Een document met alle aantekeningen + helpende afbeeldingen van de hoorcolleges van IOW ter voorbereiding op het tentamen. De grote hoeveelheid informatie is gegeven, waarbij belangrijke begrippen/woorden dik- en schuingedrukt zijn ter verduidelijking. Als student in mijn 1e jaar heb ik dit vak met...
Inleiding onderwijswetenschappen colleges
College 1)
Ouders/ opvoeders spelen een steeds actievere rol in het onderwijs, maar leerkrachten
spelen dit ook in de opvoeding.
Leren is een proces dat leidt tot een blijvende verandering van kennis, vaardigheid of
houding.
Leren kan intentioneel of incidenteel zijn:
• Intentioneel: er worden activiteiten uitgevoerd met het doel om iets te leren
• Incidenteel: er worden activiteiten uitgevoerd die een ander doel dienen, leren is een
bijproduct van die activiteiten
Leren is niet gebonden aan plaats of leeftijd.
Leren gebeurt niet ‘automatisch’; het vereist inzet en aandacht.
Instructie is elke vorm van pedagogisch-didactische ondersteuning die het leren faciliteert
Instructie is altijd intentioneel
Instructie is niet gebonden aan plaats of leeftijd
Instructie hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden (bijv. vrijwilliger, ouder,
medeleerling, lesmateriaal)
Instructie omvat meer dan lesgeven alleen.
Onderwijs is een geïnstitutionaliseerde én geprofessionaliseerde vorm van (leren en)
instructie
Onderwijs is gebonden aan plaats (school) en leeftijd
Onderwijs wordt gegeven door een gediplomeerd leraar
Onderwijs heeft een langere looptijd dan instructie (meer leerdoelen/ eindtermen die bereikt
moeten worden)
Onderwijswetenschappen is een toegepaste wetenschap die het onderwijs bestudeert en
hierdoor probeert een bijdrage te leveren aan de verbetering van het onderwijs. Het is een
multidisciplinaire wetenschap, vanuit de vakgebieden psychologie, pedagogiek en de
sociologie.
Soorten onderwijsonderzoek:
1. Fundamenteel-wetenschappelijk
• Vragen vanuit nieuwsgierigheid van de onderzoeker
• Kennis om de kennis
• Niet primair gericht op de toepasbaarheid in het onderwijs
2. Praktijkgericht
• Vragen vanuit de school
, • Toepassingsgericht (‘onderwijs willen verbeteren’)
• Resultaten direct toepasbaar in de eigen school/klas
3. Beleidsgericht
• Vragen vanuit schoolbesturen of de overheid
• Toepassingsgericht (‘beleid willen maken of evalueren’)
• Resultaten onderbouwen beleid – of niet
College 2)
Behaviorisme is een stroming in de psychologie waarin leren wordt beschouwd als een
proces van conditioneren.
Conditioneren is het aanbieden van ‘prikkels’ (stimuli of reinforcement) om de kans op een
bepaald soort gedrag te vergroten. Hier zijn twee vormen van:
• Klassiek conditioneren (Pavlov, Watson)
• Operant conditioneren (Thorndike, Skinner)
Klassiek conditioneren werkt ook bij mensen (Little Albert experiment
(John B. Watson, 1920)):
• Baby’s zijn bang voor een plotseling, hard geluid. Bij dit
experiment werd er gebruik gemaakt van een slag op een
ijzeren hamer. Telkens als er bij Albert een muis werd
neergezet, klonk dit geluid en begon Albert te huilen van
angst.
➔ Het resultaat was dat als het muisje bij Albert werd
neergezet, hij begon te huilen.
Operant conditioneren (v.b. duiven-experiment):
• Vrijwillig, gecontroleerd gedrag (als tegenhanger van automatische fysiologische
reacties)
• Positieve en negatieve reinforcement (bekrachtiging)
- Gewenst gedrag → geef prettige stimulus
- Gewenst gedrag → verwijder onprettige stimulus
- (In beide gevallen een beloning: straffen is ineffectief)
• Reinforcement schema’s
- Variabele ratio schema werk het best, want als je telkens doet wat er gevraag wordt
en je krijgt telkens een beloning, dan gaat de scherpte ervan. Het is effectiever als je
niet elke keer weet of je een beloning zult krijgen.
Klassenmanagement zijn de maatregelen die een leerkracht neemt om een klimaat te
scheppen waarin leerlingen met succes kunnen leren en werken.
Twee toepassingen vanuit het behaviorisme:
1. Applied behavior analysis
2. Token economy
Applied behavior analysis
• ‘’Operant conditioneren in de klas’’
• Belangrijkste doelen
• Gewenst gedrag belonen
• Ongewenst gedrag ontmoedigen
Reinforcement is effectief omdat …:
• Behaviorisme: … gewenst gedrag wordt versterkt en ongewenst gedrag wordt
afgezwakt.
• Cognitivisme: … reinforcement bevat informatie waarmee leerlingen het gewenste
gedrag kunnen versterken.
Token economy (beter van toepassing op het cognitivisme)
Instructiemethoden:
1. Geprogrammeerde instructie
2. Mastery learning (beheersingsleren)
– Personalized system of instruction (Keller plan)
– Precision teaching
Geprogrammeerde instructie:
, Kenmerken geprogrammeerde instructie:
• Verdeel de leerstof in kleine eenhden (frames)
• Geef een stukje informatie, vraag daarna om een respons
• Geef directe feedback
• Geef steeds minder informatie (fading)
• Volledige beheersing is nodig om door te gaan naar de volgende set met frames
• Leerlingen werken in hun eigen tempo
Mastery learning (beheersingsleren):
Personalized system of instruction is vrijwel identitiek aan het systeem hierboven, behalve
dat:
• Langere looptijd (1 semester) en daardoor meer gewenste gedragen (> 1 woordje
leren)
• Geprogrammeerde instructie afgewisseld met hoorcolleges en demonstraties
• Herhaaldelijjk oefenen en veelvuldig toetsen
• Student-assistent geeft begeleiding en controleert beheersingsniveau
• Afsluitend examen
Precision teaching is vrijwel identiek aan het systeem hierboven, behalve dat:
• Leerlingen kunnen een frame herhalen
• Uitkomstmaat = frequentie of vloeiendheid (fluency) i.p.v. juistheid of beheersing (?)*
• Extrinsieke reinforcement toegevoegd
• Resultaten worden bijgehouden in individuele voortgangsrapporten
* Fluency wordt ook bepaald door juistheid, bijv. het aantal goede antwoorden per
tijdseenheid.
College 3)
Vroeger:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AmyHilbolling03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
