (fiscale)
aangelegenheden.
Internationaal belastingrecht/belastingregime:
De internationale rechtsorde die is gecreëerd om fiscale jurisdicties onderling af te
bakenen met de bedoeling enkelvoudige belasting te heffen, ofwel het recht
betreffende de afbakening van belastingsoevereiniteit tussen staten.
Bestaat uit het geheel van nationaal en internationaal recht, uitgangspunten en
concepten m.b.t. belastingheffing in grensoverschrijdende situaties.
Internationale belastingregime:
• Nationale belastingstelsel
o Materiële belastingrecht à IB, DB, LB, VPB etc.
§ Subject (wie?)
§ Object (waarover?)
§ Tijdstip/genietingsmoment (wanneer?)
§ Tarief (hoeveel?)
o Formele belastingrecht à AWR, IW, WIB, Awb
§ Aanslag-/aangiftebelasting: hoe?
§ Rechtsmiddelen: rechten en plichten van bel.pl. en autoriteiten
• Belastingverdragennetwerk
o Instrumenten van internationaal publiekrecht à belastingverdragen
§ Heffingsbevoegdheid (wie mag heffen?)
§ Rechtsmiddelen (administratieve bijstand)
§ Géén conflictbepalingen: ze wijzen niet het toepasselijke recht aan
§ Beperkende werking verdrag: verdragen beperken de
uitoefening van het nationale recht. Verdrag doet geen
belastingplicht of schuld ontstaan, die niet reeds aanwezig is o.g.v.
nationaal recht.
§ Rechtstreekse werking (art. 94 GW)
Omkaderd door:
• Supranationaal Unierecht (alléén van toepassing op EU-lidstaten)
o Unierecht à VEU & VWEU
§ Hogere orde dan andere bronnen van internationaal publiekrecht
§ Rechtstreekse werking in EU-lidstaten
Nederlands internationaal belastingrecht:
Alle fiscale bepalingen relevant voor de heffing van de Nederlandse directe
belastingen in situaties waar naast Nederland minstens één andere staat
belastingheffend betrokken is.
Pagina 1 van 28
, Rechtsbronnen:
I. Nederlands nationaal belastingstelsel
1) Grondwet
a. Art. 1: gelijkheidsbeginsel
b. Art. 93/94: verhouding nationaal recht-publiekrechtelijke int. Regelingen
c. Art. 104: legaliteitsbeginsel
2) Materiële belastingrecht
a. Wet IB
b. Wet Vpb
c. Wet LB
d. Wet DB
3) Formele belastingrecht
a. AWR
b. IW
c. WIB
d. Awb
4) Jurisprudentie
5) Besluit voorkoming dubbele belasting (uitvoeringsbesluit ex art. 381 AWR)
Hierin voorziet NL in bepaalde situaties unilateraal in een maatregel ter
voorkoming van dubbele belasting bij binnenlands belastingplichtigen die in
het buitenland aan de belastingheffing onderworpen zijn.
II. Nederlands interregionaal belastingstelsel
1) Belastingregeling voor het land Nederland (BRN) (West-NL + BES-gemeenten)
Nederland à
1. West-Europese gedeelte van Nederland
2. Caribische Gedeelte (BES-eilanden):
2.1. Bonaire
2.2. Sint-Eustatius
2.3. Saba
2) Belastingregeling voor het Koninkrijk (BRK)
Koninkrijk der Nederlanden à
1. Aruba
2. Curaçao
3. Sint-Maarten
4. Nederland:
1. West-Europese gedeelte van Nederland
2. Caribische Gedeelte (BES-eilanden):
2.1. Bonaire
2.2. Sint-Eustatius
2.3. Saba
III. Nederlands verdragenstelsel
1) Fiscale verdragen (voorkoming dubbele belasting)
a. Bilaterale belastingverdragen
b. Informatie-uitwisselingsverdragen (TIEA’s)
c. Multilaterale WABB-Verdrag.
Pagina 2 van 28
, 2) Europese Unieverdragen
a. VEU
§ Vestigt de EU & instellingen
b. VWEU
§ Verkeersvrijheden
§ Staatssteunverbod
c. Richtlijnen
d. Soft Law
§ Aanbevelingen van Commissie
§ Communicaties (‘ideeën’)
§ Codes of Conduct (gedragscode voor eerlijke concurrentie)
3) Algemene bronnen van internationaal publiekrecht
a. Verdrag van Wenen inzake het verdragenrecht (WVV)
§ Verdragsuitleggingsregels (art. 31-32)
à codificatie van het volkenrechtelijk gewoonterecht
b. Gewoonterecht
c. Algemene rechtsbeginselen
§ Staatssoevereiniteit
OESO: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling)
1961- heden
Doelstelling à bevordering van
§ Economische samenwerking & ontwikkeling
§ Welzijn en welvaart door stimuleren van economische groei
Behartigt voornamelijk de belangen van kapitaalexporterende ontwikkelde landen.
OESO-Modelverdrag (1963)
Een model belastingverdrag dat staten als algemeen uitgangspunt hanteren bij
het ontwerpen en ontwikkelen van hun bilaterale belastingverdragen.
Heffingsbevoegdheid:
Ø Actief inkomen à bronstaat (bijv. arbeid + onderneming)
(bijv. arbeidsinkomsten en ondernemingswinst)
Ø Passief inkomen à woonstaat (vermogensinkomsten)
Voor zover staten bij de totstandkoming van (de wijziging van) de model-
artikelen voorbehouden (Reservations) willen maken of bij (toevoegingen aan)
het Commentaar kanttekeningen (Observations) willen plaatsen, zijn deze aan
het slot van het Commentaar op het desbetreffende artikel opgenomen.
Twee soorten bepalingen in OESO:
Shall be taxable only à exclusief heffingsrecht aan één staat
• Een van de staten mag heffen, andere staat mag in het geheel niet heffen
over de inkomsten.
• Geen risico van dubbele belasting
May be taxed à beperkt/volledig heffingsrecht aan beide staten
• Beide staten delen het heffingsrecht, en mogen beide heffen over de
inkomsten.
• Risico van dubbele belasting à woonstaat verleent vermindering volgens:
o Vrijstelling (met progressievoorbehoud) art. 23A OESO-MV
o Evenredige verrekening art. 23B OESO-MV
Pagina 3 van 28
, OESO-Commentaar
Een gezaghebbende bron die ziet op de interpretatie en uitleg van het OESO-MV.
De Nederlandse regering, de belastingwetgever & de rechter verwijzen
regelmatig naar het OESO-Commentaar à gevolg: juridisch gezag.
Hetzelfde geldt voor OESO-Rapporten met name bij winstallocatie.
VN: Verenigde Naties
1945-heden
Doelstelling à bevordering van
§ Internationale samenwerking
§ Internationale vrede en veiligheid
à Internationale fiscaliteit
Behartigt voornamelijk de belangen van kapitaalimporterende ontwikkelingslanden of
landen met economieën in transitie (met name t.a.v. relaties met OESO-
landen/ontwikkelde landen)
VN-Modelverdrag (1980)
Afgeleid van OESO-MV uit 1963. Toewijzingsregels komen voornamelijk overeen.
Verschil heffingsbevoegdheid:
Ø Passief inkomen à bronstaat (vermogensinkomsten)
Doel: economische ontwikkeling van een nettokapitaalimporterend land
bevorderen.
NSV: Nederlands Standaard Verdrag (1987)
Minister van Financiën heeft een notitie over Nederlandse Fiscale Verdragsbeleid
(NFV) gepubliceerd, met als bijlage het NSV. Deze is echter nooit geactualiseerd.
NSV diende als het Nederlandse model dat verdragsonderhandelaars van het MvF
gebruikten als basis bij totstandkoming van de Nederlandse belastingverdragen. Het
NSV sloot in belangrijke mate aan bij het toenmalige OESO-MV. Nederland heeft zijn
afwijkingen (Reservations & Observations) hierin opgenomen.
Notitie algemeen fiscaal verdragsbeleid (1987)
De staatssecretaris heeft in deze notitie de beleidslijnen uitgezet waarlangs de
daaropvolgende jaren vorm zou worden gegeven aan de Nederlandse opstelling in de
sfeer van het internationaal belastingrecht. Vanwege de maatschappelijke
ontwikkelingen kwam er een nieuwe notitie:
Notitie Uitgangspunten van het beleid op het terrein van het internationaal
fiscaal (verdragen)recht (1998).
Deze is erna weer geactualiseerd:
Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 (NFV 2011).
Heffingsbeginselen
§ Persoonlijk à universele jurisdictie à binnenlands belastingplichtigen
à onbeperkte belastingplicht t.a.v. subject/persoon
o Woonlandbeginsel (onbeperkte binnenlandse BP)
naar omstandigheden beoordeeld, art 4 AWR
§ Woonplaats
à centrum van levensbelangen
à Waar ligt persoonlijke+economische leven objectief gezien?
Bekijk feiten + omstandigheden:
− Waar heeft hij een woning?
Pagina 4 van 28
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UMstudent1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.