MIGRATIE & DE MULTICULTURELE
SAMENLEVING
1. De migratiegeschiedenis van België en Europa .............................................................................................. 4
1.1 Beknopte migratiegeschiedenis van België ........................................................................................... 4
1.1.1 Begin 20e eeuw: interne migratie en emigratie ................................................................................ 4
1.1.2 Zuid-Europese migratie..................................................................................................................... 4
1.1.3 Congolese (post-koloniale) migratie ................................................................................................. 6
1.1.4 Oost- en Centraal-Europese migratie ............................................................................................... 6
1.1.5 Asielmigratie ..................................................................................................................................... 6
1.1.6 Analytisch overzicht .......................................................................................................................... 7
1.2 De uitdaging van het meten van etniciteit en origine ........................................................................... 8
1.2.1 Wat is de balans van meer dan 50 jaar migratiegeschiedenis? ........................................................ 8
2. Oorzaken van migratie.................................................................................................................................... 9
2.1 De initiatie van migratie ........................................................................................................................ 9
2.1.1 Gravity theory: .................................................................................................................................. 9
2.1.2 Neoklassieke Macro Theorie........................................................................................................... 10
2.1.3 Neoklassieke Micro Theorie............................................................................................................ 10
2.1.4 New Economics of Migration .......................................................................................................... 11
2.1.5 Duale Arbeidsmarkt Theorie ........................................................................................................... 12
2.1.6 Wereldsysteemtheorie ................................................................................................................... 12
2.2 De verderzetting van migratie ............................................................................................................ 14
2.2.1 Sociale netwerk theorieën .............................................................................................................. 14
2.2.2 Institutionelle Theorie .................................................................................................................... 14
2.2.3 theorie van cumulatieve causatie ................................................................................................... 15
3. De klassieke theorieën van integratie .......................................................................................................... 16
3.1 Ontstaansgeschiedenis van de klassieke assimilatietheorie ............................................................... 16
3.1.1 Richmond Mayo-Smith ................................................................................................................... 16
3.1.2 Sarah E. Simons ............................................................................................................................... 16
3.1.3 Robert E. Park ................................................................................................................................. 16
3.1.4 Klassieke assimilatietheorie volgens de canon ............................................................................... 17
3.2 Problemen met de klassieke assimilatietheorie ................................................................................. 18
3.3 Alternatieven voor de klassieke assimilatietheorie ............................................................................ 19
3.4 gesegmenteerde assimilatietheorie .................................................................................................... 19
3.4.1 Pad van de etnische enclave ........................................................................................................... 20
3.4.2 Etnische enclave economie............................................................................................................. 21
3.4.3 Etnische grenzen theorie ................................................................................................................ 21
Page 1 of 57
,4. Theorieën van discriminatie en interetnische relaties ................................................................................. 23
4.1 Wat is discriminatie (niet)? ................................................................................................................. 23
4.2 Hoe kunnen we discriminatie aantonen? ........................................................................................... 24
4.3 Hoe kunnen we discriminatie verklaren? ............................................................................................ 25
4.4 Hoe kunnen we discriminatie tegengaan? .......................................................................................... 26
4.4.1 Contactmogelijkheden .................................................................................................................... 27
5. Alledaags racisme en seksisme in het hoger onderwijs (gastcollege) .......................................................... 28
5.1 Leaky pipeline ..................................................................................................................................... 28
5.2 Racisme, seksisme en intersecties: gegenderd racisme...................................................................... 29
5.2.1 Intersectioneel kader: gegenderd racisme ..................................................................................... 29
5.2.2 De universiteit: een gegenderd en geracialiseerd instituut ............................................................ 29
5.2.3 Vormen van alledaags seksisme en racisme ................................................................................... 30
5.3 Diversiteitsbeleid in het hoger onderwijs ........................................................................................... 31
5.4 Diversiteitsbeleid aan Vlaamse universiteiten .................................................................................... 31
5.4.1 New Public Management en diversiteitsbeleid .............................................................................. 32
5.4.2 4 thema’s: ....................................................................................................................................... 32
5.5 Naar een faire rechtvaardige universiteit ........................................................................................... 33
6. Etnische ongelijkheden in het onderwijs (gastcollege)................................................................................ 34
6.1 Wat is etnische onderwijsongelijkheid? .............................................................................................. 34
6.1.1 Wat is onderwijsongelijkheid? ........................................................................................................ 34
6.1.2 Differentiatie vs Standaardisatie .................................................................................................... 34
6.2 Is er etnische onderwijsongelijkheid? ................................................................................................. 35
6.2.1 SES vs Etniciteit ............................................................................................................................... 35
6.3 Wat ligt aan de oorsprong? ................................................................................................................. 35
6.3.1 Discriminatie en racisme ................................................................................................................. 35
6.3.2 Wat is etnische discriminatie in het onderwijs? ............................................................................. 36
6.3.3 Systeem........................................................................................................................................... 38
7. Religieuze praktijken in een multiculturele, seculiere samenleving ............................................................. 42
7.1 Onderzoek naar religieuze praktijken in Europa ................................................................................. 42
7.1.1 Religiositeit van migranten ............................................................................................................. 42
7.1.2 Intergenerationele verschillen ........................................................................................................ 43
7.2 Hoe kunnen we de Europese Islam stimuleren? ................................................................................. 44
7.2.1 Liberaal idee van staatsneutraliteit ................................................................................................ 44
7.2.2 Scheiding tussen Kerk en Staat ....................................................................................................... 44
7.2.3 Problemen met het huidige beleid in België................................................................................... 45
7.3 De secularisering van religies .............................................................................................................. 45
8. Etnische residentiële segregatie ................................................................................................................... 46
8.1 Residentiële segregatie ....................................................................................................................... 46
Page 2 of 57
, 8.1.1 Ecologische theorie van Chicago School ......................................................................................... 46
8.1.2 Ruimtelijke assimilatietheorie ........................................................................................................ 46
8.1.3 Etnische enclavetheorie .................................................................................................................. 46
8.1.4 The Arrival City ................................................................................................................................ 46
8.1.5 Etnische Homofilie theorie ............................................................................................................. 47
8.1.6 Plaats-stratificatie theorie .............................................................................................................. 47
8.2 Overzicht ............................................................................................................................................. 47
8.3 Residentiële segregatiepatronen ........................................................................................................ 47
8.4 Getto’s in Europa?............................................................................................................................... 48
8.4.1 A Janus-faced insitution .................................................................................................................. 48
9. Intra- en interetnische huwelijkspatronen ................................................................................................... 49
9.1 Huwelijkstypes .................................................................................................................................... 49
9.1.1 Inter-etnische lokale huwelijken..................................................................................................... 49
9.1.2 Intra-etnische immigratie huwelijken ............................................................................................. 51
9.1.3 Inter-etnische immigratie huwelijken ............................................................................................. 51
10. Theorieën van integratie- en diversiteitsbeleid ...................................................................................... 52
10.1 Model van de unitaire, homogene natiestaat ..................................................................................... 52
10.2 Model van multiculturalisme .............................................................................................................. 52
10.2.1 Kritieken op Multicultiralisme .................................................................................................... 52
10.3 Culturalistisch model ........................................................................................................................... 53
10.3.1 Kritieken op het culturalisme ..................................................................................................... 53
10.4 Model van Superdiversiteit ................................................................................................................. 53
10.4.1 Kritieken op superdiversiteit ...................................................................................................... 54
10.5 Dekolonisering van de universiteit ...................................................................................................... 54
11. Intersectionaliteit – op het kruispunt van kleur, gender en klasse....................................................... 55
11.1 Intersectionaliteit als paradigma – Eind jaren ‘80............................................................................... 55
Page 3 of 57
, 1. DE MIGRATIEGESCHIEDENIS VAN BELGIË EN EUROPA
1.1 BEKNOPTE MIGRATIEGESCHIEDENIS VAN BELGIË
1.1.1 BEGIN 20E EEUW: INTERNE MIGRATIE EN EMIGRATIE
o Overgang van een landbouw- naar een industriële samenleving
o Sterke bevolkingsgroei
o Interne migratie binnen België → van Noord naar Zuid
o Emigratie naar de VS – tijdelijke arbeidsmigratie
o West-Vlaanderen
o Oost-Vlaanderen
o Henegouwen
Kettingmigratie = Sociologisch fenomeen waarbij een groep van migranten uit specifieke regio’s
beginnen te emigreren naar een specifieke plek, dit ontstond vaak door brieven en kranten
die werden uitgegeven door de migranten zelf en dat bracht nieuwe migratie met zich mee.
Transplanted communities = sociologisch fenomeen waarbij alles dat je thuis bezit (familierelaties, sociale net
werken, hobby’s) ‘getransplanteerd’ worden bij de nieuwe bestemming.
Bv. Gazette van Detroit, nieuwe stadsplaatsen in VS (Charleroi en Gent)
1.1.2 ZUID-EUROPESE MIGRATIE
IT-migratie SP-migratie GR-migratie
Interbellum 1920-1945: Fascisme Burgeroorlog (1936-1939) en Interbellum: kleinschalige mi-
Franco regime (1940-1975) gratie
o Politieke vluchtelingen
o Economische migratie → Sociaal-politieke vluchtelingen o Commerciële migratie:
Griekse commerciële net-
werk uitbouwen in Europa
(bv. Leonidas)
o Politieke migratie (assimila-
tie-politiek van Azaturk)
1946-1956: bilateraal akkoord met 1956: bilateraal akkoord met BE 1956: bilateraal akkoord met BE
BE voor arbeidsmigranten voor voor arbeidsmigranten voor georganiseerde arbeidsmi-
steenkoolmijnen gratie
+ Clandestiene arbeidsmigratie in
o Officiële aanwerving van arbeids- 1950-1970: Spanjaarden als toerist
migranten voor de steenkoolmij- naar België, zoekt contact met SP
nen, georganiseerd door de OH migranten om werk te vinden in BE
o Selectie criteria: regio (noorden),
o niet-officiële aanwerving door BE
fysieke conditie en ideologie (niet
bedrijven
communistisch)
o spontane migratie als ‘toeristen’
Miserabele werk- en woonomstan- 1975: dood Franco 1967: militaire junta van het ko-
digheden: lonelsregime → politieke mi-
Remigratie = politieke vluchtelingen
gratie
1956: Mijnramp in Marcinelle keren terug naar land van herkomst
1974-1975: einde kolonelsre-
o Moeizame onderhandelingen tus-
gime → vrij sterke remigratie
sen Fédechar en IT
o Omzeilen van officiële rekrutering
met toeristenpas en nadien gere-
gulariseerd
o Start van kettingmigratie + huwe-
lijksmigratie + familiehereniging
Page 4 of 57
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celine_devriese. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.30. You're not tied to anything after your purchase.