Hoofdstuk 6 Koolstofchemie
6.1 Alkanen en alkenen
Koolwaterstoffen
Koolstofchemie = Chemie die zich bezighoudt met het bestuderen van koolstofverbindingen
Verschillende klassen in koolstofchemie:
Koolwaterstoffen = Alle verbindingen die alleen bestaan uit koolstofatomen en
waterstofatomen (ingedeeld op grond van onderstaande kenmerken)
Onvertakt = Elk C-atoom is met maximaal 2 andere C-atomen verbonden
Vertakt = Minstens één C-atoom komt voor dat met 3 of 4 andere C-atomen is verbonden
Zie bron 6.2, dit is beide C4H10 maar anders gebouwd, bijv. de kookpunten zijn dus anders isomerie
of structuurisomerie en de twee verschillende stoffen zijn isomeren
Verzadigd = Tussen C-atomen komen uitsluitend enkele atoombindingen voor (bron 6.3)
Onverzadigd = Tussen C-atomen komen één of meer dubbele atoombindingen voor (bron 6.4)
Alkanen en alkenen
Koolwaterstof onderverdelen in reeksen waarbij opeenvolgende stoffen steeds een CH 2 -groep meer
bevatten. We bespreken 2 van dit soort reeksen: alkanen en alkenen.
Alkanen
Alkaanmoleculen kunnen vertakt en onvertakt zijn. Tussen de C-atomen
komen alleen enkelvoudige bindingen voor. Alkanen zijn dus altijd
verzadigde bindingen. (bron 6.5)
Alkenen
Alkeenmoleculen kunnen vertakt en onvertakt zijn. In een alkeenmolecuul
komt één dubbele binding tussen 2 C-atomen voor. Door die extra binding
tussen 2 C-atomen zijn er 2 H-atomen minder dan in een alkaan met
evenveel C-atomen. Alkenen zijn dus onverzadigde bindingen. (bron 6.6)
,Systematische naamgeving
Elke koolwaterstof heeft zijn eigen naam systematische naamgeving
Namen van onvertakte alkanen
Namen van onvertakte alkenen
Alkeenmoleculen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van één dubbele binding tussen 2 C-
atomen. Een onvertakte alkeenketen heeft dezelfde naam als een onvertakte alkaanketen met
hetzelfde aantal C-atomen. Maar er is één verschil: de uitgang van de naam is niet -aan, maar -een.
Dus de naam ethaan voor H3C – CH3 , wordt dan etheen voor H2C = CH2.
Namen van vertakte koolwaterstoffen
Namen van vertakte alkanen
Vertakte alkanen hebben één of meer vertakkingen aan de hoofdketen van C-atomen. Een vertakking
heeft de naam van het overeenkomstige alkaan, maar dan met de uitgang -yl. (tabel 6.10) Als in een
molecuul dezelfde vertakking vaker voorkomt, gebruik je telwoorden om aan te geven hoe vaak.
Voor de telwoorden 2 t/m 6 gebruik je di, tri, tetra, penta en hexa (binas 66C). Regels vertakkingen in
binas 66D.
, Namen van vertakte alkenen
Let op!
Als er in een structuurformule een ethyl- en een methyl-groep
voorkomen, gaat in de naam de alfabetische volgorde voor de numerieke volgorde. Dus een
ethylgroep gaat in de naam voor een methylgroep, waarbij de voorvoegsels di-, tri-, enzovoort niet
meetellen.
6.2 Karakteristieke groepen
Karakteristieke groepen
In koolstofverbindingen kunnen behalve halogeenatomen (F, Cl, Br, I) ook zuurstof- en
stikstofatomen voorkomen. Die andere atomen geven de verbinding een karakteristieke eigenschap
die hoort bij een bepaald atoom of een bepaalde atoomgroep karakteristieke groep. Stoffen die
dezelfde karakteristieke groep hebben vormen met elkaar een groep van verbindingen. Sommige
karakteristieke groepen zijn belangrijk en geven een verandering in de stamnaam.
Halogeenalkanen
Halogeenalkanen = Alkanen waarin 1 of meer H-atomen zijn vervangen door halogeenatoom.
De stamnaam bij deze verbindingen verandert niet.
De naam, het aantal en de plaats van de halogeenatomen zet je voor de stamnaam, de stamnaam
krijgt een voorvoegsel (bron 6.18).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liekevandemaat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.